Bitcoin lập đỉnh, altcoin rơi rụng: Thị trường tiền số bước vào kỷ nguyên thanh lọc khốc liệt
Bitcoin hiện chiếm 64% tổng vốn hóa thị trường tiền số, mức cao nhất kể từ tháng 1/2021. Trong khi đó, nhóm 50 altcoin nhỏ nhất trong top 100 đồng tiền số đã mất khoảng 50% giá trị kể từ đầu năm nay.
Trên bề nổi, năm 2025 có vẻ là một năm rực rỡ với thị trường tiền số: Bitcoin liên tục lập đỉnh, nước Mỹ có một Tổng thống ủng hộ crypto cùng gia đình đang đẩy mạnh khai thác Bitcoin, và Quốc hội được kỳ vọng sẽ thông qua các đạo luật mang tính bước ngoặt.
Nhưng phía sau đà tăng của Bitcoin lại là một thị trường đang rệu rã.
Hơn 300 tỷ USD giá trị vốn hóa của altcoin – các đồng tiền số ngoài Bitcoin và stablecoin – đã bốc hơi chỉ trong nửa đầu năm. Phần lớn các đồng từng được kỳ vọng sẽ cạnh tranh với Bitcoin nay đang lao dốc, rơi vào trạng thái "chuỗi ma" – tồn tại nhưng gần như không có người dùng.
“Tôi nghĩ phần lớn sẽ chết dần thôi”, Nick Philpott – đồng sáng lập nền tảng giao dịch Zodia Markets – nói. “Chúng sẽ nằm đó, phủ bụi mãi mãi”.
Theo CoinMarketCap, Bitcoin hiện chiếm 64% tổng vốn hóa thị trường tiền số, mức cao nhất kể từ tháng 1/2021. Trong khi đó, chỉ số MarketVector theo dõi nhóm 50 altcoin nhỏ nhất trong top 100 đồng tiền số đã mất khoảng 50% giá trị kể từ đầu năm, bất chấp cú tăng ngắn hạn sau chiến thắng bầu cử của Donald Trump hồi tháng 11/2024.
Thậm chí Ethereum – đồng tiền số lớn thứ hai – vẫn giảm hơn 50% so với đỉnh lịch sử, dù đã có dòng vốn vào các quỹ ETF đầu tư trực tiếp. Hiệu ứng "Bitcoin đi trước, altcoin theo sau" dường như không còn đúng trong chu kỳ hiện tại.
“Lịch sử cho thấy Bitcoin tăng trước rồi mới lan sang altcoin. Nhưng lần này thì chưa thấy,” Jake Ostrovskis, trader tại Wintermute, nhận định.
Kỷ nguyên mới: Ít coin hơn, quy định chặt hơn
Khác với chu kỳ sụp đổ năm 2022 do cú sập của TerraUSD và sàn FTX, cú suy giảm năm 2025 diễn ra trong bối cảnh crypto ngày càng được thể chế hóa và siết chặt quản lý. Stablecoin trở thành nhóm tài sản số duy nhất có cơ hội đóng vai trò phương tiện thanh toán, nhờ tính ổn định giá.
Trong năm qua, vốn hóa stablecoin tăng thêm 47 tỷ USD, và thậm chí các ngân hàng lớn như JPMorgan, Citi cũng bắt đầu tham gia.
Amazon hiện cũng đang nghiên cứu phát hành stablecoin riêng – theo Wall Street Journal.
Áp lực buộc các dự án altcoin phải tìm cách sáp nhập, chuyển đổi mô hình quản trị, hoặc xin “quy hàng” dưới một cộng đồng khác – theo chia sẻ của Kanyi Maqubela, đối tác quản lý tại quỹ đầu tư mạo hiểm Kindred Ventures.
Cùng lúc, một thế hệ công ty kiểu “MicroStrategy phiên bản mới” cũng đang nổi lên – tập trung tích lũy Bitcoin làm tài sản kho bạc. Đáng chú ý, gia đình Trump đã huy động 2,3 tỷ USD thông qua Trump Media & Technology Group để xây dựng “ngân khố Bitcoin”.
Trong khi một số tổ chức cũng mua các đồng như Ethereum, Solana hay BNB, quy mô vẫn nhỏ hơn đáng kể.
Dù phần lớn altcoin “hấp hối”, một vài đồng như Maker hay Hyperliquid – gắn với các giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) có doanh thu thật – lại đang tăng mạnh.
“Một số công ty có doanh thu thực sự đang dùng chính lợi nhuận để mua lại token, nên giá tăng là hợp lý”, Jeff Dorman – Giám đốc đầu tư tại quỹ Arca – nhận xét.
Thị trường cũng kỳ vọng rằng Đạo luật CLARITY – dự luật cấu trúc thị trường tài sản số tại Mỹ – nếu được thông qua sẽ đem lại khung pháp lý rõ ràng, giúp altcoin thu hút dòng vốn tổ chức như ETF đã từng làm với Bitcoin và Ethereum.
Tuy vậy, Maqubela cho rằng rào cản lớn nhất vẫn là giá trị thực tiễn. So sánh Bitcoin với vàng và Ethereum với đồng, ông nhận định phần lớn altcoin còn lại không có ứng dụng cụ thể, thiếu quy mô sử dụng và sống dựa trên kỳ vọng đầu cơ.
“Nhiều altcoin sẽ về 0, vì không có giá trị bắt chước như Bitcoin, cũng không đạt được chức năng thực tế nào ở quy mô đủ lớn", ông nói.
