Khởi đầu đặc biệt và hành trình ‘lột xác’ ngoạn mục của một ngân hàng Big 5
Từ hình ảnh ngân hàng phục vụ quân đội, MB đã lột xác thành biểu tượng công nghệ, với hơn 33 triệu người dùng số và gần như toàn bộ giao dịch qua nền tảng số hóa.
Trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam, MB là một trường hợp đặc biệt. Được thành lập ngày 4/11/1994 với vốn điều lệ ban đầu 20 tỷ đồng và 25 cán bộ, MB không giống phần lớn các ngân hàng cùng thời bởi mang một “sứ mệnh kép” – vừa là tổ chức tín dụng, vừa đóng vai trò phục vụ các tổ chức, đơn vị và cá nhân trong lực lượng vũ trang.
Chính xuất phát điểm này đã khiến MB gắn liền với hình ảnh “ngân hàng gốc quân đội” – kỷ luật, thận trọng và kín tiếng. Nhưng cũng từ nền tảng ấy, MB đã tạo ra một triết lý phát triển rất riêng: bền bỉ, bài bản và khác biệt với số đông.
>> MB bứt phá nhờ cú hích số hóa toàn diện
Khi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á bùng nổ giai đoạn 1997-1998, không ít ngân hàng TMCP rơi vào tình trạng mất thanh khoản, sáp nhập hoặc tái cấu trúc. MB là một trong số rất ít ngân hàng cổ phần vẫn duy trì được lợi nhuận dương, đều đặn chia cổ tức cho cổ đông – cho thấy sức đề kháng vượt trội trong môi trường đầy biến động.
Lý do nằm ở mô hình vận hành thận trọng, ưu tiên chất lượng hơn tốc độ, quản trị rủi ro cao và năng lực tài chính ổn định. Đó cũng là cách MB “đi chậm mà chắc”, tích lũy nội lực để không ngã gục trước những đợt sóng lớn của thị trường.
Giai đoạn những năm 1990–2000, nhiều ngân hàng như Sacombank (1991), ACB (1993) nhanh chóng mở rộng mạng lưới, đẩy mạnh bán lẻ, hướng tới nhóm khách hàng đại chúng. Trong khi đó, MB kiên trì phục vụ nhóm khách hàng quân đội, mở rộng dân sự theo lộ trình riêng, ưu tiên an toàn và hiệu quả.
Điều đó khiến MB không phát triển ồ ạt về mặt số lượng chi nhánh, nhưng lại xây dựng được nền móng tài chính ổn định và niềm tin bền vững từ tệp khách hàng gắn bó lâu dài. Sau gần ba thập niên, cách làm ấy tỏ ra đúng đắn: MB không phải trải qua bất kỳ cuộc tái cơ cấu nào, không dính các vụ việc gây mất niềm tin thị trường, không bị cuốn vào vòng xoáy tín dụng rủi ro.
Từ vị thế một ngân hàng mang dấu ấn “cũ” – gắn với sự an toàn, nguyên tắc, MB đã thực hiện một cú lột xác táo bạo trong thập niên 2010s. Nhận ra rằng công nghệ sẽ là chiến lược cạnh tranh cốt lõi, MB chủ động xác định “ngân hàng số” là một trong ba trụ cột chiến lược – cùng với “ngân hàng cộng đồng” và “ngân hàng theo ngành”.
Năm 2017, MB thành lập Khối Ngân hàng số – trở thành một trong những ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam có tổ chức chuyên biệt cho chiến lược số hóa toàn diện. Không lâu sau đó, các nền tảng App MBBank, Biz MBBank và mô hình SmartBank lần lượt ra đời, đánh dấu một MB mới – cởi mở hơn, hiện đại hơn và sáng tạo hơn bao giờ hết.
Đây cũng là thời điểm MB bắt đầu thay đổi cách thị trường nhìn nhận mình: không còn là “ngân hàng kín tiếng”, mà là một tổ chức tài chính tiên phong về công nghệ, đổi mới liên tục và có tốc độ số hóa đáng kinh ngạc.
Chỉ trong giai đoạn 2018–2019, MB đã thu hút thêm 2,5 triệu khách hàng số – tương đương tổng số khách tích lũy trong gần 20 năm trước đó. Đến cuối năm 2019, hơn 80% giao dịch tại MB được thực hiện qua kênh số. Tỷ lệ này tiếp tục vượt 95% vào giai đoạn 2022–2023.
