3 ông lớn vào danh sách đen, Mỹ giáng đòn nhắm thẳng vào ‘nguồn sống’ của Nga

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/10 đã áp đặt các biện pháp trừng phạt liên quan đến Ukraine nhằm vào Nga, đánh dấu lần đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai ông sử dụng công cụ này, và mục tiêu trực tiếp là hai tập đoàn dầu khí hàng đầu của Nga, Lukoil và Rosneft.

Quyết định của Mỹ được đưa ra ngay sau khi Liên minh châu Âu (EU) thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Moscow, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Nga. Tuần trước, Anh cũng đã áp đặt các biện pháp tương tự đối với Rosneft và Lukoil.

Bộ Tài chính Mỹ cho biết họ sẵn sàng có thêm hành động nếu Moscow không chấm dứt chiến sự.

“Trước việc ông Putin vẫn ngoan cố kéo dài cuộc chiến vô nghĩa này, Bộ Tài chính Mỹ quyết định trừng phạt hai công ty dầu lớn nhất của Nga, những nguồn tài chính chính cho cỗ máy chiến tranh của Điện Kremlin", Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent tuyên bố, đồng thời kêu gọi các đồng minh cùng tham gia và tuân thủ các biện pháp này.

Ngay sau thông báo, giá dầu thế giới tăng hơn 2 USD/thùng, với Brent giao tháng tới tăng lên khoảng 64 USD/thùng.

Đây được xem là bước ngoặt lớn trong chính sách đối ngoại của ông Trump, người trước đó chưa từng trừng phạt Nga vì cuộc chiến Ukraine, mà chủ yếu dựa vào biện pháp thương mại. Hồi đầu năm, ông từng áp thêm 25% thuế nhập khẩu với hàng hóa Ấn Độ, nhằm đáp trả việc nước này mua dầu Nga giá rẻ.

Mỹ hiện chưa áp thuế tương tự với Trung Quốc, một trong những khách hàng dầu lớn nhất của Nga. Sau khi phương Tây áp giá trần 60 USD/thùng đối với dầu Nga năm 2022, dòng chảy dầu mỏ của Nga đã chuyển hướng từ châu Âu sang châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ.

Trong buổi gặp báo chí tại Phòng Bầu dục, ông Trump cho biết đã hủy cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến tổ chức tại Hungary với ông Putin vì “chưa phải thời điểm phù hợp”.

Ông cũng nói hy vọng các lệnh trừng phạt mới sẽ không kéo dài quá lâu, nhấn mạnh rằng ông không thích giữ trừng phạt trong thời gian dài vì lo ngại ảnh hưởng đến vị thế đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu. Nga nhiều lần yêu cầu nhận thanh toán dầu bằng các loại tiền khác thay vì USD.

Các chuyên gia nhận định đây là bước tiến quan trọng và đáng lẽ nên được thực hiện sớm hơn.

“Không thể chỉ làm một lần rồi dừng lại”, ông Edward Fishman, cựu quan chức Mỹ và hiện là học giả tại Đại học Columbia, nói. “Câu hỏi đặt ra là liệu Washington có sẵn sàng đe dọa trừng phạt những bên vẫn đang giao dịch với Rosneft và Lukoil hay không”.

Trong khi đó, Jeremy Paner, cựu điều tra viên trừng phạt tại Bộ Tài chính Mỹ, cho rằng việc không đưa các ngân hàng hay khách hàng Ấn Độ, Trung Quốc vào danh sách trừng phạt khiến biện pháp này “chưa đủ để khiến ông Putin thực sự chú ý”.

Một quan chức cấp cao Ukraine gọi đây là “tin tuyệt vời”, đồng thời cho biết Kyiv đã nhiều lần đề xuất Washington trừng phạt hai tập đoàn năng lượng này trong quá khứ.

Ngoài công ty mẹ, Bộ Tài chính Mỹ cũng liệt kê hàng chục công ty con của Rosneft và Lukoil, phong tỏa tài sản tại Mỹ và cấm công dân Mỹ giao dịch với các tổ chức này.

Phía Đại sứ quán Nga tại Washington và phái đoàn Nga tại Liên Hợp Quốc hiện chưa đưa ra phản hồi.

EU siết chặt “hạm đội trong bóng tối” của Nga

Song song với Mỹ, Liên minh châu Âu cũng thông qua gói trừng phạt thứ 19, trong đó có lệnh cấm nhập khẩu LNG từ Nga theo hai giai đoạn. Hợp đồng ngắn hạn sẽ hết hiệu lực sau 6 tháng; Hợp đồng dài hạn chấm dứt từ 1/1/2027, sớm hơn 1 năm so với lộ trình ban đầu của Ủy ban châu Âu.

Gói trừng phạt mới còn bao gồm hạn chế đi lại với các nhà ngoại giao Nga và bổ sung thêm 117 tàu thuộc “hạm đội trong bóng tối” của Moscow, nâng tổng số lên 558 tàu, chủ yếu là tàu chở dầu. Danh sách cũng đề cập đến một số ngân hàng ở Kazakhstan và Belarus.

Ngoài ra, EU cũng đưa vào danh sách các ngân hàng tại Kazakhstan và Belarus, cùng bốn thực thể liên quan đến ngành dầu mỏ Trung Quốc - gồm hai nhà máy lọc dầu, một công ty thương mại và một doanh nghiệp hỗ trợ lách lệnh cấm vận. Danh tính cụ thể sẽ được công bố sau khi chính thức thông qua vào ngày 24/10.

Theo Reuters