'Hải sản nhà giàu' đối mặt khủng hoảng xuất khẩu sau lũ lụt lịch sử

Theo thống kê của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), thiệt hại tại các phường thuộc thị xã Sông Cầu (Phú Yên cũ) là rất lớn. Khoảng 22.491 lồng nuôi, tương đương 80% số lồng ở khu vực Xuân Đài bị hư hại tính đến ngày 24/11 và hơn 95% sản lượng ở một số phường đã chết, tương đương khoảng 21 triệu con tôm hùm. Tổng thiệt hại được ước tính ở mức hàng nghìn tỷ đồng.

Tôm hùm đang là mặt hàng xuất khẩu bùng nổ trong năm nay. Số liệu của Hải quan cho thấy kim ngạch xuất khẩu tôm hùm đạt khoảng 93 triệu USD trong tháng 10, đưa tổng giá trị 10 tháng lên khoảng 712 triệu USD, tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Thị trường Trung Quốc (đại lục và Hồng Kông) tiếp tục chiếm gần như toàn bộ lượng cầu, góp phần đẩy mức tăng trưởng ngoạn mục cho nhóm sản phẩm này.

Tuy nhiên, các chuyên gia và VASEP cảnh báo đà tăng trưởng có thể gặp gián đoạn. VASEP cho rằng các hợp đồng giao hàng cuối năm nhiều khả năng không bị ảnh hưởng vì nguồn hàng đã được chuẩn bị; nhưng về trung hạn, tổn thất ở vịnh Xuân Đài có thể kéo giảm nguồn cung đầu năm 2026, tạo ra biến động giá và ảnh hưởng đến năng lực duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu. Trong bối cảnh thị trường đầu ra phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, bất kỳ thay đổi trong quy định kiểm nghiệm hoặc yêu cầu truy xuất nguồn gốc cũng có thể khiến áp lực tăng lên ngay lập tức.

Hậu quả kinh tế và cả xã hội hiện đã rõ. Ngoài giá trị tài sản bị mất, nhiều hộ nuôi buộc phải bán tháo hàng hoá với giá rẻ do thiếu điều kiện bảo quản, làm giảm sâu thu nhập của người dân. Hình ảnh xác tôm chất đống, bốc mùi tại các vùng nuôi cho thấy mức độ thiệt hại nghiêm trọng. Áp lực dọn dẹp, tiêu hủy phải được triển khai kịp thời để tránh rủi ro môi trường, dịch bệnh.