Số lượng giao dịch tài chính trên kênh số năm 2019 đã gấp 11 lần năm 2017, doanh số giao dịch tăng 4,5 lần – minh chứng rõ ràng cho sức bật mà công nghệ mang lại.
Từ năm 2017, Ngân hàng Quân đội (MB) xác định chuyển đổi số là một trong ba trụ cột chiến lược dài hạn. Không dừng lại ở việc số hóa giao diện hay số hóa một vài quy trình, MB theo đuổi cách tiếp cận toàn diện – xây dựng một hệ sinh thái tài chính số xoay quanh khách hàng, tích hợp đồng bộ nền tảng, công nghệ và dữ liệu vào toàn bộ hệ thống vận hành.
App MBBank hiện là một trong những ứng dụng tài chính lớn nhất Việt Nam với hơn 33 triệu người dùng, xử lý khoảng 8 tỷ giao dịch mỗi năm – trung bình hơn 9 triệu giao dịch/ngày. Ứng dụng tích hợp đa dịch vụ, từ thanh toán, chuyển tiền, tiết kiệm, đầu tư, bảo hiểm đến quản lý tài chính cá nhân bằng AI. Khả năng tùy biến cao giúp App MBBank phù hợp với nhiều nhóm người dùng – từ người lao động, sinh viên đến chủ hộ kinh doanh hay doanh nhân.
>> Big 5 ngân hàng hé lộ kết quả kinh doanh 6 tháng
Song song, nền tảng Biz MBBank được thiết kế như một “trợ lý tài chính” dành riêng cho doanh nghiệp, đặc biệt là khối SME. Không chỉ cung cấp các tính năng giao dịch, nền tảng này cho phép kết nối API với phần mềm kế toán, ERP, hóa đơn điện tử; tự động hóa luồng thanh toán nội bộ nhiều tầng, hỗ trợ dự báo dòng tiền và cảnh báo dư nợ. MB liên tục cập nhật các tính năng mới để phù hợp hành vi sử dụng và quy mô từng nhóm khách hàng.
Ngay từ năm 2018, MB đã bắt tay cùng IBM xây dựng chiến lược công nghệ tổng thể, hiện đại hóa hệ thống CNTT và phát triển nền tảng dữ liệu doanh nghiệp (Enterprise Data Platform). Năm 2019, MB khai trương Trung tâm dữ liệu tại TP.HCM, bổ sung năng lực vận hành và dự phòng rủi ro cho toàn hệ thống.
MB cũng tiên phong triển khai mô hình hybrid cloud – kết hợp máy chủ nội bộ với điện toán đám mây – giúp ngân hàng linh hoạt trong mở rộng tài nguyên, tối ưu chi phí và nâng cao khả năng phục hồi.
Năm 2021, MB đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng cho công nghệ; năm 2022 con số này tăng lên 1.800 tỷ đồng. Trong giai đoạn 2024–2030, MB cam kết chi tối thiểu 100 triệu USD để nâng cấp hạ tầng và ứng dụng công nghệ mới. Hiện tỷ lệ chi công nghệ đạt khoảng 4,5% doanh thu, thuộc nhóm cao nhất trong hệ thống ngân hàng nội địa.
MB là một trong số ít ngân hàng tại Việt Nam vận hành theo mô hình dữ liệu tập trung, trong đó dữ liệu được xem là tài sản chiến lược để dẫn dắt mọi hoạt động.
Trên nền tảng này, MB ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để cá nhân hóa sản phẩm và tối ưu trải nghiệm người dùng, từ việc gợi ý giải pháp tiết kiệm phù hợp với từng khách hàng, phát hiện sớm dòng tiền bất thường đến chấm điểm tín dụng thông minh dựa trên dữ liệu hóa đơn và dòng tiền thực tế.
Kết quả, thời gian cấp tín dụng cho doanh nghiệp rút ngắn chỉ còn 2 giờ, và quá trình xử lý hồ sơ nhanh hơn 75% nhờ ứng dụng DocAI.
AI cũng được MB ứng dụng vào chăm sóc khách hàng, phòng chống gian lận và giám sát giao dịch theo thời gian thực. Trung bình mỗi tháng, hệ thống AI giúp ngân hàng ngăn chặn rủi ro cho khoảng 5.000 khách hàng.
