Ông lớn công nghệ 114 năm tuổi ‘bắt tay’ AMD phát triển siêu máy tính lượng tử, tham vọng mở ra kho báu 200 tỷ USD

Hơn một thế kỷ qua, International Business Machines (IBM) đã liên tục ghi dấu ấn trong ngành công nghệ: từ chiếc máy tính số tự động quy mô lớn đầu tiên năm 1944, ổ cứng từ tính đầu tiên năm 1956, ngôn ngữ lập trình FORTRAN năm 1957, đến việc chế tạo hệ thống dẫn đường tên lửa Saturn V đưa con người lên Mặt trăng. Năm 1981, mẫu máy tính IBM 5150 từng làm mưa làm gió trên thị trường PC.

Bước sang những năm 2000, IBM chuyển hướng mạnh mẽ sang phần mềm.

Giờ đây, “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ đặt cược vào cột mốc mới: phát triển máy tính lượng tử thương mại, với sự hợp tác của Advanced Micro Devices (AMD) – công ty chip thành lập từ năm 1969.

Máy tính lượng tử là gì?

Khác với máy tính truyền thống dùng bit (0 hoặc 1), xử lý tuần tự từng tác vụ, máy tính lượng tử vận hành bằng qubit, có thể ở trạng thái 0, 1 hoặc đồng thời cả hai (superposition).

Khi các qubit liên kết với nhau (entanglement), sức mạnh xử lý tăng vọt, cho phép giải những bài toán phức tạp trong tích tắc – thay vì mất hàng nghìn năm như với máy tính thường.

Ứng dụng tiềm năng trải rộng từ phát triển vật liệu, thuốc mới, chế tạo thế hệ tàu bay – tên lửa – xe tự hành, đến cải thiện mô hình rủi ro cho ngân hàng, nâng cấp an ninh mạng, và tăng tốc AI.

IBM + AMD: Ghép sức mạnh AI và lượng tử

IBM đã theo đuổi nghiên cứu lượng tử hơn 20 năm, ra mắt nền tảng trực tuyến IBM Quantum Experience từ 2016. Mục tiêu hiện tại là chế tạo chiếc máy tính lượng tử thương mại đầu tiên vào năm 2029, với khả năng tự sửa lỗi trong quá trình vận hành, đạt tới 100 triệu phép tính logic trên 200 qubit – thành tích chưa máy nào trên thế giới chạm tới.

Để đạt được cột mốc này, IBM hợp tác cùng AMD, tận dụng thế mạnh chip AI và siêu máy tính của đối tác. AMD hiện cung cấp CPU và GPU cho siêu máy tính Frontier tại Oak Ridge (Mỹ) – hệ thống đầu tiên phá “kỷ lục exascale”, thực hiện được một tỷ tỷ phép tính/giây.

“Trong khi máy tính lượng tử vượt trội ở mô phỏng nguyên tử và phân tử, siêu máy tính vẫn giữ lợi thế về học máy và xử lý dữ liệu lớn. Sự kết hợp này sẽ mở ra khả năng giải quyết những vấn đề phức tạp trong thế giới thực với tốc độ chưa từng có”, IBM nhấn mạnh.

AMD cũng coi đây là cơ hội vàng. CEO Lisa Su khẳng định: “Sự hội tụ giữa điện toán hiệu năng cao và công nghệ lượng tử sẽ tạo ra đột phá trong đổi mới và khám phá”.

Thị trường nghìn tỷ USD trong tầm mắt

Các nhà phân tích của McKinsey dự báo thị trường máy tính lượng tử có thể bùng nổ từ 4 tỷ USD năm 2024 lên tới 72 tỷ USD vào 2035, và đạt gần 200 tỷ USD vào 2040.

Với sự hậu thuẫn của AMD và làn sóng đầu tư toàn cầu, IBM tin rằng mình đang tiến gần hơn bao giờ hết tới việc biến công nghệ từng chỉ có trong lý thuyết thành giải pháp thương mại cho chính phủ và doanh nghiệp.

Theo The Street