Mỹ - Nga bí mật thỏa thuận năng lượng khủng bên lề đàm phán hòa bình Ukraine?

Nguồn tin cho biết các đề xuất này được đưa ra để khuyến khích Điện Kremlin đồng ý chấm dứt chiến sự, đồng thời để Washington nới lỏng các biện pháp trừng phạt với Nga, nguồn tin cho biết.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine tháng 2/2022, ngành năng lượng của nước này hầu như bị cắt đứt khỏi dòng vốn quốc tế và các thỏa thuận lớn với phương Tây.

Trong các cuộc trao đổi, giới chức hai bên đã bàn khả năng để Exxon Mobil quay lại dự án dầu khí Sakhalin-1 ở Viễn Đông Nga, theo ba nguồn tin. Bốn nguồn tin khác cho hay, Nga cũng muốn mua thiết bị LNG của Mỹ cho các dự án như Arctic LNG 2, vốn đang chịu lệnh cấm vận của phương Tây.

Một đề xuất khác, được Reuters đưa tin ngày 15/8, là Mỹ có thể mua tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Nga.

Các cuộc thảo luận diễn ra trong chuyến đi của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tới Moscow đầu tháng này, nơi ông gặp Tổng thống Vladimir Putin và đặc phái viên đầu tư Kirill Dmitriev. Một số nội dung cũng được trao đổi trong Nhà Trắng với Tổng thống Donald Trump, theo hai nguồn tin.

Một nguồn tin cho biết, “Nhà Trắng thực sự muốn có một tiêu đề lớn sau Hội nghị Alaska, thông báo một thỏa thuận đầu tư lớn. Đây là cách Trump thể hiện rằng ông đạt được điều gì đó”. Theo một nguồn khác, những nội dung này cũng được nhắc đến bên lề thượng đỉnh Alaska ngày 15/8.

Đáp lại câu hỏi về các đề xuất trên, một quan chức Nhà Trắng khẳng định ông Trump và đội an ninh quốc gia vẫn tiếp tục trao đổi với cả Nga và Ukraine để tìm giải pháp chấm dứt chiến sự, song nhấn mạnh không có lợi cho an ninh quốc gia nếu công khai chi tiết các cuộc thương lượng.

Đòn bẩy và tính toán địa chính trị

Ông Trump từng đe dọa siết thêm trừng phạt với Nga nếu hòa đàm không tiến triển, đồng thời áp thuế nặng lên Ấn Độ, một khách hàng lớn của dầu Nga. Những động thái này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến kim ngạch xuất khẩu dầu của Moscow.

Trước đó, Washington từng tìm cách hồi sinh dòng chảy khí đốt Nga sang châu Âu, nhưng kế hoạch này bị Liên minh châu Âu chặn, khi EU đặt mục tiêu chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu khí đốt Nga trước năm 2027. Giờ đây, các cuộc thảo luận mới thiên về thỏa thuận song phương Mỹ-Nga, giảm vai trò của EU, vốn kiên định ủng hộ Ukraine.

Đáng chú ý, cùng ngày với Hội nghị Alaska, ông Putin đã ký sắc lệnh cho phép nhà đầu tư nước ngoài, gồm Exxon Mobil, có thể lấy lại cổ phần tại Sakhalin-1, với điều kiện họ hỗ trợ dỡ bỏ trừng phạt.

Exxon đã rút khỏi Nga năm 2022, ghi nhận khoản lỗ 4,6 tỷ USD khi bị tịch thu 30% cổ phần điều hành tại Sakhalin-1. Cùng năm đó, Mỹ áp nhiều đợt trừng phạt dự án Arctic LNG 2, thuộc sở hữu của Novatek, khiến việc vận chuyển khó khăn và tiến độ trì trệ. Washington hiện muốn Nga mua công nghệ Mỹ thay vì Trung Quốc, như một phần trong chiến lược làm suy yếu quan hệ Bắc Kinh-Moscow.

Trước thềm xung đột Ukraine, Nga và Trung Quốc đã tuyên bố quan hệ đối tác “không giới hạn”. Từ đó đến nay, ông Tập Cận Bình và ông Putin đã gặp nhau hơn 40 lần, và gần đây, ông Putin gọi Trung Quốc là “đồng minh”.

Theo Reuters