Nền kinh tế lớn thứ 3 EU đối mặt khủng hoảng kép: Dân số già hóa trong khi người trẻ ồ ạt ra đi vì thu nhập lao dốc, GDP nguy cơ tụt 11%

Phát biểu ngày 30/5 vừa qua, ông Panetta nhấn mạnh Italy cần hành động nhiều hơn để giữ chân nguồn nhân lực và đảm bảo nhân lực trẻ được sử dụng một cách hiệu quả nhằm thúc đẩy tăng trưởng. “Cần tạo ra những cơ hội việc làm hấp dẫn cho hàng nghìn người Italy đang rời đất nước để tìm kiếm triển vọng tốt hơn”, ông nói.

Dòng người Italy có trình độ cao liên tục rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội tại nước ngoài đang làm trầm trọng thêm gánh nặng kinh tế do tình trạng già hóa dân số.

Theo số liệu mới nhất từ Cơ quan Thống kê Quốc gia Ý (Istat), năm 2024 ghi nhận làn sóng di cư lớn nhất trong 25 năm qua, với gần 191.000 người rời khỏi nước này – trong đó có khoảng 156.000 là công dân Ý, tăng 36,5% so với năm trước. Khoảng 35.000 người còn lại là cư dân nước ngoài sinh sống lâu năm tại Ý, chủ yếu là người Romania trở về quê hương.

Dữ liệu dài hạn cho thấy xu hướng đáng lo ngại hơn. Trong giai đoạn 2014–2023, Ý đã chứng kiến hơn 1 triệu công dân ra đi, nhưng chỉ một nửa trong số này trở lại. Đáng chú ý là lực lượng lao động trẻ và có trình độ đang rời đi với tốc độ ngày càng cao: trong 10 năm qua, có 367.000 người trong độ tuổi từ 25 đến 35 ra nước ngoài, trong đó 146.000 là cử nhân đại học.

Ở chiều ngược lại, chỉ 113.000 người trong nhóm tuổi này hồi hương – chưa tới 50.000 người trong số đó có bằng đại học. Điều này đồng nghĩa với việc Ý đã mất ròng gần 97.000 lao động trẻ có trình độ trong một thập kỷ.

Tỷ lệ người có bằng đại học trong dòng di cư cũng ngày càng gia tăng: năm 2014, chỉ 1/3 số người rời đi là cử nhân, nhưng đến năm 2023, con số này đã tăng lên một nửa. Các nền tảng tuyển dụng quốc tế như Workwide (Thụy Điển) và các công ty ở Canada đang tận dụng triệt để xu hướng này, tích cực thu hút lao động Ý trong các lĩnh vực như y tế, kế toán, vận tải và kỹ thuật.

Ông Panetta chỉ ra một trong những nguyên nhân chính khiến người dân Italy rời đi là mức lương thực tế hiện tại thậm chí còn thấp hơn cả năm 2000, do tác động của lạm phát hậu đại dịch.

"Mức lương thực tế ở Italy tăng chậm hơn nhiều so với các quốc gia lớn khác ở châu Âu", ông nhấn mạnh, đồng thời kêu gọi cần "tạo ra những cơ hội việc làm hấp dẫn cho hàng nghìn người Italy đang rời đất nước để tìm kiếm triển vọng tốt hơn".

Ngân hàng Trung ương Italy ước tính rằng sự sụt giảm trong lực lượng lao động có thể kéo theo mức giảm tới 11% GDP - một con số đáng báo động cho nền kinh tế lớn thứ 3 châu Âu. Tuy nhiên, theo ông Panetta, nước này có thể phần nào khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động bằng cách mở rộng tuyển dụng lao động nước ngoài.

"Nhập cư hợp pháp có thể đóng góp đáng kể, đặc biệt trong các lĩnh vực xây dựng và du lịch - nơi đang thiếu hụt lao động nghiêm trọng", ông nói thêm.

Tuy nhiên, việc thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn là thách thức then chốt mà Italy cần giải quyết để đảm bảo tương lai phát triển bền vững.

Theo FT

>> Hãy tư duy 50 năm chứ không phải 5 năm: Không đi thuê cửa hàng, Chanel âm thầm ôm đất vàng, xây dựng đế chế bất động sản trải khắp toàn cầu