Luật Chứng khoán sửa đổi: Cột mốc mở đường cho thị trường Việt Nam tiến lên chuẩn quốc tế

Sáng 10/10 tại Hà Nội, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tổ chức "Hội nghị phổ biến nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán và các văn bản quy định chi tiết thi hành", nhằm giúp cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức trong lĩnh vực chứng khoán kịp thời cập nhật, nắm bắt và triển khai đúng quy định mới.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 8 ngày 29/11/2024, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật số 56/2024/QH15 về sửa đổi, bổ sung một số luật thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính, trong đó có Luật Chứng khoán. Sau khi luật được ban hành, Chính phủ và Bộ Tài chính đã khẩn trương ban hành các nghị định, thông tư quy định chi tiết nhằm bảo đảm việc thi hành đồng bộ, thống nhất và hiệu quả.

Hội nghị thu hút sự tham dự của đại diện Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), cùng đại diện hơn 500 doanh nghiệp.

Phát biểu tại khai mạc, Phó Chủ tịch UBCKNN - ông Hoàng Văn Thu cho biết, mục tiêu của chương trình là đưa Luật số 56/2024/QH15 cùng các nghị định, thông tư hướng dẫn sớm đi vào thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể tham gia thị trường, đặc biệt là các doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn trung và dài hạn.

Các chính sách mới được xây dựng trên nền tảng 3 nhóm mục tiêu chiến lược của Chính phủ: Thứ nhất, tập trung nâng cao chất lượng hàng hóa và nghiệp vụ trên thị trường chứng khoán; Thứ hai, hướng đến việc tăng cường giám sát và phòng ngừa gian lận; Thứ ba, cải cách thủ tục hành chính và tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực thi, nhất là các quy định liên quan đến thủ tục tài chính và công bố thông tin. Đây là những bước đi quan trọng trong tiến trình cải thiện môi trường đầu tư, phục vụ mục tiêu nâng hạng và giữ vững vị thế thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tại hội nghị, UBCKNN cũng giới thiệu 4 chuyên đề chính gồm: chuyên đề tổng quan; chào bán, phát hành chứng khoán; tổ chức thị trường, bù trừ và thanh toán giao dịch; quy định mới đối với công ty đại chúng.

Đáng chú ý, mô hình đối tác bù trừ thanh toán trung tâm (CCP) dự kiến được triển khai sớm, thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc xây dựng thị trường minh bạch, hiện đại và hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Nhiều sửa đổi được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm

Nhiều doanh nghiệp tham gia đặt câu hỏi tại hội nghị như Tasco, BIDV, Agribank, Điện lực Gelex, Vinachem, PC1... Trong đó, một số nội dung trả lời đáng chú ý, cũng là làm nổi bật điểm khác biệt sau sửa luật.

Ở nhóm chính sách nâng cao chất lượng thị trường, luật mới yêu cầu công ty đại chúng phải đảm bảo mức vốn chủ sở hữu tối thiểu 30 tỷ đồng. Trước đây, một doanh nghiệp có thể có vốn điều lệ 30 tỷ đồng nhưng vốn chủ sở hữu chỉ còn 10 tỷ đồng do thua lỗ vẫn được coi là công ty đại chúng.

Đối với các công ty không đáp ứng được tỷ lệ tối thiểu 10% cổ phiếu do ít nhất 100 cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ, việc xem xét hủy tư cách công ty đại chúng sẽ căn cứ theo danh sách cổ đông do VSD lập. Doanh nghiệp phải gửi thông báo cho UBCKNN trong vòng 15 ngày kể từ khi không đáp ứng điều kiện và sẽ có thời gian ân hạn 1 năm để khắc phục. Riêng doanh nghiệp Nhà nước chưa khắc phục sẽ không bị giới hạn thời gian hủy niêm yết.

Về quy định nhân sự quản trị, một Thành viên HĐQT của công ty đại chúng chỉ được đồng thời tham gia HĐQT tối đa 5 công ty khác (bao gồm cả công ty không phải công ty đại chúng). Như vậy, mỗi cá nhân chỉ được đảm nhận tối đa sáu vị trí nhằm đảm bảo tính chuyên trách và hiệu quả điều hành.

Ở nhóm minh bạch sử dụng vốn, tổ chức phát hành nay phải báo cáo và công bố thông tin về toàn bộ việc sử dụng nguồn vốn huy động, không chỉ riêng phần vốn dùng cho dự án, nhằm tăng cường giám sát và ngăn chặn tình trạng sử dụng vốn sai mục đích.

Luật mới cũng rút ngắn thời hạn đưa chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ) vào giao dịch, từ 90 ngày xuống còn 30 ngày kể từ khi được chấp thuận đăng ký niêm yết. Trường hợp quá hạn, chứng khoán sẽ bị hủy niêm yết.

Bộ Tài chính và ngành chứng khoán cũng ủng hộ chủ trương cho phép doanh nghiệp FDI tham gia IPO và niêm yết tại Việt Nam tương tự doanh nghiệp trong nước, nhằm mở rộng nguồn hàng hóa, tăng tính hấp dẫn và thanh khoản cho thị trường.

Những sửa đổi này được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát, góp phần đảm bảo thị trường chứng khoán hoạt động công bằng, minh bạch, an toàn và bền vững; đồng thời giúp Việt Nam không chỉ được nâng hạng theo tiêu chuẩn FTSE mà còn duy trì vững vị thế sau đó.