Mỹ và Trung Quốc khẩu chiến nảy lửa về kênh đào Panama
Cuộc đối đầu giữa các nhà ngoại giao Mỹ và Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc về Kênh đào Panama ngày càng nóng lên, khi hai cường quốc tiếp tục tố cáo nhau về tham vọng giành ảnh hưởng địa chính trị.
Căng thẳng bùng phát tại một cuộc họp vào tháng 8 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, nơi Tổng thống Panama José Rául Mulino đang chủ trì. Phía Mỹ đã đưa ra những lo ngại về việc Panama nhượng lại ảnh hưởng cho Trung Quốc. Tổng thống Trump từng đề xuất khả năng Mỹ sẽ xem xét việc giành lại quyền kiểm soát kênh đào, một tuyến đường thủy chiến lược nối liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.
Đáp lại, Trung Quốc mạnh mẽ bác bỏ các cáo buộc này, gọi đó là cái cớ để Mỹ tìm cách lấy lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Tổng thống Panama Mulino đã nhấn mạnh tính trung lập của kênh đào và khẳng định chủ quyền của Panama đối với tuyến đường thủy này.
Cuộc họp của Hội đồng Bảo an, do Panama giữ chức chủ tịch tháng này, tập trung vào các thách thức đối với an ninh hàng hải. Tổng Thư ký Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) - Valdecy Urquiza - cũng có mặt và đã đưa ra cảnh báo về các mối đe dọa như cướp biển, tội phạm có vũ trang, tội phạm xuyên biên giơívà các cuộc tấn công mạng sử dụng trí tuệ nhân tạo nhằm vào các cảng biển. Ông nhấn mạnh rằng "an ninh mạng ở mức tối thiểu, rủi ro ở mức tối đa" tại những khu vực này.
Kênh đào Panama được Mỹ xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XX để tạo ra một tuyến đường thủy thuận lợi cho cả tàu thương mại và quân sự di chuyển giữa hai bờ biển. Tuy nhiên, quyền kiểm soát kênh đào đã được chuyển giao hoàn toàn cho Panama vào năm 1999, theo một hiệp ước do Tổng thống Mỹ Jimmy Carter ký kết năm 1977.
Hiện nay, chính quyền Tổng thống Trump đã gây áp lực buộc một công ty điều hành cảng có trụ sở tại Hồng Kông, đang hoạt động ở hai đầu kênh đào, phải bán lại quyền lợi cho một tập đoàn của Mỹ, trong đó có BlackRock Inc.
Các hành động này của Mỹ cũng vấp phải sự kịch liệt từ phía người dân Panama. Tuy nhiên, vào tháng 4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã đến thăm Panama và đạt được thỏa thuận tăng cường phối hợp an ninh với Tổng thống Mulino. Thỏa thuận này cho phép quân đội Mỹ tiếp cận các cơ sở không quân và hải quân chiến lược tại Panama, gây ra nhiều cuộc biểu tình lớn tại thủ đô của nước này.
Trong cuộc tranh luận tại Liên Hợp Quốc, Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, ông Phó Thông khẳng định Panama đã quản lý kênh đào một cách “nhất quán và hiệu quả”, đóng góp đáng kể vào thương mại và vận tải biển toàn cầu.
Ông nhấn mạnh: "Trung Quốc luôn tôn trọng tính trung lập của kênh đào và kiên quyết ủng hộ Panama bảo vệ chủ quyền của mình đối với kênh đào để đảm bảo kênh đào luôn thông thoáng và hoạt động trơn tru".
Đáp lại, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc - bà Dorothy Shea đã công khai chỉ trích Trung Quốc. Bà bày tỏ lo ngại sâu sắc về "ảnh hưởng quá lớn của nước này đối với khu vực Kênh đào Panama, đặc biệt là đối với cơ sở hạ tầng quan trọng và hoạt động cảng biển". Phát ngôn này cho thấy Washington đang đặc biệt quan tâm đến sự hiện diện ngày càng tăng của Bắc Kinh tại một trong những tuyến đường thủy chiến lược nhất thế giới.
Bà Shea nhấn mạnh, "Ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực kênh đào không chỉ là rủi ro đối với Panama và Mỹ, mà còn là mối đe dọa tiềm tàng đối với thương mại và an ninh toàn cầu".
Đáp lại các cáo buộc của Mỹ, Đại sứ Trung Quốc Phó Thông đã chỉ trích chính quyền Trump. Ông cho rằng: "Những lời dối trá và công kích vô căn cứ của Mỹ nhắm vào Trung Quốc chỉ là cái cớ để tìm cách kiểm soát kênh đào".
Tổng thống Mulino đã lên tiếng lần cuối, khẳng định lại chủ quyền của Panama đối với kênh đào. Ông nhấn mạnh rằng tính trung lập của kênh đào là "biện pháp phòng thủ duy nhất và tốt nhất" trước bất kỳ mối đe dọa nào, dù là cụ thể hay toàn cầu.
Tham khảo AP News, The Washington Post
