Ngân hàng Nhà nước gỡ nút thắt thủ tục cho nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có văn bản gửi các ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, yêu cầu khẩn trương triển khai quy định mới nhằm đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn tối đa thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.

Đây là một phần trong lộ trình thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về nâng hạng thị trường chứng khoán. NHNN cho biết hệ thống ngân hàng sẽ đồng bộ triển khai Thông tư 03/2025/TT-NHNN và Thông tư 25/2025/TT-NHNN, với nhiều điểm mới tháo gỡ vướng mắc kéo dài nhiều năm qua.

Theo đó, Thông tư 03/2025 cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính, trong đó nổi bật là việc bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ mở tài khoản. Quy định mới giúp rút ngắn quy trình từ vài tháng xuống chỉ còn vài ngày, tạo thuận lợi lớn cho tổ chức nước ngoài khi mở tài khoản thanh toán và góp phần thúc đẩy dòng vốn quốc tế vào Việt Nam nhanh chóng, hiệu quả hơn.

Thông tư cũng quy định mọi giao dịch thu - chi liên quan đến đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài phải thực hiện qua tài khoản đầu tư gián tiếp bằng VND tại ngân hàng được phép. Số dư tài khoản này không được chuyển sang tiền gửi có kỳ hạn hay tiết kiệm; nhà đầu tư không được mở tài khoản chung, đồng thời các lệnh chuyển tiền phải ghi rõ mục đích để ngân hàng đối chiếu, lưu chứng từ và thực hiện đúng quy định.

Trong khi đó, Thông tư 25/2025 mở rộng quyền cho nhà đầu tư nước ngoài, kỳ vọng tạo đột phá trong thu hút vốn ngoại. Cụ thể, nhà đầu tư được phép ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán; ngân hàng có trách nhiệm nhận biết khách hàng và bên được ủy quyền theo quy định phòng, chống rửa tiền. Thông tư này cũng bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, mở rộng phạm vi giấy tờ định danh ngoài hộ chiếu, đồng thời loại bỏ nghĩa vụ theo dõi hiệu lực giấy tờ tùy thân và lưu giữ mẫu chữ ký, mẫu dấu khách hàng.

Đáng chú ý, các ngân hàng được phép áp dụng hệ thống SWIFT trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở tài khoản ngoại tệ bằng phương tiện điện tử mà không cần đối chiếu thông tin sinh trắc học khi giao dịch. Những thay đổi này vừa cắt giảm thủ tục vừa tăng hiệu quả vận hành, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Ngoài ra, quy trình mở tài khoản chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài cũng được rút ngắn. Sau khi được Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) cấp mã số giao dịch điện tử (e-STC), nhà đầu tư có thể nhanh chóng mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán và đồng thời mở tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký.

Theo NHNN, việc đồng bộ triển khai hai thông tư mới không chỉ tăng tính minh bạch, giảm thủ tục hành chính mà còn khơi thông dòng vốn ngoại, hỗ trợ mạnh mẽ cho lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Đây được xem là bước cải cách quan trọng, gỡ bỏ nút thắt lớn trong hoạt động đầu tư gián tiếp của khối ngoại.