Liên minh châu Âu ghi nhận nỗ lực của Việt Nam nhằm gỡ thẻ vàng IUU
Liên minh châu Âu (EU) đánh giá cao Việt Nam đã thực hiện “cuộc đại tu toàn diện” về pháp lý trong phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), đạt chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, việc gỡ thẻ vàng vẫn cần thêm thời gian để tăng cường hiệu quả thực thi trên thực địa.
Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier cho biết như vậy trong cuộc gặp gỡ báo chí chiều 18/11, nhân dịp kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - EU.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về những nỗ lực của Việt Nam để có thể sớm được EU gỡ thẻ vàng IUU, Đại sứ Guerrier cho biết EU đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong gần 8 năm qua. Đại diện EU đánh giá Việt Nam đã thực hiện một quá trình “đại tu” toàn diện khung pháp lý về khai thác và đánh bắt đạt chuẩn quốc tế, và hiện chỉ còn vấn đề tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi trên thực tế.
Ông nói rằng một điểm nhấn quan trọng là Việt Nam đã và đang triển khai mạnh mẽ yêu cầu lắp đặt hệ thống giám sát hành trình (VMS) đối với tàu cá dài từ 15m trở lên. Đại diện EU ghi nhận sự chỉ đạo sâu sát từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ trong việc quán triệt và đôn đốc các địa phương ven biển.
Hằng tuần, Thủ tướng Chính phủ đều họp với lãnh đạo các địa phương liên quan để rà soát, đôn đốc và điều chỉnh việc thực thi quy định; đồng thời áp dụng chế tài mạnh, bao gồm xử phạt hành chính và hình sự hóa các hành vi vi phạm.
Trong tháng 10 vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đã gửi báo cáo cập nhật lên EU. Tuy nhiên, Đại sứ cho biết vẫn còn một số nội dung Việt Nam cần tiếp tục làm rõ, đặc biệt là dữ liệu truy xuất nguồn gốc và hành trình khai thác của tàu cá, và công việc này cần thêm thời gian để đảm bảo tính chuẩn xác và chặt chẽ.
Ông cho biết EU mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam nhằm đạt được kết quả cụ thể sớm nhất, để tiến tới gỡ bỏ thẻ vàng.
Hướng tới nâng cấp quan hệ
Trả lời câu hỏi về thời điểm nâng cấp quan hệ Việt Nam – EU lên Đối tác Chiến lược toàn diện, Đại sứ Guerrier cho biết hai bên đang thảo luận và thống nhất nội hàm nhằm đảm bảo tầm nhìn dài hạn. Theo ông, EU kỳ vọng khuôn khổ mới sẽ đưa quan hệ song phương phát triển “sâu hơn, rộng hơn và đa chiều hơn”.
Nhân dịp kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào cuối tháng 11, Đại sứ bày tỏ hy vọng hai bên có thể sớm đi đến quyết định trong vài tháng tới, có thể gắn với chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao EU đến Việt Nam.
Về câu hỏi liệu EU có sử dụng biện pháp thuế quan như Mỹ để xử lý thâm hụt thương mại hay không, Đại sứ Guerrier nhấn mạnh EU theo đuổi mục tiêu lợi vì ích chung và tiếp cận công bằng. Trong chuyến công tác vào tháng 9 của Cao ủy Thương mại Maroš Šefčovič, hai bên đã thống nhất thành lập nhóm chuyên trách cấp cao để xử lý vấn đề thâm hụt, hướng tới thương mại cân bằng và tận dụng tối đa hiệu quả từ hiệp định EVFTA.
Theo Đại sứ Guerrier, trong 35 năm qua, hợp tác Việt Nam – EU dựa trên nền tảng tin cậy, giá trị chung và cam kết mạnh mẽ, trải rộng từ thương mại, đổi mới sáng tạo đến phát triển bền vững và an ninh toàn cầu.
EVFTA được xem là một thành tựu nổi bật khi giúp thương mại hai chiều tăng khoảng 40% kể từ năm 2020, đồng thời góp phần nâng quy mô đầu tư EU tại Việt Nam từ 22 tỷ euro lên hơn 30 tỷ euro.
Trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng, EU là đồng chủ trì Nhóm Đối tác quốc tế trong khuôn khổ JETP, triển khai chương trình hỗ trợ ngân sách trị giá 142 triệu euro, cùng hơn 100 triệu euro viện trợ không hoàn lại cho ứng phó biến đổi khí hậu, trong đó có đóng góp cho dự án thủy điện tích năng Bác Ái. EU kỳ vọng kích hoạt tới 4 tỷ euro vốn vay ưu đãi từ các ngân hàng phát triển châu Âu nhằm hỗ trợ các ưu tiên phát triển dài hạn của Việt Nam.
Về tổng thể, EU đang triển khai các chương trình hợp tác trị giá hơn 300 triệu euro viện trợ không hoàn lại và chuẩn bị bổ sung 160 triệu euro cho giai đoạn đến năm 2027.
Hai bên cũng đang hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực hoà bình và an ninh, phản ánh mức độ trưởng thành của quan hệ song phương. Thỏa thuận Tham gia khuôn khổ (FPA) năm 2019 là thỏa thuận đầu tiên của EU với một quốc gia ASEAN, tạo điều kiện để Việt Nam tham gia các phái bộ gìn giữ hòa bình do EU dẫn dắt, đóng góp vào nỗ lực chung vì hòa bình và ổn định toàn cầu.
