Hai tháng, MZG tăng 84%: Điểm rơi tăng trưởng hay 'bài test' sức chịu đòn bẩy nợ?

Chủ tịch HĐQT Nguyễn Tuấn Minh (bìa phải) và Tổng Giám đốc Lê Văn Hiệp (bìa trái) giao lưu với nhà đầu tư tham quan Nhà máy Miza Nghi Sơn ngày 13/2/2025

Chỉ trong vòng hai tháng kể từ khi hình thành mẫu nến đảo chiều hồi giữa tháng 6, cổ phiếu MZG của CTCP Miza (sàn UPCoM) đã bứt phá tới 84%, đóng cửa ở 12.700 đồng – mức cao nhất kể từ khi ra mắt sàn chứng khoán giữa tháng 11/2024. Đà tăng này trùng khớp với sự xuất hiện của dòng tiền đầu cơ, khiến nhà đầu tư đặt câu hỏi: Đây là bước khởi đầu cho một chu kỳ tăng trưởng mới hay chỉ là “con sóng” ngắn hạn?

Từ vùng đáy 'ngoi lên'

Hành trình của MZG không hề dễ dàng. Sau khi lên sàn ở vùng giá gần 11.900 đồng, cổ phiếu này nhanh chóng lao dốc 50% chỉ trong hơn hai tháng. Phải tới cuối tháng 7/2025, MZG mới thực sự vượt trở lại mệnh giá sau 2 tuần bùng nổ thanh khoản gấn nhất (tăng 8/10 phiên).

Yếu tố hỗ trợ đà tăng là kết quả kinh doanh bán niên 2025 tích cực: Doanh thu đạt 2.314 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế 47,3 tỷ, tăng tới 91,5%. Tại ĐHCĐ thường niên 2025 cuối tháng 5, Miza đặt mục tiêu doanh thu 4.800 tỷ đồng (tăng 9,1%) và lợi nhuận sau thuế 90 tỷ (tăng 23,9%).

Miza hiện là một trong những doanh nghiệp sản xuất giấy lớn nhất trên sàn chứng khoán, vận hành nhà máy tại Nghi Sơn (Thanh Hóa) và Đông Anh (Hà Nội)... Tính đến cuối tháng 6/2025, tổng tài sản đạt gần 4.700 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu hơn 1.300 tỷ.

Chia sẻ tại thời điểm lên sàn, doanh nghiệp định hướng chiến lược tăng trưởng mạnh trong giai đoạn 2025–2030: Nâng công suất lên 1 triệu tấn/năm, doanh thu 500 triệu USD và vốn hóa 350 triệu USD. Kế hoạch này gắn liền với dự án khu công nghiệp 100ha tại Nghi Sơn (vận hành năm 2026) và dây chuyền mở rộng Miza Nghi Sơn (dự kiến hoàn thành tháng 12/2025).

Ngoài ra, công ty cũng có kế hoạch IPO công ty thành viên - Mipak - trong năm 2025 và chuyển niêm yết MZG sang HoSE vào tháng 9 tới.

Ban lãnh đạo đánh giá thị trường giấy Việt Nam còn nhiều dư địa, với mức tiêu thụ bình quân chỉ 60kg/người/năm, thấp hơn đáng kể so với mặt bằng thế giới. Xu hướng dịch chuyển nhà máy về Việt Nam cũng mở ra cơ hội mở rộng thị phần.

Điểm nghẽn lợi nhuận và gánh nặng nợ vay

Dù kết quả kinh doanh cải thiện, biên lợi nhuận gộp của Miza trong nửa đầu 2025 chỉ đạt 8%, cao hơn năm trước nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với Đông Hải Bến Tre (DHC) – doanh nghiệp cùng quy mô, đạt 14,7%. Cách đây 3 tháng, CEO Lê Văn Hiệp từng thừa nhận với nhà đầu tư rằng biên lợi nhuận còn thấp do chi phí nguyên liệu tăng mạnh 4 năm qua, đồng thời cho biết công ty đang chuyển sang các sản phẩm chuyên biệt để cải thiện.

Biên lợi nhuận ròng cũng chịu áp lực lớn từ chi phí lãi vay. Với cơ cấu vốn 4.676 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu chỉ chiếm 1.309 tỷ trong khi nợ phải trả của Miza gần 3.400 tỷ, riêng nợ vay gấp hơn 2 lần vốn chủ. Vay nợ lớn nên, 2024, công ty gánh chi phí lãi vay lên tới 174 tỷ đồng – cao hơn tổng chi phí lãi vay của DHC trong 5 năm cộng lại. Sáu tháng đầu năm 2025, khoản mục này ngốn thêm 97,4 tỷ đồng.

Chỉ riêng nợ vay ngắn hạn đã hơn 2.300 tỷ đồng, được ghi nhận ở hàng chục khoản vay, trong đó có cả vay dài hạn đến hạn trả (Nguồn: BCTC hợp nhất quý II/2025 của MZG)

Gánh nặng nợ buộc Miza phải chọn phương án không chia cổ tức 2025, đồng thời phát hành 10,5 triệu cổ phiếu giá 10.000 đồng/cp để thu về 105 tỷ đồng trả nợ vay trung và dài hạn trong quý IV/2025.

So với DHC, Miza đang thua kém về biên lợi nhuận và sức khỏe tài chính. Nửa đầu 2025, DHC lãi sau thuế gần 159 tỷ đồng, tăng 37% YoY và gấp 3,4 lần Miza, dù quy mô doanh thu không vượt trội. Điểm cộng của Miza là tốc độ tăng trưởng lợi nhuận nhanh hơn, song điều này một phần xuất phát từ nền lợi nhuận thấp trước đó.

Về định giá, sau khi tăng 84%, MZG hiện đã vượt giá trị sổ sách (12.300 đồng), phản ánh kỳ vọng khá cao vào triển vọng tương lai; định giá P/E và P/B cũng thấp hơn đáng kể mức trung bình ngành và VN-Index. Tuy nhiên, với áp lực nợ lớn, thị trường sẽ chú ý nhiều hơn tới khả năng cải thiện lợi nhuận và giảm đòn bẩy tài chính.