Một mặt hàng Việt xuất khẩu thành công khắp các thị trường, trừ Mỹ

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), từ đầu năm đến nay, xuất khẩu cua ghẹ và các loại giáp xác khác của Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt hơn 113 triệu USD, tăng 51% so với cùng kỳ năm 2024 và gần gấp ba lần so với năm 2023. Đây là mức tăng trưởng rất đáng ghi nhận trong bối cảnh chi phí đầu vào và cạnh tranh toàn cầu đều có xu hướng gia tăng.

Đặc biệt, sản phẩm cua, mặt hàng chủ lực ghi nhận mức tăng ấn tượng 65%. Trong đó, nhóm sản phẩm chế biến như cua tươi, cua đông lạnh, cua muối khô... dẫn đầu với mức tăng 78%, còn nhóm cua đóng hộp cũng tăng 18%. Đáng chú ý, Việt Nam hiện đã xuất khẩu cua ghẹ sang 21 quốc gia và vùng lãnh thổ, trải rộng từ châu Á, châu Âu đến Bắc Mỹ.

Dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng là thị trường Trung Quốc, nơi nhập khẩu cua ghẹ Việt Nam tăng tới 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường EU cũng chứng kiến bước nhảy vọt khi kim ngạch tăng đến 106%, phản ánh hiệu quả của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Các thị trường truyền thống như Nhật Bản và Canada tiếp tục duy trì đà tăng ổn định.

Xuất khẩu cua ghẹ vẫn tăng trưởng đều tại các thị trường. Ảnh minh họa

>> Vì sao 850.000 con tôm hùm trị giá 34 tỷ đồng bị tiêu huỷ ở Khánh Hòa?

Tuy nhiên, trái ngược với bức tranh tươi sáng ở các khu vực khác, xuất khẩu cua ghẹ sang Mỹ lại gần như không tăng so với cùng kỳ năm 2024. Theo VASEP, nguyên nhân chính xuất phát từ những thay đổi trong chính sách thương mại của Mỹ, bao gồm việc siết chặt kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc và quy định nhập khẩu thực phẩm. Những rào cản này đã khiến nhiều lô hàng từ Việt Nam gặp khó trong việc thông quan và duy trì doanh số ổn định.

Mỹ vốn là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất thế giới, với nhu cầu tiêu thụ cua ghẹ cao và ổn định. Trong nhiều năm qua, đây là điểm đến tiềm năng cho hàng trăm triệu USD giá trị thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, đặc thù của thị trường này là thường xuyên thay đổi tiêu chuẩn, áp dụng các biện pháp bảo hộ kỹ thuật và yêu cầu minh bạch chuỗi cung ứng.

Riêng tại Mỹ, xuất khẩu cua ghẹ lại giảm. Ảnh minh họa

>> Tất tay với 2 loại cá nhập ngoại, nông dân Lào Cai lần lượt thành tỷ phú

Việc xuất khẩu chững lại không chỉ gây ảnh hưởng đến doanh số hiện tại mà còn tiềm ẩn rủi ro về dài hạn nếu doanh nghiệp Việt không kịp thích ứng. Hiện có hơn 80 doanh nghiệp trong nước đang tham gia vào xuất khẩu cua ghẹ và các loại giáp xác khác. Một số trong đó phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ, nên sẽ chịu áp lực điều chỉnh sản xuất, tiêu chuẩn chế biến và chiến lược kinh doanh.

Trong bối cảnh xuất khẩu sang Mỹ gặp khó, giới chuyên gia và cơ quan quản lý khuyến nghị các doanh nghiệp cần khẩn trương tái cơ cấu thị trường. Cụ thể, cần tập trung khai thác sâu hơn các thị trường đang có tăng trưởng mạnh như Trung Quốc, EU, Nhật Bản và khu vực Trung Đông. Bên cạnh đó, việc tận dụng các ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại (EVFTA, CPTPP...) cũng là chìa khóa để mở rộng thị phần.

Một yếu tố quan trọng khác là đầu tư vào công nghệ chế biến sâu. Thay vì tập trung vào sản phẩm sơ chế, ngành thủy sản nói chung và cua ghẹ nói riêng cần phát triển thêm các dòng sản phẩm cao cấp, có giá trị gia tăng như cua đóng hộp theo khẩu vị từng thị trường, cua ghẹ đông lạnh tẩm ướp, hoặc các món ăn chế biến sẵn phục vụ phân khúc tiêu dùng nhanh.

>> Trung Quốc khát một đặc sản biển Việt Nam, chỉ 4 tháng cho nhập gần 390 triệu USD