Lãnh tụ Tối cao Iran chuẩn bị phương án tìm người kế nhiệm?

Lãnh tụ Tối cao Iran - Đại giáo chủ Ali Khamenei. (Ảnh: AP)

Mặc dù mới chỉ diễn ra một tuần, nhưng chiến dịch quân sự của Israel đã trở thành cuộc tấn công quân sự lớn nhất vào Iran kể từ sau cuộc xung đột với Iraq vào những năm 1980.

Một số chỉ huy quân sự cấp cao Iran thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel vào sáng sớm 13/6, bao gồm cả các cố vấn chính của ông Khamenei trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC).

Sau đó, Iran dường như đã vượt qua được cú sốc, tổ chức lại bộ máy để tiến hành các cuộc phản công hằng ngày vào Israel.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng ông Khamenei đang gặp khó khăn khi thiếu hụt các cố vấn quân sự và an ninh thân cận.

Thông thường, ông Khamenei sống và làm việc tại một khu phức hợp được bảo vệ nghiêm ngặt ở trung tâm Tehran, được gọi là "beit rahbari". Ông hiếm khi rời khỏi nơi này, ngoại trừ những dịp đặc biệt. Các quan chức cấp cao và chỉ huy quân đội đến gặp ông hằng tuần, và các bài phát biểu của ông hầu như được ghi lại từ khu phức hợp này.

Từ khi xung đột bùng phát đến nay, Đại giáo chủ Khamenei đã có hai bài phát biểu được ghi sẵn và phát sóng trên truyền hình. Phông nền sau lưng ông là tấm rèm màu nâu và quốc kỳ Iran.

Tờ New York Times dẫn lời ba quan chức Iran cho biết, ông Khamenei đang cảnh giác với nguy cơ bị ám sát và hiện chủ yếu nói chuyện với các chỉ huy quân đội thông qua một trợ lý thân cận. Ông cũng tạm dừng việc liên lạc bằng các thiết bị điện tử để tránh bị theo dõi.

Đáng chú ý, ông Khamenei được cho là đã yêu cầu Hội đồng Chuyên gia Iran nhanh chóng chọn người kế nhiệm tiềm năng từ ba cái tên mà ông cung cấp. Con trai của ông Khamenei, Mojtaba, không nằm trong số đó.

Ông Khamenei phát biểu trên truyền hình ngày 18/6. (Ảnh: New York Times)

Thông thường, quá trình bổ nhiệm một nhà lãnh đạo tối cao mới có thể mất nhiều tháng. Nhưng với một quốc gia đang đối mặt với xung đột như Iran, quá trình chuyển giao quyền lực - nếu có - cần phải diễn ra nhanh chóng, có trật tự.

Theo các nguồn tin của New York Times, giới lãnh đạo nước này đang có ba mối quan tâm chính: Một là sự an toàn của Đại giáo chủ Khamenei; hai là khả năng Mỹ tham gia xung đột; và ba là các cuộc tấn công làm suy yếu hơn nữa cơ sở hạ tầng quan trọng của Iran, như nhà máy điện, nhà máy lọc dầu, khí đốt và đập.

“Ưu tiên hàng đầu là bảo vệ nhà nước”, Vali Nasr - một chuyên gia về Iran và là giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Johns Hopkins - cho biết.

Nếu Mỹ tham gia xung đột, rủi ro sẽ tăng lên đáng kể. Israel nói rằng nước này muốn phá hủy chương trình hạt nhân của Iran, nhưng các chuyên gia cho biết chỉ Mỹ mới có máy bay ném bom đủ uy lực và quả bom phá boongke đủ mạnh để xuyên thủng ngọn núi nơi Iran xây dựng cơ sở làm giàu hạt nhân quan trọng nhất của mình - Fordow.

Iran đã đe dọa sẽ trả đũa bằng cách tấn công các mục tiêu của Mỹ trong khu vực, nhưng điều đó có thể gây ra một cuộc xung đột rộng lớn hơn, tàn khốc hơn với Iran và các đối thủ của họ.

Mối lo ngại về an ninh trong hàng ngũ quan chức Iran lan rộng đến mức, cơ quan tình báo đã công bố một loạt các giao thức an ninh, yêu cầu các quan chức ngừng sử dụng điện thoại di động hoặc bất kỳ thiết bị điện tử nào để liên lạc.

Hầu như mỗi ngày, cơ quan tình báo hoặc quân đội đều ban hành chỉ thị yêu cầu người dân không chụp ảnh và quay video các cuộc tấn công những địa điểm nhạy cảm.