Meta rót 10 tỷ USD xây ‘siêu trung tâm dữ liệu AI’ rộng bằng 70 sân bóng đá, người dân kêu trời vì nước giếng đổi màu và tăng giá điện

Tại một cộng đồng nông nghiệp chỉ khoảng 20.000 dân ở Louisiana, Meta đang xây dựng trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI) khổng lồ rộng hơn 370.000 m², tương đương 70 sân bóng đá.

Nhưng khi công trình còn chưa hoàn thành, người dân địa phương đã lo ngại họ sẽ phải trả giá, từ hóa đơn điện, hóa đơn nước cho đến sự an toàn của nguồn tài nguyên sống còn như những gì từng xảy ra tại bang Georgia.

Ở Newton County, Georgia, nơi Meta chi 750 triệu USD để dựng trung tâm dữ liệu từ năm 2018, nhiều hộ dân cho biết nguồn nước giếng trở nên đục ngầu, áp lực yếu dần. Gia đình ông Jeff và bà Beverly Morris, sống cách công trình chỉ 300m, đã phải thay máy giặt, máy rửa chén tới ba lần vì cặn bẩn. “Chúng tôi thấy như đang chiến đấu trong một trận thua ngay từ đầu, mà chẳng hề tự nguyện bước vào”, bà Beverly nói.

Một người hàng xóm, Chris Wilson, than phiền phải thay bộ lọc nước hàng tháng thay vì hàng năm. “Nhiều khi nước chảy ra nâu đen, nhìn chẳng khác gì nước suối đục”, ông nói.

Meta phủ nhận trách nhiệm, khẳng định trung tâm không dùng nước ngầm tại địa phương mà bơm từ nguồn cách đó hơn 16km. Công ty cho biết đã áp dụng công nghệ làm mát “tiết kiệm nước hơn nhiều so với chuẩn ngành” và cam kết đến năm 2030 sẽ “bổ sung lại nhiều nước hơn lượng đã sử dụng”.

Tuy vậy, theo The New York Times, chỉ riêng trung tâm ở ngoại ô Atlanta đã tiêu thụ tới 10% tổng lượng nước cả hạt mỗi ngày, trung bình 500.000 gallon (gần 1,9 triệu lít). Nếu hạ tầng không được nâng cấp, người dân có nguy cơ phải chia khẩu nước sinh hoạt.

Louisiana: trung tâm AI 10 tỷ USD và 3 tua-bin khí đốt

Tháng 12/2024, Meta công bố dự án 10 tỷ USD tại hạt Richland, Louisiana. Để vận hành khối siêu máy chủ tiêu thụ hơn 2 GW điện, cơ quan quản lý đã vội vàng phê duyệt ba tua-bin khí đốt mới. Các nhóm phản đối cảnh báo rủi ro thiếu minh bạch và hóa đơn điện của dân tăng cao.

Ủy viên Davante Lewis, người duy nhất bỏ phiếu chống, cho rằng còn quá nhiều câu hỏi chưa có lời đáp: Meta thực sự sẽ dùng bao nhiêu điện, có tạo đủ 500 việc làm như hứa hẹn, và nếu tập đoàn rút lui thì ai sẽ gánh khoản đầu tư hạ tầng kéo dài 30 năm?

Theo AP, Meta chỉ chi trả một phần chi phí trong 15 năm đầu, còn tuyến truyền tải trị giá 550 triệu USD sẽ do toàn bộ người dùng điện trong khu vực gánh. Meta lại được hưởng thêm ưu đãi miễn thuế bán hàng, vốn có thể đem lại “hàng chục triệu USD mỗi năm” cho ngân sách bang.

Lời hứa và nỗi lo

Meta khẳng định sẽ đầu tư hơn 200 triệu USD vào hạ tầng địa phương, tạo 500 việc làm lâu dài, 1.000 việc làm gián tiếp và 5.000 lao động xây dựng. Công ty cũng cam kết “trả toàn bộ chi phí năng lượng mà không đẩy gánh nặng lên người dân Louisiana”.

Thống đốc bang gọi đây là “khoản đầu tư mang tính bước ngoặt”, giúp hồi sinh khu vực nông thôn và thúc đẩy ngành công nghệ. Nhưng báo Shreveport Times lại giật tít: “Trung tâm dữ liệu Meta đến Louisiana, và sẽ ngốn hết điện, nước của bang”.

Các chuyên gia cảnh báo, khi cuộc đua AI ngày càng nóng, các trung tâm dữ liệu mọc lên ồ ạt sẽ biến “nước” thành nỗi lo bị bỏ quên. Như lời nhà thủy văn học Newsha Ajami (ĐH Stanford): “Với các công ty công nghệ, nước chỉ là chuyện để sau. Họ nghĩ rằng sẽ luôn có ai đó tìm cách lo liệu”.

Theo Yahoo