Ông Phan Văn Mãi kiến nghị ổn định kinh tế vĩ mô, quản lý hiệu quả thị trường vàng

Ngày 20/10, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sau khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trình bày báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2025 và 5 năm 2021-2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đã trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng dù đạt nhiều kết quả tích cực, nền kinh tế vẫn đối mặt nhiều khó khăn, động lực tăng trưởng lan tỏa chưa mạnh, với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là rất thách thức.

Trong đó, điều hành tỷ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp, làm hạn chế khả năng huy động vốn trung và dài hạn.

"Thị trường bất động sản cần được đánh giá đúng thực chất, tín dụng vào lĩnh vực này đến cuối tháng 8-2025 tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn; trong 21 ngành kinh tế, ngành xây dựng có tỉ lệ nợ xấu ở mức 11,33%"- ông Phan Văn Mãi nêu rõ.

Đối với doanh nghiệp, cơ quan thẩm tra đánh giá doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chịu nhiều sức ép khi đầu tư tư nhân chưa được khơi thông, tín dụng toàn hệ thống tăng 12,04% nhưng dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ đạt 9,62%. Chi phí đầu vào, logistics và hàng rào kỹ thuật tại một số đối tác thương mại quan trọng gia tăng làm thu hẹp biên lợi nhuận. Thủ tục hành chính vẫn còn khâu trung gian, chi phí tuân thủ cao, số hóa thiếu đồng bộ.

Về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, ông Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban cơ bản thống nhất với các định hướng lớn, mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu và 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu theo Báo cáo của Chính phủ. Để tập trung vào một số vấn đề chính, cốt lõi thực hiện trong năm 2026, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn; điều hành linh hoạt, chủ động, thận trọng trong chính sách tài khóa, tiền tệ; bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh tài chính quốc gia; quản lý hiệu quả thị trường vàng. Tiếp tục khơi thông dòng vốn, hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế; thực thi hiệu quả chính sách nâng hạng thị trường chứng khoán; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút hiệu quả các quỹ đầu tư quốc tế.

Củng cố năng lực nội sinh và sức chống chịu của nền kinh tế, nâng cao tỉ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng trong nước...

Phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng và mở rộng xuất khẩu bền vững, coi đây là trụ cột quan trọng giảm thiểu rủi ro bên ngoài...

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các ngành khoa học, công nghệ cao và công nghệ nền tảng như điện tử, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, quản trị thông minh, khoa học cơ bản và các lĩnh vực mới nổi. Đổi mới giáo dục gắn với nhu cầu thị trường, tăng cường liên kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cơ sở đào tạo; thu hút, trọng dụng nhân tài, xây dựng lực lượng lao động có kỹ năng, kỷ luật và sáng tạo, làm động lực then chốt cho tăng trưởng nhanh và bền vững.

Tập trung đầu tư hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, thông minh, kết nối quốc gia, quốc tế, nhất là các công trình giao thông trọng điểm, năng lượng, hạ tầng số, logistics, thúc đẩy liên kết vùng. Đẩy nhanh giải ngân, nâng cao hiệu quả đầu tư công, xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng kéo dài...

Phát triển kinh tế tư nhân như một trụ cột của tăng trưởng bền vững; thực hiện hiệu quả các nghị quyết của Đảng và Quốc hội về phát triển kinh tế tư nhân, hoàn thiện thể chế, môi trường và không gian phát triển...

Quyết liệt tháo gỡ vướng mắc về thể chế, pháp luật, nhất là trong đầu tư, kinh doanh để giải phóng sức sản xuất, huy động nguồn lực cho phát triển; tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.

Chú trọng phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội; thực hiện tốt chính sách đối với người có công, các đối tượng chính sách; nâng cao chất lượng công tác khám bệnh, chữa bệnh. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường. Bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định trật tự, an toàn xã hội...

Trước đó, trong báo cáo về tình hình phát triển kinh tế xã hội 2025, kế hoạch 2026, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng cho biết sẽ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để phát triển đồng bộ các loại thị trường tài chính, chứng khoán, vàng, khoa học công nghệ, lao động, bất động sản. "Tất cả thị trường này phải được hình thành trong năm 2026", ông nói. Cùng với đó, thị trường dữ liệu sẽ được thúc đẩy hình thành và triển khai thí điểm hiệu quả thị trường tài sản mã hóa.

Hiện khung pháp lý để hình thành sàn giao dịch vàng được Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết thí điểm thị trường này trong tháng 10. Theo đó, sàn giao dịch vàng thí điểm giao dịch theo 3 giai đoạn, trong đó bước đầu tập trung vào các sản phẩm vàng vật chất và chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa, chưa kết nối với các mô hình trên quốc tế. Giai đoạn tiếp theo, nhà quản lý sẽ cho giao vàng nguyên liệu, rồi có thêm vàng miếng, cuối cùng mới là sản phẩm phái sinh.

Còn thị trường tài chính, tiền mã hóa, Việt Nam sẽ thí điểm trong 5 năm. Bộ Tài chính cho biết dự kiến tối đa 5 doanh nghiệp được thí điểm lập sàn giao dịch tài sản, nhà điều hành đang đẩy tiến độ để có thể cấp phép trước 2026.