3 nghề sắp tuyệt chủng vì AI: Thu ngân top đầu

Một báo cáo toàn diện do Trung tâm nghiên cứu Pew (Mỹ) công bố gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho nhiều ngành nghề truyền thống. Khảo sát thực hiện từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2024 với hơn 5.400 người trưởng thành tại Mỹ và hơn 1.000 chuyên gia trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, những người đã tham gia hoặc phát biểu tại 21 hội nghị chuyên ngành đã cho thấy cái nhìn rõ ràng hơn về viễn cảnh lao động trong kỷ nguyên AI.

Theo đánh giá từ cả công chúng và giới chuyên gia, ba ngành nghề có nguy cơ cao nhất bị AI thay thế trong vòng 20 năm tới là: thu ngân, nhà báo và công nhân nhà máy.

Cụ thể, 73% người trưởng thành tại Mỹ và một tỷ lệ tương đương chuyên gia AI đều cho rằng, nhân viên thu ngân vốn là lực lượng lao động phổ biến trong lĩnh vực bán lẻ sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất. Việc tự động hóa quy trình thanh toán, triển khai hệ thống quét mã thông minh và thanh toán không tiếp xúc đã khiến vị trí này dần trở nên dư thừa trong mắt nhiều doanh nghiệp.

Vị trí thu ngân dần trở nên dư thừa trong thời đại AI. Ảnh minh họa

>> Ngành học ‘vàng’ thời 4.0: Thu nhập 150 triệu/tháng, Việt Nam khát 50.000 nhân sự

Đáng chú ý, nhà báo, một nghề nghiệp từng được coi là khó thay thế vì tính sáng tạo và cảm quan xã hội, cũng đứng thứ hai trong danh sách với gần 60% người được hỏi tin rằng AI có thể đảm nhận phần lớn công việc báo chí. Các công cụ như ChatGPT, Gemini (Google) hay Copilot (Microsoft) đã chứng minh khả năng viết bài, tổng hợp thông tin và thậm chí tạo ra nội dung gốc chỉ trong vài giây. Dù vẫn còn hạn chế về chiều sâu phân tích và độ chính xác, tốc độ và chi phí thấp khiến AI trở thành lựa chọn hấp dẫn trong ngành truyền thông đang chịu áp lực tài chính.

Vị trí thứ ba thuộc về công nhân nhà máy với tỷ lệ 67% từ công chúng và 60% từ chuyên gia tin rằng AI và robot sẽ thay thế vai trò lao động thủ công. Tự động hóa dây chuyền sản xuất, robot công nghiệp, máy học và thị giác máy đã giúp nhiều nhà máy tăng năng suất mà không cần thêm nhân sự.

AI giờ cũng có thể làm được công việc của nhà báo dù độ hoàn thiện chưa xuất sắc. Ảnh minh họa

>> Bí kíp chọn ngành học để không bị AI lấy mất việc

Dù AI có khả năng thâm nhập sâu rộng, không phải ngành nghề nào cũng đối mặt với nguy cơ bị thay thế. Báo cáo cho thấy các lĩnh vực đòi hỏi cảm xúc, phán đoán đạo đức hoặc kỹ năng xã hội cao vẫn được đánh giá là an toàn trong thời gian tới. Dưới 50% người tham gia khảo sát tin rằng các nghề như bác sĩ, giáo viên, luật sư, chuyên gia tâm lý hay nhạc sĩ sẽ bị ảnh hưởng mạnh bởi AI trong hai thập kỷ tới.

Một điểm đáng chú ý trong khảo sát là sự khác biệt rõ rệt giữa góc nhìn của công chúng và giới chuyên môn về tác động dài hạn của AI.

Trong khi 73% chuyên gia AI tin rằng công nghệ này sẽ mang lại ảnh hưởng tích cực đến công việc trong 20 năm tới, chỉ 23% người trưởng thành tại Mỹ đồng tình với nhận định đó. Ngược lại, hơn một nửa công chúng bày tỏ lo ngại AI sẽ gây ra tình trạng mất việc làm, trong khi chỉ 25% chuyên gia cùng chia sẻ nỗi lo này.

Ngoài ra, 64% người dân cho rằng AI sẽ làm giảm số lượng việc làm, còn ở nhóm chuyên gia, tỷ lệ này chỉ là 39%. Tổng thể, chỉ 17% công chúng tin rằng AI sẽ mang lại lợi ích lớn cho nước Mỹ trong tương lai gần, trong khi con số này ở nhóm chuyên gia là 56%.

>> Top 3 ngành học 'được săn đón': Ra trường dễ có việc, thu nhập cao, ít cạnh tranh