Người phụ nữ Việt Nam duy nhất được UNESCO vinh danh: Sinh ra ở làng khoa bảng nổi tiếng, tài năng vượt thời gian
Không chỉ nổi tiếng ở Việt Nam, tên tuổi và tài năng của "Bà chúa thơ Nôm" còn được thế giới công nhận và ngưỡng mộ.
Sinh ra ở làng khoa bảng nổi tiếng
Nhắc đến nữ sĩ nổi tiếng của Việt Nam, chúng ta thường nhớ ngay đến Hồ Xuân Hương. Không chỉ là nhà thơ, bà còn có những đóng góp lớn cho phong trào nữ quyền, sự bình đẳng của phụ nữ.
Hồ Xuân Hương sinh ra tại xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, nay là xã Quỳnh Anh, tỉnh Nghệ An. Đây là vùng đất nổi tiếng với bề dày văn hóa, truyền thống cách mạng và khoa bảng.
Theo nhiều sử sách, xã Quỳnh Đôi được hình thành từ năm 1378. Trước đó, làng có tên là Thổ Đôi Trang. Từ năm 1528, làng đổi tên thành Quỳnh Đôi, nổi tiếng là “làng khoa bảng”, có truyền thống hiếu học, là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, sinh ra nhiều danh nhân.
Theo thống kê, từ năm 1378-1918, xã này có 734 người đậu tú tài và cử nhân, 4 phó bảng, 7 tiến sĩ, 2 hoàng giáp và 1 thám hoa. Sau năm 1945 đến nay, xã có hơn 1.000 người tốt nghiệp đại học và trên đại học, hơn 300 người đang theo học và giảng dạy tại các trường đại học trên khắp cả nước. Quỳnh Đôi hiện có 55 tiến sĩ và 16 phó giáo sư.
Những cái tên nổi bật có thể kể đến như Hoàng giáp - Thượng thư Quỳnh Quận công Hồ Phi Tích, Hồ Sỹ Dương (đậu giải nguyên Đông Các), “Bà chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương...
Năm 1966, xã Quỳnh Đôi vinh dự được phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”. Đến năm 1998, xã được công nhận là “Làng văn hóa” đầu tiên của tỉnh Nghệ An.
Ngày 23/9/2024, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 2476/QĐ-UBND về việc công nhận Điểm du lịch Làng Quỳnh Đôi.
Người phụ nữ Việt Nam duy nhất được UNESCO vinh danh
Không chỉ nổi tiếng ở Việt Nam, tên tuổi và tài năng của Hồ Xuân Hương còn được thế giới công nhận và ngưỡng mộ.
Ngày 23/11/2021, tại Paris (Pháp), Đại hội đồng UNESCO lần thứ 41 đã thông qua danh sách “Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2022 - 2023” để vinh danh và kỷ niệm năm sinh hoặc năm mất của các nhân vật lịch sử được công nhận.
Tại sự kiện này, hồ sơ kỷ niệm 250 năm ngày sinh và 200 năm ngày mất của nữ sĩ Hồ Xuân Hương được thông qua. UNESCO công nhận danh nhân Hồ Xuân Hương là người có tư tưởng nhân văn mang tính nhân loại sâu sắc, với hạt nhân là đấu tranh đòi quyền sống cho con người - con người, có mọi nhu cầu và khát vọng sống trần thế... Bà cũng là hiện tượng văn hóa - thẩm mỹ đặc biệt, có hệ thống quan niệm độc đáo thể hiện qua các tác phẩm thi ca.
Chính vì vậy, nhà thơ Hồ Xuân Hương được UNESCO công nhận là Danh nhân Văn hóa Thế giới. Bà cũng là người phụ nữ Việt Nam duy nhất đến nay được vinh danh, bên cạnh 5 danh nhân khác Nguyễn Trãi, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nguyễn Du, Chu Văn An và Nguyễn Đình Chiểu.
Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”, Hồ Xuân Hương để lại cho đời sau một di sản thơ ca phong phú với các tác phẩm nổi tiếng như Bánh trôi nước, Thiếu nữ ngủ ngày, Đèo Ba Dội, Động Hương Tích, Vịnh cái quạt, Dệt cửi, Đánh đu... Thơ của bà có ngôn từ dí dỏm nhưng ẩn chứa những ý tứ sâu sắc về cuộc đời, đặc biệt là về thân phận người phụ nữ.
Không chỉ sáng tác thơ Nôm, Hồ Xuân Hương còn viết nhiều thơ chữ Hán, tiêu biểu là các tác phẩm trong Lưu hương ký, Đề vịnh Hạ Long, Hương Đình Cổ Nguyệt thi tập, Đồ Sơn bát vịnh...
Đến nay, nhiều tác phẩm của Hồ Xuân Hương đã được dịch ra 12 thứ tiếng trên thế giới. Hàng trăm học giả và chuyên gia đã nghiên cứu, đặt Hồ Xuân Hương trong mối liên hệ giữa văn hóa dân tộc, văn hóa khu vực và văn hóa nhân loại, cho thấy sức ảnh hưởng sâu rộng của bà trong văn hóa thế giới.
