Từ vụ nam sinh Hà Nội hôn mê nhập viện cấp cứu: Nan giải bài toán quản lý chất hóa học trong thuốc lá điện tử hệ thống mở

Theo tin từ báo Vietnamnet, rạng sáng ngày 26/6, một nam sinh đại học 20 tuổi ở Hà Nội được gia đình đưa đến Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cấp cứu trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, tổn thương đa cơ quan, có tổn thương não, tim, nhiễm toan chuyển hóa nặng, suy thận. Cũng theo báo Vietnamnet, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc đã chia sẻ thêm về ca bệnh này bên lề hội thảo Cung cấp thông tin cho báo chí về tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, tàng trữ, quảng cáo các sản phẩm này vào ngày 5/7: "Bệnh nhân đang điều trị, tổn thương thần kinh khó phục hồi".

Dẫn lời bác sĩ Nguyên trên Vietnamnet, sở dĩ nam sinh gặp phải trạng thái tổn thương đó là do nam sinh có dùng thuốc lá và mẫu thuốc phát hiện cần sa tổng hợp MDMB-Butinaca và MDMB-3en-Butinaca".

Nguồn ảnh: Vietnamnet

Thách thức quản lý chất hóa học trong thuốc lá điện tử hệ thống mở

Thuốc lá điện tử đã trở thành một giải pháp thay thế phổ biến cho thuốc lá truyền thống, đặc biệt là trong những năm gần đây. Sự phát triển của công nghệ đã mang lại nhiều loại thuốc lá điện tử khác nhau, trong đó thuốc lá điện tử hệ thống mở được ưa chuộng nhờ vào khả năng tùy biến cao. Tuy nhiên, cùng với đó là những thách thức lớn trong việc quản lý và kiểm soát chất hóa học được sử dụng trong các sản phẩm này.

Thuốc lá điện tử hệ thống mở (open-system e-cigarettes) là loại thiết bị cho phép người dùng tự do lựa chọn và thay thế các thành phần như e-liquid, coil, và tank. Điều này mang lại sự linh hoạt và trải nghiệm cá nhân hóa, nhưng đồng thời cũng tạo ra những nguy cơ tiềm ẩn về an toàn và sức khỏe.

Một trong những thách thức lớn nhất trong quản lý thuốc lá điện tử hệ thống mở là xác định thành phần chính xác của e-liquid. Trong khi các sản phẩm thương mại thường tuân theo một số tiêu chuẩn an toàn, e-liquid tự pha chế lại rất khó kiểm soát. Người dùng có thể thêm vào các chất hóa học mà không có bất kỳ sự kiểm định nào, tạo ra những hỗn hợp có thể gây hại cho sức khỏe.

Người sử dụng thuốc lá điện tử hệ thống mở có thể dễ dàng trộn lẫn các loại e-liquid với nhau hoặc thêm các chất phụ gia. Điều này làm tăng nguy cơ tạo ra các hợp chất độc hại, bao gồm cả những chất có thể gây ung thư hoặc các bệnh phổi nghiêm trọng. Việc trộn lẫn không kiểm soát này gây khó khăn lớn cho các cơ quan quản lý trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Hiện nay, nhiều quốc gia vẫn chưa có quy định cụ thể về việc quản lý chất hóa học trong thuốc lá điện tử hệ thống mở. Điều này dẫn đến tình trạng khó kiểm soát, đặc biệt là đối với các sản phẩm e-liquid tự pha chế. Các cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc theo dõi và kiểm định các sản phẩm này trên thị trường.

Từ vụ nam sinh Hà Nội hôn mê nhập viện cấp cứu: Hậu quả tiềm ẩn nếu không đưa thuốc lá thế hệ mới vào quản lý

Việc sử dụng các chất hóa học không kiểm soát trong thuốc lá điện tử hệ thống mở có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số chất hóa học được thêm vào e-liquid có thể gây tổn thương phổi, tim mạch và thậm chí gây ung thư. Đặc biệt, khi các chất này bị đốt cháy hoặc hóa hơi, chúng có thể tạo ra các hợp chất độc hại mới mà người sử dụng không lường trước được.

Khi các bệnh viện và cơ sở y tế phải đối mặt với các ca bệnh liên quan đến thuốc lá điện tử, việc xác định nguyên nhân cụ thể trở nên khó khăn hơn rất nhiều nếu người bệnh sử dụng e-liquid tự pha chế. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc điều trị mà còn làm tăng chi phí y tế và thời gian hồi phục của bệnh nhân.

Quay trở lại sự việc nam sinh Hà Nội hôn mê phải nhập viện cấp cứu vì sử dụng thuốc lá điện tử, các nguồn tin báo chí cho thấy nam sinh có dùng thuốc lá và mẫu thuốc phát hiện cần sa tổng hợp MDMB-Butinaca và MDMB-3en-Butinaca.

