Mỹ siết cửa, chip Nvidia vẫn âm thầm ‘nuôi’ AI Trung Quốc qua Đông Nam Á

Theo hai nguồn tin am hiểu trực tiếp sự việc, Alibaba và ByteDance nằm trong số những tên tuổi đang huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) mới nhất của họ tại các trung tâm dữ liệu ở khu vực Đông Nam Á.

Nguồn tin cho biết, hoạt động huấn luyện ở nước ngoài tăng mạnh sau khi chính quyền Trump vào tháng 4 áp đặt quy định hạn chế bán dòng chip H20, loại bán dẫn Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc.

"Đây là lựa chọn hiển nhiên", một nhà vận hành trung tâm dữ liệu tại Singapore nói. “Muốn huấn luyện mô hình tiên tiến nhất, bạn cần những con chip mạnh nhất, và mọi thứ đều hoàn toàn hợp pháp”.

Trong năm qua, Qwen của Alibaba và Doubao của ByteDance đã vươn lên trở thành những LLM có hiệu suất hàng đầu thế giới. Qwen thậm chí được cộng đồng phát triển toàn cầu sử dụng rộng rãi nhờ là mô hình “mở”, cho phép sử dụng miễn phí.

Sự bùng nổ nhu cầu từ phía Trung Quốc đã khiến hệ thống cụm trung tâm dữ liệu ở Singapore và Malaysia mở rộng nhanh chóng. Nhiều cơ sở trong số này trang bị chip Nvidia cao cấp, tương tự loại mà các Big Tech Mỹ dùng để huấn luyện LLM.

Theo những người trong ngành, các doanh nghiệp Trung Quốc thường ký hợp đồng thuê hạ tầng tại các trung tâm dữ liệu thuộc sở hữu của công ty không phải Trung Quốc. Cách làm này vẫn phù hợp với kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, đặc biệt sau khi Tổng thống Donald Trump hủy bỏ “quy tắc khuếch tán” (diffusion rule), vốn được thiết kế nhằm bịt lỗ hổng này, hồi đầu năm nay.

Ngoại lệ đáng chú ý là DeepSeek, nhà phát triển các mô hình AI chất lượng cao và chi phí thấp, hiện vẫn huấn luyện mô hình ngay trong nước.

Nguồn tin cho biết DeepSeek đã kịp xây dựng cụm chip Nvidia quy mô lớn trước khi lệnh cấm xuất khẩu có hiệu lực. Đồng thời, công ty cũng hợp tác chặt chẽ với các nhà sản xuất chip nội địa như Huawei để tối ưu và phát triển thế hệ chip AI Trung Quốc tiếp theo.

Huawei thậm chí cử đội ngũ kỹ sư làm việc thường trực tại trụ sở DeepSeek ở Hàng Châu. Gã khổng lồ công nghệ coi quan hệ đối tác này là bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy hệ sinh thái bán dẫn và phần mềm trong nước, hướng tới được sử dụng rộng rãi trong đào tạo AI trên quy mô toàn quốc.

Việc huấn luyện LLM đòi hỏi năng lực tính toán khổng lồ để xử lý dữ liệu đồ sộ, khiến phần lớn doanh nghiệp Trung Quốc vẫn ưu tiên chip Nvidia. Tuy nhiên, họ ngày càng chuyển sang dùng chip nội địa cho giai đoạn “suy luận”, khi mô hình phản hồi yêu cầu người dùng, vốn đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng khối lượng xử lý.

Ngoài mục tiêu huấn luyện AI, các công ty Trung Quốc còn tận dụng trung tâm dữ liệu ở Đông Nam Á để phục vụ khách hàng nước ngoài, trong bối cảnh Alibaba và ByteDance muốn mở rộng thị phần điện toán đám mây toàn cầu. Song song, họ cũng đang mở rộng sang Trung Đông và các khu vực khác.

Một rào cản lớn là quy định không cho phép các tập đoàn công nghệ đưa dữ liệu người dùng trong nước ra nước ngoài. Điều này đồng nghĩa rằng nếu một khách hàng trong nước yêu cầu tùy chỉnh mô hình AI dựa trên dữ liệu riêng, việc đào tạo bắt buộc phải diễn ra tại Trung Quốc, theo các nguồn tin trong ngành.

Alibaba, ByteDance, DeepSeek và Huawei hiện đều từ chối bình luận. Nvidia cũng không đưa ra phản hồi.

Theo FT