MB hiện đạt các chuẩn bảo mật quốc tế như ISO/IEC 27001, PCI DSS, và vận hành Trung tâm giám sát an ninh 24/7.
Bên cạnh kênh số, MB còn phát triển mô hình SmartBank – ngân hàng tự phục vụ, cho phép khách hàng thực hiện nhiều giao dịch không cần nhân viên, hoạt động 24/7 tại các thành phố lớn. Mô hình này giúp MB mở rộng độ phủ mà không tốn thêm chi phí mặt bằng, đồng thời tăng tính chủ động và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng.
Về nhân sự, MB hiện có hơn 1.100 cán bộ công nghệ, chiếm 8% tổng lao động toàn hệ thống – tỷ lệ hiếm thấy trong ngành ngân hàng. Ngân hàng còn là đơn vị đi đầu trong việc xây dựng văn hóa dữ liệu (data culture), đào tạo kỹ năng số cho hàng nghìn cán bộ nhằm tạo ra năng lực công nghệ từ bên trong. Đội ngũ điều hành MB ngày càng trẻ hóa, với nhiều lãnh đạo thế hệ 8X, có tư duy công nghệ hiện đại và năng động với xu hướng toàn cầu.
MB không chỉ dừng lại ở ngân hàng mẹ mà còn phát triển thành tổ hợp tài chính số đa tầng với 6 công ty thành viên gồm: MBS (chứng khoán), MB Ageas Life (bảo hiểm nhân thọ), MIC (bảo hiểm phi nhân thọ), MBCapital (quản lý quỹ), MBAMC (xử lý nợ), TNEX (ngân hàng số cho giới trẻ).
Điểm đặc biệt là toàn bộ sản phẩm dịch vụ từ các đơn vị này đều được tích hợp trên App MBBank – tạo ra trải nghiệm tài chính liền mạch chỉ qua một tài khoản duy nhất. Điều này giúp tăng cường giữ chân khách hàng, nâng cao giá trị vòng đời (LTV), đồng thời mở ra tiềm năng cross-sell và khai thác insight dữ liệu hiệu quả.
Chiến lược chuyển đổi số toàn diện không chỉ giúp MB tái định vị thương hiệu theo hướng hiện đại, mà còn tạo ra đòn bẩy mạnh mẽ về hiệu quả tài chính. Từ tăng trưởng số lượng khách hàng, doanh thu dịch vụ, đến tối ưu chi phí và cải thiện biên lợi nhuận, MB đang chứng minh rằng công nghệ không chỉ là công cụ, mà là một lợi thế cạnh tranh thực sự.
Tính đến cuối quý I/2025, hơn 97% tổng số giao dịch tại MB được thực hiện qua kênh số, trong đó phần lớn tập trung trên App MBBank và Biz MBBank. Trung bình mỗi ngày, App MBBank xử lý hơn 9 triệu giao dịch, tương đương trên 3 tỷ giao dịch mỗi năm – một con số ấn tượng trong bối cảnh MB có quy mô tổng tài sản xếp top 5 ngành ngân hàng.
MB cũng thường xuyên nằm trong Top toàn hệ thống về quy mô giao dịch trên mạng lưới Napas, vượt qua nhiều ngân hàng có mạng lưới lâu đời hơn. Điều này cho thấy khả năng phát triển khách hàng số không phụ thuộc vào lịch sử thương hiệu, mà dựa trên trải nghiệm người dùng và công nghệ lõi.
Chuyển đổi số giúp MB tiết giảm mạnh chi phí vận hành, giảm tải cho các điểm giao dịch vật lý và tăng hiệu suất lao động. Tỷ lệ chi phí trên thu nhập (CIR) của MB năm 2024 duy trì ở mức 30–33%, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình ngành (~40–45%). Đây là một trong những tỷ lệ hiệu quả tốt nhất trong khối ngân hàng tư nhân.
Kết hợp với nguồn vốn giá rẻ nhờ CASA cao, MB duy trì biên lãi ròng (NIM) ổn định quanh mức 5,2–5,5%, giúp ROE (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) thường xuyên vượt 22%, nằm trong Top 3 ngân hàng sinh lời cao nhất hệ thống.
Cùng với tăng trưởng tín dụng, thu nhập ngoài lãi, đặc biệt là từ dịch vụ số, đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu lợi nhuận MB. Năm 2024, theo báo cáo tài chính kiểm toán, thu nhập thuần từ hoạt động dịch vụ đạt hơn 5.300 tỷ đồng, tăng gần 30% so với năm 2023 – mức tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất khối ngân hàng tư nhân.
