Lý do Ukraine vẫn từ chối tuân theo đề xuất hòa bình của ông Trump

Đây là nhận định của các nhà phân tích quân sự và binh lính Ukraine với tờ Kyiv Independent. Theo quân đội Ukraine, kể từ khi Nga triển khai đợt tấn công mùa xuân vào đầu tháng 4, Moscow đã đạt "những bước tiến gia tăng" ở nhiều khu vực, nhưng phải đánh đổi bằng phí tổn cao và việc giành đột phá dường như không khả thi.

Cùng thời điểm này, Mỹ đang cố gắng thúc đẩy Ukraine ký kết thỏa thuận hòa bình để chấm dứt xung đột. Đề xuất của Mỹ bao gồm việc Ukraine nhượng bộ lãnh thổ với Nga cũng như khả năng Washington công nhận chủ quyền của Moscow với bán đảo Crưm. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Zelensky đã công khai từ chối ý tưởng công nhận Crưm thuộc Nga. Tổng thống Mỹ Donald Trump sau đó đã lên tiếng chỉ trích và cho rằng tuyên bố của nhà lãnh đạo Ukraine “rất có hại cho các cuộc đàm phán hòa bình với Nga”.

Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time, ông Trump cho biết: "Crưm sẽ vẫn trong tay Nga. Ông Zelensky hiểu điều đó và mọi người đều hiểu Crưm thuộc về Nga trong một thời gian dài".

Tuy nhiên, dù bị áp đảo về quân số và vũ khí, quân đội Ukraine vẫn đang xoay xở để ổn định mặt trận. Theo các chuyên gia, Ukraine có thể tiếp tục chiến đấu, trái ngược với lập luận của ông Trump.

"Vị thế của Ukraine không tệ đến mức họ cần phải chấp nhận những nhượng bộ như trên, đặc biệt khi Nga không có bất kỳ nhượng bộ thực sự nào", ông Jakub Janovsky, nhà phân tích quân sự tại dự án nguồn mở Oryx bình luận.

Ổn định mặt trận

Quân đội Nga đang tiến hành các cuộc tấn công tốn kém ở tỉnh Donetsk và trên khắp tiền tuyến phía nam Ukraine. Tuy nhiên, họ dường như cũng đang phải vật lộn để tiếp tục tiến lên, vì các lực lượng Kiev đang sử dụng hiệu quả máy bay không người lái (UAV) góc nhìn thứ nhất (FPV) giá rẻ và mìn để ngăn chặn đối phương.

"Việc tiến từng km ở một quốc gia rộng như Ukraine không hẳn là một chiến lược khả thi", ông Janovsky nhận định.

Dựa trên các đoạn video ghi lại hoạt động tấn công của Nga trong chiến dịch mùa xuân, ông Janovsky đánh giá những cuộc tập kích dựa vào đơn vị cơ giới, mô tô và bộ binh đang diễn ra không suôn sẻ. Song, Nga vẫn liên tục tấn công trên mặt đất với cường độ thay đổi theo từng ngày.

Oleksandr Spytsin, chỉ huy một đơn vị UAV thuộc sư đoàn tác chiến đặc biệt Omega của Vệ binh quốc gia Ukraine gần Pokrovsk, cũng xác nhận việc binh lính Nga đang "không ngừng" tiến lên. Nhiệm vụ của đơn vị ông là xác định vị trí và ngăn chặn quân Nga tiếp cận các vị trí bộ binh của Ukraine.

Theo ông Spytsin, mô hình hoạt động của đối phương là khi đối mặt các cuộc phản kích dữ dội của Ukraine, binh lính Nga sẽ giảm hoạt động hoặc "nằm im" vào ngày hôm sau. "Quân đội Nga có thể sẽ không hoạt động trong một ngày hoặc tập trung tấn công vào một hướng khác, nhưng sau đó quay trở lại đây như không có chuyện gì xảy ra", ông Spytsin nói.

Trong khi đó, ông Janovsky dự đoán ưu thế của Nga trong tương lai sẽ phụ thuộc vào nguồn tài nguyên sẵn có để Moscow phân bổ, giữa lúc kho vũ khí khổng lồ, được cất trữ từ thời Liên Xô đang "sụt giảm đáng kể". Cũng theo ông, mặc dù tổn thất vượt quá năng lực sản xuất vũ khí, nhưng Nga vẫn có khả năng tiếp tục bổ sung các đơn vị trong năm nay, ngay cả khi họ sẽ phải sử dụng xe dân sự thay vì xe bọc thép chở quân để tiến quân.

Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Andriy Zagorodnyuk, người đang giữ chức Chủ tịch Trung tâm Chiến lược quốc phòng có trụ sở tại Kiev, lập luận bất kể tình hình tiền tuyến ra sao, việc công nhận bán đảo Crưm trên danh nghĩa thuộc về Nga "chắc chắn là vô lý".

Ông Zagorodnyuk nhấn mạnh, kế hoạch hòa bình đang được đề xuất "không có nội dung cụ thể nào về các đảm bảo an ninh" cho Ukraine, cũng như không thể ngăn khả năng Nga vi phạm lệnh ngừng bắn và tái tấn công. Ông tin Ukraine cần có sự đảm bảo an ninh chắc chắn từ phía Mỹ và châu Âu.

Nghị sĩ Yehor Cherniev, Phó Chủ tịch Ủy ban An ninh, Quốc phòng và Tình báo quốc gia Ukraine, cho biết, tất cả các đối tác của Ukraine từ lâu đã được thông báo về những "lằn ranh đỏ" của Kiev, kể cả khi Mỹ được cho đang cân nhắc công nhận chủ quyền của Nga với Crưm.

John Hardie, Phó Giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Bảo vệ dân chủ có trụ sở tại Washington, đồng tình với nhận định tình hình tiền tuyến ở Ukraine nói chung "không tốt, nhưng không đến mức thảm khốc" và không có khả năng sụp đổ.

Ngay cả khi Mỹ rút lại viện trợ quân sự và dừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, ông Hardie tin khả năng tiền tuyến sụp đổ không cao, nhưng một số lĩnh vực như phòng không có thể cảm nhận được tác động nhanh hơn. Trên thực tế, ông Trump cũng đã cảnh báo việc Mỹ có thể từ bỏ các nỗ lực đàm phán hòa bình ở Ukraine, nếu như không có tiến triển nào trong những tuần tới.

"Tôi không nghĩ Ukraine đang ở vị trí phải chấp nhận bất cứ điều gì mà Mỹ nói hoặc yêu cầu nào từ phía Nga để có được một thỏa thuận ngay lập tức", ông Hardie kết luận.

>> Hé lộ những bất đồng sâu sắc giữa Mỹ và Ukraine về thỏa thuận hòa bình với Nga