Lần đầu tiên, Việt Nam áp dụng phương pháp tầm soát viêm gan D theo chuẩn quốc tế
Đây là bước tiến giúp nâng cao năng lực chẩn đoán bệnh gan và tạo tiền đề tiếp nhận thuốc phát minh điều trị viêm gan D khi được cấp phép.
Viện Nghiên cứu Tâm Anh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh phối hợp Viện Nghiên cứu Vi sinh và chống dịch Stanford (Hoa Kỳ) vừa chính thức triển khai nghiên cứu HEP-D -chương trình xét nghiệm tầm soát viêm gan siêu vi D theo tiêu chuẩn quốc tế.
Mục tiêu của nghiên cứu nhằm đánh giá tỷ lệ nhiễm viêm gan siêu vi D ở gần 2.500 bệnh nhân viêm gan siêu vi B trên toàn quốc, đồng thời hướng tới nền tảng cho việc nghiên cứu thuốc phát minh điều trị trong tương lai.
Tại Trung tâm Xét nghiệm, kỹ thuật viên vận hành hệ thống BioDot (Mỹ) để thực hiện kỹ thuật Q-MAC - phương pháp giúp tìm kháng thể virus viêm gan D, tác nhân có khả năng dẫn tới ung thư gan.
Viêm gan siêu vi D (HDV) được đánh giá là loại virus nguy hiểm, chỉ xuất hiện ở người đã nhiễm viêm gan siêu vi B. Khi hai virus này đi chung, tốc độ tiến triển xơ gan và ung thư gan có thể tăng nhanh gấp 2 - 3 lần. Việt Nam hiện có khoảng 10 triệu người mắc viêm gan siêu vi B, song phần lớn chưa từng được tầm soát viêm gan siêu vi D.
Nghiên cứu HEP-D là một trong 4 dự án hợp tác quan trọng giữa Viện Nghiên cứu Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Vi sinh và chống dịch Stanford được ký kết từ năm 2023, trong chuyến thăm cấp nhà nước giữa hai Chính phủ Việt Nam - Hoa Kỳ. Đây cũng là nghiên cứu đầu tiên và có quy mô lớn nhất từ trước tới nay tại Việt Nam liên quan đến viêm gan D.
Chương trình được triển khai đa trung tâm tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, BVĐK Tâm Anh TP. HCM và Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 11/2025 đến tháng 7/2026, mang lại cơ hội phát hiện sớm và phòng ngừa diễn tiến nhanh tới xơ gan, ung thư gan cho người đồng mắc viêm gan B - D.
Từ ngày 25/11, 3 bệnh viện nói trên bắt đầu thu tuyển bệnh nhân. Các bác sĩ sẽ tư vấn và đánh giá tiêu chí phù hợp để người bệnh có thể tham gia nghiên cứu. Viện Nghiên cứu Tâm Anh tài trợ toàn bộ chi phí cho gần 2.500 ca xét nghiệm đầu tiên, nhằm khuyến khích người bệnh viêm gan B thực hiện tầm soát nguy cơ đồng nhiễm, từ đó giúp xây dựng chiến lược kiểm soát viêm gan an toàn và hiệu quả cho cá nhân cũng như cộng đồng.
BS. Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh cho biết, xét nghiệm viêm gan D hiện yêu cầu kỹ thuật phức tạp hơn so với các xét nghiệm viêm gan B phổ biến. Vì vậy, ngay sau khi ký kết hợp tác với Viện Nghiên cứu Vi sinh và chống dịch Stanford, Viện Nghiên cứu Tâm Anh cùng Hệ thống BVĐK Tâm Anh đã đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị chuyên dụng trị giá hàng chục tỷ đồng để phục vụ xét nghiệm viêm gan siêu vi D.
Để bảo đảm tuân thủ tiêu chuẩn Stanford, đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên của Trung tâm Xét nghiệm BVĐK Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh đã được Viện Nghiên cứu Vi sinh và chống dịch Stanford tiếp nhận và trực tiếp đào tạo. Trọng tâm của quy trình này là kỹ thuật Q-MAC, ứng dụng hệ thống máy BioDot và Odyssey DLx của LI COR (Hoa Kỳ).
Xét nghiệm dựa trên kỹ thuật bắt giữ kháng thể trên vi mảng định lượng, giúp phát hiện kháng thể Ig-G kháng virus viêm gan D. Trước đó, Q-MAC đã được nhóm nghiên cứu của Stanford sử dụng để xác định tỷ lệ lưu hành viêm gan D tại các cộng đồng có tỷ lệ ung thư biểu mô tế bào gan cao bất thường.
“Nghiên cứu HEP-D do Viện Nghiên cứu Tâm Anh triển khai sẽ thu nhận bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên đã được chẩn đoán viêm gan B mạn tính. Người tham gia chỉ cần đến thăm khám một lần duy nhất và được làm xét nghiệm máu để phát hiện có nhiễm virus viêm gan D hay không”, BS. Phương Lễ Trí cho biết.
Người tham gia được miễn phí chi phí xét nghiệm, được hỗ trợ một phần chi phí đi lại và có quyền rút lui bất kỳ lúc nào mà không ảnh hưởng tới việc khám, điều trị thường quy.
Nghiên cứu HEP-D cũng là bước tiến giúp Việt Nam từng bước chuẩn hóa quy trình tầm soát viêm gan D, nâng cao năng lực chẩn đoán bệnh gan theo chuẩn quốc tế và tạo tiền đề tiếp nhận thuốc phát minh điều trị viêm gan D khi được cấp phép.
