Ông Trump tuyên bố Greenland sẽ thuộc về Mỹ: Sức hút bí ẩn của hòn đảo Bắc Cực
Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ sẽ giành được và kiểm soát Greenland. Tuyên bố ban đầu bị coi là khiếm nhã, nay khả năng thành hiện thực lớn dần. Vậy sức hút bí ẩn đằng sau hòn đảo lớn nhất thế giới này là gì?
Theo FT, hôm 25/1, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chế nhạo nỗ lực của Chính phủ Đan Mạch trong việc bảo vệ chủ quyền của hòn đảo lớn nhất thế giới Greenland, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ giành được và kiểm soát hòn đảo Bắc Cực quan trọng này.
Ban đầu, đề nghị mua lại Greenland của ông Trump bị coi là khiếm nhã và từng châm ngòi căng thẳng ngoại giao giữa hai nước hồi tháng 8/2019 trong nhiệm kỳ đầu tại Nhà Trắng của ông.
Trước khi nhậm chức nhiệm kỳ 2 (hôm 20/1), ông Trump lại gây xôn xao với ý tưởng mua lại Greenland từ Đan Mạch sau khi đề cử doanh nhân Ken Howery làm đại sứ Mỹ tại Đan Mạch.
Chia sẻ trên TruthSocial, ông Trump muốn Hoa Kỳ sở hữu Greenland từ Đan Mạch “vì an ninh quốc gia và sự tự do cho thế giới” và Ken Howery sẽ làm một “công việc tuyệt vời khi đại diện cho lợi ích của nước Mỹ”.
Trong tuyên bố hôm 25/1, ông Trump tái khẳng định điều này và cho rằng, ông tin Mỹ sẽ sở hữu Greenland “bởi nó liên quan đến tự do của cả thế giới”. Ông khẳng định không làm điều này vì Mỹ, mà chỉ có Mỹ “mới có thể bảo vệ tự do cho nó”. Ông tin rằng Đan Mạch không thể làm được điều đó.
Thủ tướng Greenland ngày 10/1 một lần nữa nêu vấn đề độc lập khỏi Đan Mạch và cho biết sẵn sàng thảo luận với Trump về tương lai của vùng lãnh thổ Bắc Cực.
Hiện Chính phủ Đan Mạch được cho là trong "tình trạng khủng hoảng" sau những tuyên bố của ông Trump về khả năng không loại trừ việc sử dụng sức mạnh quân sự hoặc kinh tế để thuyết phục Đan Mạch. Ông Trump cũng đã có cuộc điện đàm dài với Thủ tướng Đan Mạch vào ngày 15/1, một cuộc nói chuyện được cho là “gay gắt và căng thẳng”.
Trước đó, ông Trump đã cảnh báo sẽ áp thuế lên Đan Mạch nếu đề xuất mua hòn đảo này tiếp tục bị từ chối.
Đảo Greenland có sức hút gì đặc biệt?
Greenland được biết đến là một hòn đảo rất đặc biệt. Về địa lý, nó được coi là thuộc về Bắc Mỹ nhưng về địa chất Greenland lại thuộc về Bắc Cực. Điều đặc biệt ở chỗ, nó nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ Bắc Mỹ tới châu Âu. Điều đó có nghĩa đây là địa điểm chiến lược quan trọng với Mỹ.
Hòn đảo có phần lớn diện tích bị tuyết bao phủ nhưng băng tuyết đang tan theo đà ấm lên của trái đất và diện tích đất sinh sống sẽ gia tăng theo đó.
Greenland được biết đến là lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch từ năm 1814. Hòn đảo có diện tích khoảng 2,16 triệu km2, lớn nhất thế giới, với dân số khoảng 60.000 người.
Greenland có nhiều tài nguyên quý giá như quặng sắt, chì, kẽm, kim cương, vàng, các nguyên tố đất hiếm, uranium, dầu... Hầu hết nguồn tài nguyên kể trên đều chưa được khai thác bởi 80% diện tích hòn đảo bị băng bao phủ.
Bên cạnh đó, Greenland có khối lượng nước ngọt và băng đá tinh khiết nhất thế giới. Đây cũng là một địa điểm du lịch mạo hiểm ưa thích. Nhưng quan trọng hơn, Greenland sở hữu vị trí địa lý chiến lược trên tuyến đường vận tải biển mới ở Bắc Cực khi băng tan.
Greenland còn trở nên quan trọng hơn với Mỹ khi Bắc Cực đang trở thành khu vực bị tranh chấp giữa nhiều bên mà Mỹ không muốn là người đứng ngoài cuộc. Đã từ lâu, Nga và Trung Quốc cũng nhòm ngó và âm thầm mở rộng hoạt động nhằm tạo dựng ảnh hưởng ngày một tăng ở Bắc Cực.
Mỹ hiện có căn cứ không quân Thule trên đảo Greenland. Căn cứ này chứa một trạm ra đa thuộc hệ thống cảnh báo sớm các tên lửa đạn đạo, được nhiều đơn vị quốc phòng quan trọng của Mỹ sử dụng.
Greenland có quyền tự trị rất sâu rộng ở Đan Mạch. Trên lý thuyết, người dân trên hòn đảo này có quyền tự quyết định tương lai của hòn đảo, bán hay không. Những thông tin hồi năm 2019 cho thấy, người dân Greenland không muốn bán cho bất cứ nước nào. Đây là điều mà Đan Mạch đã bày tỏ rõ quan điểm. EU cũng xem xét khả năng đóng quân tại Greenland.
Tuy nhiên, một khảo sát gần đây cho thấy hơn nửa dân số Greenland ủng hộ đề xuất của ông Trump.
Động thái mạnh mẽ của ông Trump được xem là thông điệp cho người dân Greenland hiểu rằng họ có thể về với Mỹ bất cứ lúc nào trong tương lai, giống như trường hợp Puerto Rico. Với tầm quan trọng của Greenland và vị thế nền kinh tế số 1 của Mỹ, Washington có thể đổ những khoản tiền khổng lồ để phát triển hòn đảo lớn nhất thế giới.
Trong lịch sử, Mỹ đã có nhiều lần mua đất mở mang bờ cõi quốc gia. Lần gần đây nhất, năm 1867, Mỹ đã mua Alaska từ người Nga với giá 7,2 triệu USD. Thương vụ mua đất nổi tiếng nhất của Mỹ là Louisiana từ Pháp năm 1803. Đây là vùng đất chiếm gần 1/4 lãnh thổ hiện tại của Mỹ.
>> Cư dân Greenland sẽ ra sao nếu hòn đảo này trở thành một phần của Mỹ?
