Đại học ở Việt Nam trả lương tới 200 triệu/tháng để thu hút giảng viên ‘tinh hoa’

Hiện nay, nhiều cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về nhân lực chất lượng cao. Theo thống kê năm 2024, tỷ lệ giảng viên có học hàm giáo sư chỉ đạt 0,89%, phó giáo sư là 7,8%, tiến sĩ chiếm khoảng 33% tổng số giảng viên. Việc thiếu hụt nhân sự ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo, nghiên cứu của các trường.

Nhằm thu hút nhân tài, nhiều trường đại học đã chủ động đưa ra các chính sách đặc thù.

Đại học Bách khoa Hà Nội

Đại học Bách khoa Hà Nội là một trong những đơn vị tiên phong trong việc thu hút nhân tài. Đơn vị đã triển khai Đề án thu hút giảng viên trẻ tài năng, xuất sắc giai đoạn 2021-2025. Từ khi bắt đầu thực hiện, nhà trường đã tuyển được 14 giảng viên đáp ứng tiêu chuẩn cao về chuyên môn và công bố quốc tế.

Từ năm 2025, trường tiếp tục triển khai Đề án HUST-Talent giai đoạn 2025-2030, tập trung tìm kiếm các tiến sĩ trẻ, chuyên gia và nhà khoa học đầu ngành trong và ngoài nước. Mục tiêu là tuyển 137 giảng viên trẻ tốt nghiệp từ các trường thuộc top 200 thế giới hoặc có thành tích nghiên cứu xuất sắc, ưu tiên các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, công nghệ năng lượng, vật liệu và sinh học.

Ngoài ra, trường đặt mục tiêu thu hút 72 giáo sư, phó giáo sư và chuyên gia công nghệ từ doanh nghiệp, viện nghiên cứu, các start-up, đảm nhận vị trí trưởng nhóm hoặc trưởng phòng thí nghiệm. Bên cạnh đó, khoảng 172 nhà khoa học và chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước sẽ được mời tham gia với vai trò cố vấn hoặc giảng viên thỉnh giảng.

Để thu hút nhân tài, trường đưa ra chính sách đãi ngộ cao. Nổi bật như lương dao động từ 40-150 triệu đồng/tháng đối với tiến sĩ trẻ và 60-200 triệu đồng/tháng với vị trí trưởng nhóm nghiên cứu. Họ cũng được hỗ trợ đề tài nghiên cứu, tham gia dự án quốc tế, sử dụng cơ sở vật chất hiện đại, bảo hiểm sức khỏe, nhà ở và các hỗ trợ hành chính khác.

Đơn vị này kỳ vọng đến năm 2030 thu hút và tuyển dụng được ít nhất 300 nhân tài trong và ngoài nước.

Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh

Cuối năm 2024, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh triển khai Chương trình VNU350, hướng tới tuyển chọn 350 nhà khoa học có trình độ tiến sĩ trở lên, còn ít nhất 5 năm công tác trước tuổi nghỉ hưu và có khả năng giảng dạy, nghiên cứu bằng tiếng Anh.

Theo chương trình, các nhà khoa học trẻ trong hai năm đầu sẽ được giao một đề tài nghiên cứu loại C với kinh phí tối đa 200 triệu đồng. Đến năm thứ ba, họ có thể nhận đề tài loại B trị giá đến 1 tỷ đồng. Đối với các chuyên gia đầu ngành, trường sẽ giao vị trí trưởng nhóm hoặc trung tâm nghiên cứu, hỗ trợ xây dựng nhóm nghiên cứu và mở rộng hợp tác quốc tế.

Chính sách thu nhập trong chương trình bao gồm lương, thưởng, phụ cấp, cùng thu nhập bổ sung từ hoạt động giảng dạy, nghiên cứu, hướng dẫn học viên và nghiên cứu sinh. Ngoài ra, trường còn hỗ trợ nhà ở công vụ và triển khai chương trình Giáo sư thỉnh giảng, với mục tiêu mời 100 giáo sư trong giai đoạn 2025-2030.

Đại học Quốc gia Hà Nội

Vào tháng 9/2023, Đại học Quốc gia Hà Nội công bố Chiến lược thu hút nhà khoa học xuất sắc, với mức đầu tư tối đa 3 tỷ đồng cho mỗi cá nhân trong vòng 3 năm. Đơn vị hướng đến là các nhà khoa học trong và ngoài nước, bao gồm cả người Việt Nam ở nước ngoài, có thành tích nghiên cứu nổi bật và mong muốn đóng góp trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ mũi nhọn.

Nhà khoa học được hưởng đầy đủ các quyền lợi theo quy định của Nhà nước và Đại học Quốc gia Hà Nội, được ưu tiên sử dụng trang thiết bị, phòng thí nghiệm cũng như bảo đảm điều kiện làm việc, nghiên cứu.

Hình thức hợp tác linh hoạt gồm hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động hoặc thuê khoán chuyên môn, cho phép nhà khoa học có thể làm việc trong nước hoặc kết hợp với đơn vị nước ngoài.

Những chương trình thu hút nhân tài được các trường đại học lớn đồng loạt triển khai cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của giáo dục đại học Việt Nam. Việc mở rộng chính sách đãi ngộ, đầu tư nghiên cứu và tạo môi trường học thuật cởi mở không chỉ giúp thu hút trí thức trẻ trở về, mà còn góp phần nâng tầm vị thế khoa học của Việt Nam trên bản đồ tri thức toàn cầu.