Những điều ít biết về con đường ‘không bao giờ già’ giữa lòng Thủ đô, do chính Bác Hồ đặt tên

Con đường lãng mạn nhất Hà Nội

Có lẽ, trong số rất nhiều những con đường của Hà Nội, Thanh Niên là một trong những con đường đẹp và đặc biệt bậc nhất. Ngược dòng thời gian, Thanh Niên chính là “đường Cổ Ngư xưa, chầm chậm bước ta về” trong bài hát Hà Nội mùa vắng những cơn mưa. Con đường với buổi chiều không buông nắng, với phố vắng nghiêng nghiêng, quán cóc liêu xiêu thơm mùi hoa sữa... đã đi vào thơ ca, âm nhạc và lọt vào trái tim của biết bao thế hệ người Hà Nội.

Năm 1957, với tinh thần xây dựng xã hội chủ nghĩa, hàng vạn thanh niên từ các cơ quan nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn Hà Nội hăm hở tham gia mở rộng đường Cổ Ngư thành đường đôi. Vậy là sau 2 năm, công trình công ích đầu tiên sau ngày tiếp quản Thủ đô 10/10/1954 hoàn thành.

Đến thăm công trình này, Bác Hồ đã đặt tên đường là Thanh Niên – con đường kết tinh sức lao động của tuổi trẻ. Từ ấy, Thanh Niên trở thành con đường duy nhất được chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên, một tên gọi mang đậm khí thế của thời đại.

Cho đến nay, tên đường Thanh Niên vẫn trường tồn với thời gian, vẫn tươi trẻ qua 4 mùa mưa nắng. Con đường này đã khiến những người dù khô cằn sỏi đá cũng phải rung động bởi những sắc hoa.

Làm sao có thể không rung rinh khi ngắm những bông hoa ban màu tím mỏng manh, khoe mình mơn trớn giữa mùa xuân tươi mát. Làm sao có thể kìm lòng thổn thức trước sắc đỏ rực rỡ lẫn trong những tán phượng vĩ xanh rì báo hiệu mùa hè đã đến. Làm sao có thể giữ chặt tâm hồn trước những chùm hoa sưa trắng muốt đẫm sương sớm, khẽ rung rinh rồi thả mình rơi tự do vào không gian. Và làm sao có thể không thu mình, khi lớp lá khô úa màu cuốn từng lớp, từng lớp cựa vào gió, xào xạc bên tai...

Có lẽ, bằng cảm xúc khác nhau, mỗi người đều cảm nhận rất riêng về đường Thanh Niên. Có lẽ cũng vì thế, người yêu mến con đường này đặt cho nó rất nhiều tên gọi khác nhau. Tôi đã từng đọc ở đâu đó, có người nói như thế này: Con người sẽ già đi với thời gian, chỉ có con đường Cổ Ngư – Thanh Niên là trẻ mãi!

Ấy nhưng đâu chỉ có thế, từ lâu, con đường này đã được mệnh danh là đường tình yêu hay con đường lãng mạn nhất thủ đô.

Từ xa xưa, trên những chiếc ô tô, người Pháp chở vợ con đi hóng mát trên con đường mang tên Thanh Niên. Tất nhiên, chưa nhiều cặp vợ chồng như thế. Cho đến khi, câu chuyện đôi tình nhân trong tiểu thuyết Tố Tâm của Hoàng Ngọc Phách lên đường Cổ Ngư chơi đã bắt đầu “châm ngòi” cho những chuyến dạo chơi của các cặp trai gái sau này.

Khoảng chục năm sau đó, nơi đây bắt đầu trở thành điểm hóng gió ưa thích của sinh viên các trường đại học và cao đẳng. Thời bao cấp, đường Thanh Niên cũng là nơi gặp gỡ và tâm sự của giới trẻ, bất kể đó là mùa Đông giá hay mùa hè nóng nực...

