Bộ Công an đề xuất phạt tù tới 5 năm người ‘tái’ nghiện ma túy

Đề xuất phạt tới 5 năm tù với người tái nghiện ma túy

Trong Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ Công an đề xuất đưa trở lại quy định xử lý hình sự đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, với mức án cao nhất lên đến 5 năm tù cho các trường hợp tái nghiện. Dự thảo này vừa được Bộ Tư pháp công bố ngày 2/4/2025.

Cụ thể, Dự thảo bổ sung Điều 256a quy định về tội "Sử dụng trái phép chất ma túy". Theo đó, những người đang trong quá trình cai nghiện tự nguyện, cai nghiện bắt buộc hoặc điều trị nghiện bằng thuốc thay thế, nếu bị phát hiện tiếp tục sử dụng ma túy sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án từ 2 đến 3 năm tù. Trường hợp tái phạm, hình phạt tăng lên từ 3 đến 5 năm.

Hiện tại, Bộ luật Hình sự không còn quy định về tội danh sử dụng ma túy trái phép mà chỉ xử lý các hành vi liên quan đến mua bán, vận chuyển hoặc tàng trữ ma túy. Tuy nhiên, trước năm 2010, hành vi sử dụng ma túy từng bị coi là tội phạm theo Điều 199 của Bộ luật Hình sự 1999. Khi đó, người đã từng bị xử lý hành chính, giáo dục nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục sử dụng ma túy, sẽ phải chịu án tù từ 3 tháng đến 2 năm và có thể bị phạt tới 5 năm nếu tái phạm. Quy định này sau đó bị bãi bỏ vào năm 2010.

Nay, sau 15 năm, cơ quan chức năng đề xuất khôi phục quy định hình sự hóa việc sử dụng ma túy trái phép, tuy nhiên chỉ áp dụng cho nhóm đối tượng đã, đang trong quá trình cai nghiện hoặc điều trị thay thế.

Theo các quy định hiện hành tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021, người sử dụng ma túy trái phép chỉ bị xử phạt hành chính, với hình thức cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng. Nếu cá nhân sử dụng ma túy đồng thời thực hiện các hành vi như mua bán, vận chuyển hay tàng trữ nhưng chưa đến mức xử lý hình sự, họ sẽ bị xử phạt hành chính tương ứng theo mức độ vi phạm của hành vi đó.

Ngoài ra, Bộ Công an cũng đề xuất bổ sung thêm một tội danh mới vào Bộ luật Hình sự, đó là "Không chấp hành bản án, quyết định của Tòa án về việc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc" (Điều 380a). Dự thảo quy định, nếu một cá nhân đã có quyết định của tòa án yêu cầu đi cai nghiện bắt buộc mà bỏ trốn thì có thể bị phạt tù từ 2 đến 3 năm. Nếu trong quá trình vi phạm, người đó có hành vi chống đối lực lượng thi hành công vụ, hoặc sử dụng các thủ đoạn tinh vi để trốn tránh, mức án sẽ nâng lên từ 2 đến 5 năm.

So với các quy định hiện hành, đề xuất này mang tính răn đe cao hơn. Theo Nghị định 116/2021, nếu người bị yêu cầu đi cai nghiện bắt buộc không chấp hành, cơ quan công an cấp huyện sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế cần thiết theo pháp luật để đưa họ đến cơ sở cai nghiện. Tuy nhiên, không có quy định hình sự hóa hành vi này.

27 tội phải chịu trách nhiệm hình sự dù chỉ “mới chuẩn bị phạm tội”

Ngoài ra, Bộ Công an đề xuất 27 tội phải chịu trách nhiệm hình sự, dù người bị xử lý chỉ mới “chuẩn bị phạm tội”. Các tội danh được đề xuất bổ sung như sau:

Điều 141 Hiếp dâm; Điều 142 Hiếp dâm người dưới 16 tuổi; Điều 143 Cưỡng dâm; Điều 144 Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi; Điều 145 Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi; Điều 146 Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi; Điều 147 Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm; Điều 150 Mua bán người; Điều 151 Mua bán người dưới 16 tuổi; Điều 157 Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật;

Điều 170 Cưỡng đoạt tài sản; Điều 171 Cướp giật tài sản; Điều 193 Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; Điều 194 Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Điều 208 Làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành công cụ chuyển nhượng giả hoặc các giấy tờ có giá giả khác; Điều 248 Sản xuất trái phép chất ma túy; Điều 251 Mua bán trái phép chất ma túy;

Điều 304 Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự; Điều 305 Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ; Điều 306 Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ;

Điều 309 Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, phát tán, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất phóng xạ, vật liệu hạt nhân; Điều 311 Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc; Điều 341 Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức;

Điều 348 Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép; Điều 349 Tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép; Điều 359 Giả mạo trong công tác; Điều 361 Cố ý làm lộ bí mật công tác, tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác.

Ngoài các điều bổ sung nêu trên, dự thảo Luật vẫn giữ nguyên 24 tội nghi phạm vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự, dù chỉ chuẩn bị phạm tội, gồm: Điều 108 Phản bội Tổ quốc; Điều 109 Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Điều 110 Gián điệp; Điều 111 Xâm phạm an ninh lãnh thổ; Điều 112 Bạo loạn;…

>> Một bị cáo tại Phú Yên vừa được giảm nhẹ hình phạt do từng đạt giải Nhì học sinh giỏi quốc gia và HCV môn hóa học