Chuyên gia an ninh mạng Hiếu PC mách mẹo phát hiện cuộc gọi deepfake lừa đảo

Sáng 27/2 tại Hà Nội, trong khuôn khổ chương trình ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược "Chống lừa đảo và tăng cường an toàn không gian số" giữa Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam, Công ty Cổ phần Tập đoàn giải trí Đại Dương (OEG) và Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo (chongluadao.vn), chuyên gia Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) đã đưa ra nhiều cảnh báo và hướng dẫn hữu ích để phòng tránh những hậu quả nghiêm trọng từ những chiêu trò lừa đảo.

Chuyên gia an ninh mạng Hiếu PC, cho biết rằng nếu nghi ngờ cuộc gọi video là lừa đảo, người dùng có thể yêu cầu người gọi quay trái, quay phải, đứng dậy hoặc đơn giản là nhe răng. Chỉ với những hành động này, bạn có thể dễ dàng phát hiện ra sự giả mạo.

Chuyên gia an ninh mạng Hiếu PC, cho biết rằng nếu nghi ngờ cuộc gọi video là lừa đảo, người dùng có thể yêu cầu người gọi quay trái, quay phải, đứng dậy hoặc đơn giản là nhe răng (Ảnh: Internet)

Anh phân tích rằng các thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) deepfake hiện nay không thể xử lý những hành động như quay người sang trái, phải hay đứng lên trong khi thực hiện cuộc gọi video trực tiếp, do đó dễ dàng bị phát hiện.

Một điểm yếu đặc biệt của các thuật toán AI deepfake là khả năng tái tạo hàm răng. Chuyên gia Hiếu PC chỉ ra rằng, trong các trường hợp giả mạo, khi người gọi há miệng, có thể thấy người thì không có hàm răng, người lại có đến 3 hay thậm chí 4 hàm. Chính vì vậy, đặc điểm hàm răng trở thành yếu tố dễ nhận diện, giúp phát hiện các cuộc gọi giả mạo.

Trong cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ Online, anh chia sẻ rằng phương pháp đơn giản của Phạm Thoại (trong buổi livestream sao kê tiền ủng hộ chữa bệnh cho bé Bắp), chỉ cần yêu cầu người gọi nhe răng, bạn sẽ ngay lập tức biết liệu đó có phải là cuộc gọi lừa đảo hay không.

Các chuyên gia an ninh mạng cũng cho biết, một trong những thủ đoạn phổ biến hiện nay là kẻ xấu giả mạo giọng nói và khuôn mặt của người thân qua điện thoại hoặc FaceTime để lừa nạn nhân chuyển tiền. Chúng có thể gọi từ số lạ, sử dụng giọng nói giống hệt bạn bè hoặc người thân để yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp.

Nghiêm trọng hơn, hacker còn lợi dụng công nghệ AI để cắt ghép video 18+ với khuôn mặt của nạn nhân, sau đó gửi email tống tiền và đe dọa phát tán nếu không chịu trả tiền. Tình trạng lừa đảo qua video call, đặc biệt là lừa tình cảm, đang gia tăng mạnh mẽ tại Việt Nam.

Trong vài tháng qua, các cơ quan chức năng đã tiếp nhận ít nhất 2-3 đơn tố cáo mỗi tháng về các vụ lừa đảo tương tự. Phần lớn nạn nhân là thanh niên và học sinh, bị kẻ xấu kết bạn qua mạng xã hội, dụ dỗ tham gia cuộc gọi video, rồi sử dụng hình ảnh nhạy cảm đã cắt ghép để tống tiền.

Chuyên gia an ninh mạng Hiếu PC cũng chỉ ra hai dấu hiệu nhận diện cuộc gọi lừa đảo: yêu cầu chuyển tiền và yêu cầu nhấp vào các liên kết lạ. Anh cảnh báo rằng nếu gặp phải trường hợp này, người dùng nên tắt máy ngay lập tức.

Khi nhận được cuộc gọi FaceTime khả nghi, chuyên gia Hiếu PC khuyên rằng bạn nên gọi lại qua số điện thoại quen thuộc để xác minh và sử dụng câu hỏi riêng mà chỉ người thân mới biết. Một dấu hiệu phổ biến của các cuộc gọi lừa đảo là đối phương thường lảng tránh những câu hỏi về thông tin cá nhân. Anh khẳng định, nếu họ lảng tránh hoặc WiFi bất ổn, có thể đến 90% đó là cuộc gọi lừa đảo.

>> Thứ trưởng Bộ Công an chỉ ra nguyên nhân khiến nhiều người dân 'sập bẫy' lừa đảo trực tuyến