'Mỏ vàng dưới nước' của Việt Nam mang về cả tỷ USD doanh thu, được Trung Quốc ráo riết săn đón giai đoạn cuối năm

Trong tháng 10/2025, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra nước ta đạt 217 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo đó, tính chung 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã vượt mốc 1,8 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ. Mặc dù một số thị trường đang có xu hướng giảm, đà tăng của kim ngạch xuất khẩu cho thấy những dấu hiệu tăng trưởng tích cực trong ngành xuất khẩu cá tra

Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là 2 thị trường chủ lực khi xuất khẩu sang 2 thị trường này trong tháng 10 đạt 73 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2024. Sau khi chững lại trong tháng 9, thị trường này đã phục hồi đà tăng, cho thấy nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc đang hồi phục rõ rệt, đặc biệt trong giai đoạn cuối năm.

Đối với Mỹ, kim ngạch tháng 10 đạt 29 triệu USD, giảm 17% so với cùng kỳ. Tại thị trường Brazil, sau khi giảm trong tháng 9, xuất khẩu sang Brazil đã đảo chiều tăng nhẹ trở lại trong tháng 10, đạt 15 triệu USD. Trong khi đó, thị trường Anh tiếp tục xu hướng giảm sâu tới 33% so với cùng kỳ, với kim ngạch tháng 10 đạt 4 triệu USD.

Trong khối CPTPP, kim ngạch xuất khẩu cá tra 10 tháng đầu năm 2025 đạt 305 triệu USD, tăng 36% so với cùng kỳ và chiếm 17% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra. Trong khối, Mexico đạt 63 triệu USD, tăng nhẹ 1%; Nhật Bản đạt 39 triệu USD, tăng 14%; Malaysia tăng mạnh 37% so với cùng kỳ, thể hiện xu hướng mở rộng nhu cầu nhập khẩu trong khu vực này.

Tại EU, tổng kim ngạch 10 tháng đạt 149 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Trong khối EU, các thị trường truyền thống như Hà Lan và Đức vẫn tiếp tục xu hướng giảm, trong khi Tây Ban Nha có sự tăng trưởng tích cực 22% so với cùng kỳ. Những chênh lệch này phản ánh sự phân hóa rõ rệt trong nhu cầu tiêu thụ cá tra giữa các nước thành viên EU.

VASEP dự báo, trong quý IV/2025, một số thị trường lớn có thể tiếp tục xu hướng giảm do nhu cầu chưa phục hồi hoàn toàn. Động lực quan trọng nhất cho giai đoạn cuối năm và bước sang năm 2026 là kết quả POR20 tại Mỹ, khi doanh nghiệp được áp mức thuế chống bán phá giá 0%, qua đó cải thiện đáng kể niềm tin của các nhà nhập khẩu Mỹ.

Tuy nhiên, thuế đối ứng 20% vẫn ảnh hưởng đến biên lợi nhuận, khiến doanh nghiệp cần tiếp tục mở rộng thị trường.

Hướng đi chủ đạo trong quý IV/2025 và năm 2026 sẽ là mở rộng xuất khẩu sang khối CPTPP (Canada, Mexico, Malaysia, Anh) và Trung Đông, nơi Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan và có điều kiện tiếp cận thị trường thuận lợi hơn. EU cũng được kỳ vọng duy trì đà tăng nhờ quy định kỹ thuật linh hoạt hơn đối với sản phẩm nuôi trồng, tạo dư địa cho các mặt hàng cá tra chế biến sâu.

Về xuất khẩu thủy sản nói chung, cũng theo VASEP, 10 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 9,5 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, tôm tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu chủ lực khi mang về 3,9 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2024. Với mức tăng mạnh nhất trong nhóm sản phẩm, tôm giữ vai trò dẫn dắt đà tăng trưởng chung của toàn ngành.

Trung Quốc và Hồng Kông là thị trường nhập khẩu tôm số 1 của Việt Nam với hơn 1 tỷ USD, tăng 66% so với cùng kỳ. Đây cũng là thị trường có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, chiếm 28,2% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm. Đáng chú ý, nhóm tôm loại khác tăng tới 139% và chiếm 65,6% kim ngạch tôm sang thị trường này, trong khi nhóm tôm sống, tươi, đông lạnh tăng 145%, phản ánh sức mua mạnh đối với các sản phẩm cao cấp như tôm hùm sống.

Tôm chân trắng xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ tăng 3%, nhưng riêng nhóm sản phẩm chế biến tăng hơn 114% - dấu hiệu cho thấy thị trường đô thị Trung Quốc đang chuyển dịch sang tiêu dùng tiện lợi. Tôm sú cũng duy trì tăng trưởng ổn định 7,7%, khẳng định chỗ đứng bền vững tại các thành phố lớn như: Quảng Châu, Thượng Hải.

Với những tín hiệu tăng trưởng tích cực từ tôm và cá tra, cùng dư địa thị trường rộng mở, ngành thủy sản Việt Nam có cơ hội duy trì đà bứt phá trong quý IV năm 2025 và hướng tới năm 2026 với tâm thế chủ động, kỳ vọng phục hồi mạnh mẽ và bền vững.