Một quốc gia đạt được thỏa thuận với Mỹ vào phút chót, tránh được mức thuế 25%

Ngày 27/1, Nhà Trắng vừa thông báo sẽ tạm ngừng áp thuế trừng phạt đối với Colombia sau khi nước này chấp thuận việc tiếp nhận người nhập cư bị Mỹ trục xuất bằng đường hàng không quân sự.

Động thái này đã kịp thời ngăn chặn một cuộc chiến thương mại giữa hai đồng minh chiến lược quan trọng trong khu vực, sau sự cố Colombia từ chối tiếp nhận hai chuyến bay quân sự chở người bị trục xuất vào ngày 26/1, dẫn đến việc Washington đáp trả bằng mức thuế 25% với hàng nhập khẩu Colombia.

Căng thẳng leo thang khi Colombia tuyên bố sẽ có biện pháp đáp trả tương tự, trong khi Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Colombia Gustavo Petro công khai chỉ trích nhau trên mạng xã hội.

Theo thông báo của Nhà Trắng vào tối 26/1, Colombia đã "chấp thuận toàn bộ điều khoản của Tổng thống Mỹ Donald Trump". Tuy nhiên, lệnh trừng phạt về thị thực đối với quan chức Colombia vẫn duy trì cho đến khi "chuyến bay đầu tiên chở công dân Colombia bị trục xuất hạ cánh thành công".

"Diễn biến hôm nay cho thấy nước Mỹ đã lấy lại được sự tôn trọng từ cộng đồng quốc tế", Nhà Trắng khẳng định trong tuyên bố. Họ nhấn mạnh Tổng thống Trump sẽ tiếp tục bảo vệ chủ quyền quốc gia và kỳ vọng các nước hợp tác trong việc tiếp nhận công dân cư trú bất hợp pháp tại Mỹ.

Bộ trưởng Ngoại giao Colombia Luis Gilberto Murillo xác nhận trong bài phát biểu truyền hình tối Chủ nhật (ngày 26/1) rằng hai bên đã "tháo gỡ được bế tắc". Ông cho biết sẽ tới Washington trong những ngày tới để "theo dõi thực thi thỏa thuận", đồng thời thông báo việc điều động máy bay của tổng thống để đón công dân bị từ chối nhập cảnh.

Cuộc khủng hoảng bắt đầu khi Tổng thống Colombia Gustavo Petro công khai trên mạng xã hội X về việc từ chối máy bay quân sự Mỹ, với lý do người di cư cần được đối xử "tôn trọng và đàng hoàng".

Đáp lại, Tổng thống Trump đã chỉ trích gay gắt chính quyền Colombia trên mạng xã hội Truth Social về việc gây nguy hiểm cho "an ninh quốc gia và an toàn công cộng của Mỹ", đồng thời tuyên bố áp thuế khẩn cấp 25%, dự kiến tăng lên 50% trong vòng một tuần, kèm theo lệnh cấm đi lại và thu hồi thị thực đối với các quan chức chính phủ Colombia cùng những người liên quan.

Theo Will Freeman, chuyên gia nghiên cứu Mỹ Latinh tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, biện pháp trừng phạt của Mỹ có tác động nghiêm trọng khi gần một phần ba kim ngạch xuất khẩu của Colombia phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Cam kết trục xuất quy mô lớn của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây lo ngại cho khoảng 11 triệu người nhập cư không giấy tờ tại Mỹ và các nước trong khu vực. Điển hình là Brazil đã phản đối mạnh mẽ việc còng tay công dân nước này trên các chuyến bay hồi hương, coi đó là "hành vi làm mất phẩm giá".

Brazil thậm chí đã phải dừng một chuyến bay đến Belo Horizonte do "tình trạng tồi tệ" của máy bay và phản ứng gay gắt của 88 công dân về "cách đối xử thiếu tôn trọng". Bộ trưởng Tư pháp Brazil cũng lên tiếng chỉ trích đây là "sự vi phạm trắng trợn quyền cơ bản của công dân Brazil".

Mặc dù Colombia và Mỹ vốn là đồng minh thân thiết - với gói viện trợ quân sự và đối ngoại lên tới 10 tỷ USD từ Washington trong giai đoạn 1999-2016 để chống lại phiến quân vàtriệt phá đường dây buôn ma túy - nhưng quan điểm đối lập về mặt ý thức hệ giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Petro đã gây ra những bất đồng gay gắt.

Theo ông Sergio Guzmán, Giám đốc công ty tư vấn Colombia Risk Analysis tại thủ đô Bogotá, Colombia, cho rằng "việc thể hiện thái độ phản đối chính sách di cư này rất quan trọng đối với Tổng thống Petro và nhiều nhà lãnh đạo khu vực Mỹ Latinh".

Để xoa dịu căng thẳng, ngày 27/1, Colombia thông báo sẽ điều chuyên cơ tổng thống tới Honduras đón công dân bị trục xuất, đồng thời khẳng định cam kết đảm bảo điều kiện nhân đạo cho người hồi hương.

Theo số liệu từ Bộ Ngoại giao Panama, dòng người di cư qua Daríen Gap - khu rừng rậm nguy hiểm giữa Colombia và Panama - đã giảm 40% xuống còn 302.000 người trong năm qua nhờ các biện pháp kiểm soát của chính quyền Panama. Tuy nhiên, tổng số người di cư vẫn ở mức cao kỷ lục do nhiều người tận dụng các kênh hợp pháp mà chính quyền Biden thiết lập.

Trong khi đó, Mexico đang tích cực đàm phán với Mỹ về vấn đề nhập cư và ma túy nhằm tránh mức thuế 25% có thể được áp dụng từ tuần tới. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, dù không ủng hộ chính sách trục xuất, vẫn khẳng định sẽ duy trì quan hệ hợp tác "tốt đẹp" với chính phủ Mỹ.

Theo CNBC, Financial Times

>> 1.000 tỷ USD bốc hơi vì cú sốc DeepSeek gây chấn động làng AI, Nvidia và loạt cổ phiếu Mỹ lao dốc không phanh