Bắt 2 thanh niên 9x buôn lậu chip Nvidia cho Trung Quốc
Bộ Tư pháp Mỹ ngày 6/8 thông báo đã bắt giữ và truy tố hai công dân Trung Quốc sinh sống tại California vì liên quan đến hoạt động buôn lậu chip trí tuệ nhân tạo (AI) trị giá hàng chục triệu USD, trong đó có cả chip cao cấp do Nvidia sản xuất, về Trung Quốc mà không có giấy phép xuất khẩu.
Hai đối tượng bị cáo buộc là Chuan Geng và Shiwei Yang, cùng 28 tuổi. Theo cáo trạng hình sự do CNBC công bố, từ tháng 10/2022 đến tháng 7/2025, 2 người này đã bí mật chuyển các loại chip nhạy cảm, bao gồm chip H100 – một trong những sản phẩm tiên tiến nhất của Nvidia dành cho các ứng dụng AI – về Trung Quốc, vi phạm các quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Từ năm 2022, chính quyền Mỹ đã siết chặt xuất khẩu chip tiên tiến sang Trung Quốc nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ bán dẫn hiện đại của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Các loại chip như H100 đều nằm trong danh sách bị kiểm soát nghiêm ngặt.
Trong tuyên bố gửi CNBC, Nvidia khẳng định việc buôn lậu là “không thể chấp nhận”. “Chúng tôi chủ yếu bán sản phẩm thông qua các đối tác lớn và uy tín, đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ”, đại diện công ty cho biết. “Ngay cả những lô hàng nhỏ cũng có thể bị rà soát kỹ lưỡng. Các sản phẩm bị chuyển nhượng trái phép sẽ không được hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành hay cập nhật phần mềm”.
Theo Bộ Tư pháp, công ty ALX Solutions do Geng và Yang thành lập tại California được lập ngay sau khi các quy định kiểm soát chip bắt đầu có hiệu lực.
Cơ quan chức năng đã khám xét văn phòng công ty và thu giữ điện thoại của hai bị cáo, phát hiện nhiều tin nhắn cho thấy họ chủ động tìm cách né tránh luật xuất khẩu của Mỹ bằng cách chuyển hàng qua Malaysia – một quốc gia trung chuyển phổ biến trong các hoạt động buôn lậu sang Trung Quốc.
Cụ thể, trong tháng 12/2024, ALX Solutions đã thực hiện hơn 20 chuyến hàng từ Mỹ tới các công ty vận chuyển tại Singapore và Malaysia. Dù khai báo hàng xuất đi cho các đối tác ở những nước này, công ty lại nhận tiền từ nhiều doanh nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc và Hong Kong.
Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ cùng Cục Điều tra Liên bang (FBI) đang tiếp tục mở rộng điều tra vụ việc.
Hai bị cáo bị truy tố theo Đạo luật Cải cách Kiểm soát Xuất khẩu (ECRA) – một tội danh hình sự có thể khiến họ phải đối mặt với mức án lên tới 20 năm tù liên bang. Ngoài ra, Yang bị phát hiện đã lưu trú bất hợp pháp tại Mỹ sau khi visa hết hạn.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh chính phủ Mỹ ngày càng lo ngại về làn sóng buôn lậu chip AI sang Trung Quốc.
Một báo cáo của Financial Times tháng trước cho biết ít nhất 1 tỷ USD chip Nvidia đã lọt vào Trung Quốc kể từ sau khi Tổng thống Donald Trump ban hành các biện pháp siết xuất khẩu hồi đầu năm nay.
Phản hồi trước thông tin này, Nvidia nhấn mạnh rằng các trung tâm dữ liệu xây dựng từ chip buôn lậu là “một nước đi thua lỗ” và công ty không hỗ trợ bất kỳ sản phẩm trái phép nào.
Dưới sức ép từ Mỹ, Malaysia cũng đã tuyên bố sẽ bắt đầu yêu cầu giấy phép thương mại đối với các loại chip AI cao cấp có xuất xứ từ Mỹ kể từ tháng trước.
Theo CNBC