Iran gỡ bỏ lệnh cấm WhatsApp và Google Play

Chính phủ cải cách của Iran vừa dỡ bỏ lệnh cấm đối với WhatsApp và Google Play, đánh dấu bước tiến đầu tiên trong việc nới lỏng các hạn chế internet tại quốc gia 85 triệu dân này.

Theo truyền thông Iran, quyết định được đưa ra trong một cuộc họp cấp cao do Tổng thống Masoud Pezeshkian chủ trì hôm 24/12, bất chấp sự phản đối từ các phe phái bảo thủ trong chính quyền Hồi giáo. Động thái này được xem là nỗ lực của Chính phủ nhằm giảm bớt áp lực lên xã hội dân sự.

“Hôm nay, chúng ta đã thực hiện bước đầu tiên hướng tới việc dỡ bỏ các hạn chế về internet bằng cách thể hiện sự đoàn kết,” Bộ trưởng Viễn thông Iran Sattar Hashemi viết trên nền tảng mạng xã hội X. “Con đường này sẽ tiếp tục".

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Pezeshkian gần đây đã từ chối thực thi luật khăn trùm đầu mới được Quốc hội thông qua, vốn áp đặt hình phạt nghiêm khắc hơn đối với phụ nữ không tuân thủ quy định về trang phục. Chính phủ của ông cũng âm thầm phục chức cho hàng chục sinh viên và giảng viên từng bị cấm học tập hoặc giảng dạy trong các trường đại học.

Iran hiện đang đối mặt với áp lực ngày càng gia tăng từ các vấn đề kinh tế, chính trị và xã hội trong nước, cũng như những thách thức khu vực sau sự sụp đổ bất ngờ của chính phủ Syria - đồng minh quan trọng của họ.

Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định rằng sự hội tụ của các thách thức trong và ngoài nước đã đặt giới lãnh đạo Iran vào tình thế phải lựa chọn: thắt chặt kiểm soát đối với dân chúng hoặc chấp nhận cải cách.

Trong khi đó, phe cứng rắn tiếp tục coi internet là "vũ khí" mà các đối thủ như Mỹ và Israel sử dụng để tiến hành "cuộc chiến tranh mềm" chống lại chế độ. Ngược lại, các nhà cải cách lập luận rằng việc đàn áp chỉ khiến sự bất mãn trong xã hội thêm sâu sắc.

Việc dỡ bỏ lệnh cấm này được xem là phép thử đầu tiên cho chính quyền Tổng thống Pezeshkian trong hành trình hướng tới cải cách sâu rộng hơn.

Tổng thống Masoud Pezeshkian, người đắc cử vào tháng 7, đã tranh cử với cam kết cải thiện điều kiện kinh tế và xã hội, đặc biệt tập trung vào việc nới lỏng các quy định trang phục dành cho phụ nữ và dỡ bỏ kiểm duyệt internet.

Các nền tảng phổ biến như X, Facebook, YouTube, WhatsApp, Telegram, và Instagram trước đây bị phe cứng rắn áp đặt lệnh cấm. Tuy nhiên, người dân Iran vẫn tìm cách truy cập thông qua VPN, vốn được cung cấp rộng rãi trên thị trường nội địa.

Những chính trị gia theo chủ nghĩa cải cách đã cáo buộc phe cứng rắn là đạo đức giả, cho rằng một số người vừa thực thi kiểm duyệt internet vừa thu lợi từ việc bán VPN thông qua các công ty được cho là có liên kết với họ.

Ali Sharifi Zarchi, một giáo sư đại học ủng hộ cải cách và vừa được phục chức, đã gọi động thái dỡ bỏ lệnh cấm WhatsApp và Google Play là một bước tiến “tích cực và đầy hy vọng”. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Quyết định này không nên chỉ giới hạn ở hai nền tảng này.”

Trong bối cảnh này, Tổng thống Pezeshkian tiếp tục đối mặt với áp lực lớn từ các phe cứng rắn, những người coi việc kiểm duyệt internet là yếu tố cần thiết để duy trì trật tự xã hội, đồng thời phải đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao từ người dân về quyền tự do và cải cách sâu rộng hơn.

Theo Financial Times (FT)

>>Iraq xem xét dự luật cho phép trẻ em gái được kết hôn từ... 9 tuổi