Hệ thống ngân hàng ngầm (shadow banking) Trung Quốc đứng trên bờ vực sụp đổ

Zhongzhi Enterprise - doanh nghiệp tư nhân đang quản lý khối tài sản hơn 1.000 tỷ nhân dân tệ (137 tỷ USD). Mới đây, Zhongzhi Enterprise, cùng công ty con trong hệ thống là Zhongrong International Trust thông báo tình trạng thiếu hụt thanh khoản và không thể trả các khoản tiền đến hạn cho hàng nghìn khách hàng.

Zhongzhi Enterprise chính là một thành phần tại thị trường ngân hàng ngầm (shadow banking) có quy mô lên tới 2.900 tỷ USD của Trung Quốc. Shadow banking là tập hợp các định chế tài chính và thị trường thực hiện chức năng của ngân hàng truyền thống, nhưng nằm ngoài phạm vi giám sát của các cơ quan chức năng.

Những tổ chức này thường được gọi là những công ty tài chính phi ngân hàng (NBFCs), có thể bao gồm các công ty bảo hiểm, công ty thế chấp, cửa hàng cầm đồ, hay các tổ chức cho vay tín chấp…

Nguồn: Bloomberg Economics, KPMG, Báo cáo tài chính công ty

Việc Zhongzhi Enterprise không thể thanh toán tiền cho khách hàng làm bùng nổ làn sóng giận dữ và phản đối. Cảnh sát tại các thành phố Trung Quốc đã yêu cầu khách hàng của Zhongzhi không được tụ tập biểu tình nơi công cộng.

Zhongrong là đơn vị thuộc Top 10 doanh nghiệp tín thác tại Trung Quốc, nơi nhận tiền gửi từ các khách hàng cá nhân, doanh nghiệp để tiến hành đầu tư chứng khoán, trái phiếu và các loại tài sản khác. Đồng thời, Công ty cũng thực hiện hoạt động cho vay đối với các khách hàng không thể tiếp cận tín dụng ngân hàng truyền thống.

Những diễn biến tiêu cực tại hệ thống ngân hàng ngầm tạo thêm thử thách cho chính quyền Trung Quốc, vốn đang đối phó với tình trạng kinh tế hồi phục yếu, thị trường bất động sản khủng hoảng và xung đột địa chính trị với Mỹ.

Diễn biến này một lần nữa cũng nhắc nhở các thành viên thị trường tài chính về những biến động bất ngờ tại hệ thống tài chính Trung Quốc, nhất là khi khối nợ của các chính quyền địa phương cũng là vấn đề gây lo ngại bấy lâu.

Dinny McMahon, chiến lược gia tại Trivium China cho biết, chưa rõ tác động của diễn biến tại nhóm shadow banking tới các ngân hàng thương mại lớn, tuy nhiên, ảnh hưởng tiêu cực có thể lan sang các công ty quản lý tài sản khác, khi nhóm nhà đầu tư lớn bắt đầu rút tiền do lo ngại rủi ro.

“Khi nhà đầu tư bắt đầu mất niềm tin, đột ngột khả năng thu hút vốn mới trở nên khó khăn. Sau đó, các vụ phá sản sẽ ngày càng xuất hiện nhiều”, McMahon cho biết.