Họp bàn với Vingroup, FPT, Viettel, Nhà nước đề xuất bù 100% chênh lệch nếu dự án hụt doanh thu trong 3 năm đầu

Ngày 21/6/2025, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị lấy ý kiến về Dự thảo Nghị định quy định cơ chế hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, nhằm thực hiện hóa các định hướng lớn tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị.

Theo người đứng đầu Bộ Tài chính, dù đã có Luật PPP nhưng chưa đủ cơ sở để triển khai hiệu quả mô hình này trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Lý do chính là thiếu cơ chế linh hoạt, quy trình phức tạp, chưa có ưu đãi phù hợp và quan trọng nhất, niềm tin của nhà đầu tư tư nhân chưa được củng cố.

Hội nghị lấy ý kiến về Dự thảo Nghị định quy định cơ chế hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ảnh: Báo Chính phủ)

Dự thảo lần này mở rộng định nghĩa hợp tác công – tư, đưa thêm nhiều hình thức ngoài Luật PPP, bổ sung ưu đãi vượt trội và phân cấp mạnh mẽ để đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp đặc thù. Việc lựa chọn nhà đầu tư cũng được mở rộng với các hình thức như chỉ định, đấu thầu rộng rãi, đàm phán cạnh tranh và lựa chọn trong trường hợp đặc biệt.

Đáng chú ý, dự thảo cũng nêu cơ chế chia sẻ rủi ro cũng được nhấn mạnh. Cụ thể, trong 3 năm đầu vận hành, nếu doanh thu của nhà đầu tư thấp hơn so với phương án tài chính đã được phê duyệt thì Nhà nước sẽ bù 100% phần chênh lệch. Nếu doanh thu giảm sâu dưới 50%, nhà đầu tư có thể chấm dứt hợp đồng và được Nhà nước thanh toán toàn bộ chi phí đã đầu tư.

Tại hội nghị, đại diện nhiều bộ, ngành và doanh nghiệp lớn như Viettel, VNPT, FPT, CMC, Vingroup… đã cơ bản đồng thuận với mục tiêu của Nghị định. Các ý kiến đều nhấn mạnh cần tháo gỡ vướng mắc pháp lý trong quản lý tài sản công, nhất là tài sản khoa học công nghệ – vốn rất khó định giá.

Dù thống nhất về chủ trương, nhiều đại biểu cũng nêu thẳng thắn thách thức khi thực thi. Một trong những thách thức lớn nhất là định giá tài sản khoa học công nghệ, vốn có nhiều yếu tố vô hình như sáng chế, kết quả nghiên cứu, công nghệ nền tảng. Các vụ việc định giá sai có thể gây hậu quả lớn về pháp lý lẫn niềm tin xã hội, do đó minh bạch và chuẩn hóa phương pháp định giá là yêu cầu then chốt.

Ngoài ra, nhiều đại biểu đề xuất mô hình linh hoạt như Nhà nước thuê lại hạ tầng nghiên cứu do tư nhân đầu tư, hoặc Nhà nước đầu tư và thuê doanh nghiệp vận hành. Các mô hình viện nghiên cứu hỗn hợp, doanh nghiệp đầu tư và Nhà nước tài trợ nghiên cứu cũng được đánh giá cao về tính thực tiễn.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng yêu cầu Cục Quản lý đấu thầu tiếp thu tối đa ý kiến để đảm bảo tính khả thi, minh bạch và đồng bộ với các luật như Luật Ngân sách, Luật PPP, Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Công nghệ số…

>> Lần đầu tiên Việt Nam có hành lang pháp lý cho PPP trong khoa học, công nghệ và chuyển đổi số