Trong đó, nổi bật là các mảng:
Bancassurance: thông qua hợp tác với MB Ageas Life và MIC, doanh thu bảo hiểm qua ngân hàng tăng trưởng mạnh liên tục trong 3 năm gần đây.
Dịch vụ đầu tư, chứng khoán, quỹ: hệ sinh thái MB kết nối liền mạch với MBS (chứng khoán) và MBCapital (quản lý quỹ), cho phép khách hàng đầu tư trực tiếp ngay trên App MBBank – góp phần nâng cao tỷ lệ người dùng đa dịch vụ.
BaaS và chi hộ doanh nghiệp: MB là ngân hàng tiên phong cung cấp dịch vụ ngân hàng như một nền tảng (Banking-as-a-Service), tích hợp sâu vào hệ thống kế toán, bán hàng và vận hành của đối tác SME – mở ra nguồn doanh thu số bền vững.
Một chỉ báo rõ rệt cho sức mạnh số hóa là tỷ lệ CASA – tiền gửi không kỳ hạn trong tổng tiền gửi. Quý I/2025, CASA của MB đạt 34,82%, vượt cả hai “ông lớn” Vietcombank và Techcombank, dẫn đầu toàn ngành ngân hàng.
Đáng chú ý, MB duy trì vị thế số 1 về CASA ba quý liên tiếp, từ quý III/2024 đến quý I/2025 – điều chưa từng xảy ra trước đó ở nhóm ngân hàng cổ phần tư nhân. CASA cao không chỉ phản ánh độ gắn bó của khách hàng, mà còn giúp MB hưởng lợi lớn về chi phí vốn, từ đó tối ưu lợi nhuận cho cổ đông.
MB không chỉ là một ngân hàng đơn lẻ, mà đã hình thành một tổ hợp tài chính số tích hợp toàn diện, hiếm có trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Từ ngân hàng mẹ, MB phát triển 6 công ty thành viên hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực then chốt như bảo hiểm, chứng khoán, quản lý quỹ và ngân hàng số – gồm MBS, MB Ageas Life, MIC, MBCapital, MBAMC và TNEX.
Điểm đặc biệt là toàn bộ các đơn vị này được kết nối và đồng bộ hóa trên một nền tảng dữ liệu và giao diện số duy nhất – App MBBank, cho phép khách hàng dễ dàng tiếp cận trọn bộ sản phẩm tài chính chỉ với một tài khoản. Nhờ đó, MB tạo ra trải nghiệm liền mạch, tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng, giá trị vòng đời (LTV), đồng thời mở rộng cơ hội bán chéo (cross-sell) và khai thác dữ liệu.
Từ dấu ấn “ngân hàng gốc quân đội”, MB đã bứt phá ngoạn mục để trở thành một trong những biểu tượng công nghệ hàng đầu ngành tài chính. Không chỉ số hóa giao dịch, ngân hàng này đã xây dựng một hệ sinh thái tài chính toàn diện – từ tiết kiệm, đầu tư, bảo hiểm đến cung cấp ngân hàng như một dịch vụ (BaaS) – mang lại hiệu quả tài chính rõ rệt.
Tại Đại hội cổ đông thường niên 2025, MB đặt mục tiêu trở thành tập đoàn tài chính số vốn hóa 10 tỷ USD. Năm nay, ngân hàng lên kế hoạch lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 31.712 tỷ đồng, tăng 10% so với năm trước. Tổng tài sản dự kiến vượt 1,37 triệu tỷ đồng; tín dụng và huy động vốn tăng trên 23%; tỷ lệ nợ xấu duy trì dưới 1,7%.
Ngân hàng cũng đặt tham vọng phục vụ 34–35 triệu khách hàng trong năm 2025 và 40 triệu khách hàng vào năm 2029. Để hiện thực hóa chiến lược, MB dự kiến tăng vốn điều lệ hơn 20.000 tỷ đồng và đầu tư mạnh cho các công ty con, đồng thời mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế.
Với nền tảng công nghệ mạnh và chiến lược khách hàng số nhất quán, MB đang từng bước khẳng định vị thế dẫn đầu trên hành trình trở thành định chế tài chính số quy mô lớn, hiện đại và bền vững tại Việt Nam.