Bài báo của Vietnamnet cũng cho hay, một nghiên cứu với 120 mẫu thuốc lá điện tử của bệnh nhân năm 2023 được Trung tâm Chống độc tiến hành cho thấy có tới 16 mẫu thuốc lá điện tử dương tính với ma túy (chiếm 13,3%).

Các dẫn chứng trên cho thấy, việc thiếu kiểm soát chất hóa học trong thuốc lá điện tử hệ thống mở gây ra rất nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.

Cần giải gấp bài toán quản lý thuốc lá vì sức khỏe của cộng đồng

Nhu cầu hút thuốc lá hình thành từ lâu đời với lịch sử hàng nghìn năm trên thế giới. Chính vì lẽ đó, hút thuốc lá trở thành thói quen khó bỏ của rất nhiều người dù biết thuốc lá dù là thuốc lá điếu, thuốc lá nung nóng hay thuốc lá điện tử đều có những tác hại nhất định. Vì thế, đối với nhiều người tiêu dùng, việc được sử dụng những sản phẩm thuốc lá có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng là điều rất quan trọng.

Thực tế, các nhà sản xuất danh tiếng thế giới sẽ phải tuân thủ rất nhiều tiêu chuẩn về sản phẩm cung ứng ra thị trường đồng nghĩa với việc họ sẽ không thể có hành vi trộn cần sa tổng hợp MDMB-Butinaca và MDMB-3en-Butinaca như sản phẩm mà nam sinh kể trên sử dụng.

Vậy, sản phẩm thuốc lá điện tử khiến nam sinh trẻ tuổi bị tổn thương thần kinh khó phục hồi xuất phát từ đâu? Theo người am hiểu về thị trường thuốc lá, nó là do sự thiếu quản lý trên thị trường thuốc lá khiến hoạt động nhập lậu, mua bán trên thị trường chợ đen, pha trộn chất hóa học thậm chí chất cấm vào thuốc lá điện tử hệ thống mở diễn ra tràn lan.

Theo đó, để trạng thái thị trường thuốc lá thế hệ mới bớt hỗn loạn, việc định nghĩa đặt tên các sản phẩm thuốc lá đặc biệt là thuốc lá thế hệ mới cùng với các giải pháp để quản lý là điều cấp bách phải làm. Việc cần sớm có khung pháp lý rõ ràng cho các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới cũng góp phần quan trọng để người dùng nâng cao hiểu biết về các sản phẩm để có thể lựa chọn sử dụng và đặc biệt là không phải sử dụng những sản phẩm trôi nổi trên thị trường chợ đen và gặp những hệ lụy khôn lường.

>>Thuốc lá nung nóng khác 100% thuốc lá điện tử: Cấm hoàn toàn có thể sinh hệ lụy?

Trước đó, để góp phần giúp các quốc gia thành viên của WHO dễ dàng hơn trong việc lựa chọn CẤM hay QUẢN thuốc lá thế hệ mới trong đó có thuốc lá nung nóng, Tổ chức Y tế thế giới cũng đã công bố các nghiên cứu trong đó có nghiên cứu đầy đủ về sản phẩm thuốc lá nung nóng. Báo cáo này cho thấy, việc quản lý sản phẩm thuốc lá đang thực hiện khác nhau ở các quốc gia. Theo dữ liệu thu thập bởi WHO, trong số 195 quốc gia và lãnh thổ, 19 quốc gia đã cấm bán HTPs (Thuốc lá nung nóng), trong khi 69 quốc gia điều chỉnh chúng theo một hình thức nào đó:

• 16 quốc gia điều chỉnh HTPs như các sản phẩm thuốc lá truyền thống.
• 29 quốc gia coi chúng là sản phẩm mới.
• 5 quốc gia phân loại chúng là ENDS (sản phẩm hệ thống phân phối điện tử nicotine).
• 10 quốc gia coi chúng là sản phẩm thuốc lá không khói, và phần còn lại là các sản phẩm khác.

Có 86 quốc gia dường như ngầm điều chỉnh HTPs (que thuốc lá) theo các quy định về sản phẩm thuốc lá truyền thống. Trong số 175 quốc gia và một lãnh thổ không cấm bán HTPs:

• 3 quốc gia cấm tất cả các hương vị và 11 quốc gia có hạn chế về hương vị.
• 57 quốc gia cấm sử dụng HTPs tại những nơi không được phép hút thuốc.
• 46 quốc gia có một số yêu cầu về nhãn mác cho que thuốc lá HTP.
• 67 quốc gia áp dụng các yêu cầu về quảng cáo, khuyến mại và tài trợ giống như đối với thuốc lá truyền thống.

Theo WHO, việc quản lý và giám sát HTPs yêu cầu sự đồng nhất trong các quy định và cách tiếp cận giữa các quốc gia. WHO khuyến nghị rằng các Quốc gia Thành viên phân loại HTPs là sản phẩm thuốc lá để đảm bảo việc quản lý và giám sát hiệu quả.

Thuốc lá nung nóng khác 100% thuốc lá điện tử: Cấm hoàn toàn có thể sinh hệ lụy?