Con đường của những giá trị lịch sử

Không chỉ mang trên mình vẻ đẹp riêng, độc đáo và đặc sắc hòa chung với không khí lãng mạn của cả Thủ đô, đường Thanh Niên với chiều dài khoảng trên dưới 1km còn khoác lên mình tấm áo mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa.

Ngự đầu đường Thanh Niên, đền Quán Thánh là một trong Thăng Long tứ trấn, thờ Huyền Thiên Trấn Vũ. Dù được trùng tu nhiều lần, đền Quán Thánh vẫn hiện lên đầy mộc mạc và giản dị. Cửa tam quan phủ màu trắng nhờ, nhuốm màu thời gian. Chỉ bước qua đây thôi, du khách như lạc vào một thế giới khác với không gian trong lành, tươi xanh và vô cùng yên tĩnh.

Bên kia, phía cuối đường, chùa Trấn Quốc - linh thiêng cổ tự nghìn tuổi tọa lạc trên một hòn đảo nhỏ nằm phía Đông Hồ Tây, nép mình yên tĩnh trên đường Thanh Niên. Đây là ngôi chùa đẹp bậc nhất thế giới, cũng là điểm dừng chân gợi nhắc nhiều giá trị về lịch sử, tâm linh.

Thay vì tên Khai Quốc ban đầu, qua rất nhiều lần đổi tên, người dân vẫn quen gọi chùa là Trấn Quốc và lưu giữ tên đó đến tận ngày nay. Ngôi chùa từng là trung tâm Phật giáo của kinh thành Thăng Long vào thời Lý – Trần. Và ngày nay, Trấn Quốc chưa bao giờ đánh mất vị thế của mình khi vẫn là một trong những ngôi chùa linh thiêng bậc nhất Hà thành. Với không gian trầm mặc, an nhiên. Bước chân vào chốn đây, ai cũng muốn buông bỏ hết mọi sân si của cuộc đời, thành tâm hướng Phật…

Hàng năm, mỗi khi Rằm, mùng 1 âm lịch hay những ngày lễ tết lớn, người dân Thủ đô và du khách thập phương nườm nượp ghé thăm chùa Trấn Quốc và đền Quán Thánh. Từ lâu, 2 địa điểm này đã trở thành nơi gửi gắm tâm linh của nhiều người. Chúng góp phần không nhỏ trong việc tô điểm, nâng tầm giá trị của con đường mang tên Thanh Niên.

Thế nhưng, ngoài vẻ đẹp cổ kính, lãng mạn, con đường “không bao giờ già” còn nhuốm chút màu huyền bí khi có sự xuất hiện của ngôi đền mang tên Thủy Trung Tiên.

Theo lý giải của GS. Phan Huy Lê - người trực tiếp dịch Đại Việt sử ký toàn thư nói: Chính ông đã tìm thấy chữ “bến Thần Cẩu” và rằng chuyện thờ Chó đã có ở người Việt ít nhất từ năm 1254 (đời Lý)! Nhưng vì người Việt có tín ngưỡng đa thần giáo, tôn thờ thuyết vạn vật hữu linh nên trải qua nhiều biến động, tục thờ Chó bị phai nhạt. Kết quả là trên cái đền ở giữa hồ Trúc Bạch đã có 3 lớp thờ chồng chéo lên nhau: Lớp thờ Chó - thờ Mẫu Thoải và thờ Cá.

Tất cả những vẻ đẹp của chiều dài lịch sử và chiều sâu văn hóa cùng những vẻ đẹp hiện hữu trường tồn đã khiến Thanh Niên trở thành con đường đẹp và lãng mạn nhất Thủ đô. Những du khách gần xa có dịp ghé thăm Hà Nội nhất định phải một lần được đắm chìm trong không gian thoáng đãng tại đây, cùng thưởng thức món bánh tôm hồ Tây, kem hồ Tây... để thấy được một Thủ đô ít ồn ào, bình yên đến khó tả.

>> Con đường giữa cánh đồng vàng ruộm ở Vũng Tàu gây sốt vì đẹp như phim hoạt hình