Ông Trump và Elon Musk thẳng tay xóa bỏ 114 tỷ đồng xu, nguyên nhân do đâu?
Quyết định này được đưa ra sau khi Elon Musk và DOGE đưa đồng xu này trở thành tâm điểm chỉ trích vì sự lãng phí trong chi tiêu.
Cuối tuần qua, Tổng thống Donald Trump đã chính thức ra lệnh cho Bộ Tài chính ngừng sản xuất đồng xu 1 cent, đưa ra quyết định về vấn đề đã được bàn luận trong nhiều thập kỷ giữa các quan chức chính phủ và nhà kinh tế.
"Trong suốt một thời gian dài, nước Mỹ đã đúc ra những đồng xu có giá trị thấp nhưng lại tốn chi phí sản xuất hơn 2 cent. Điều này quá lãng phí!" – ông Trump tuyên bố trên nền tảng Truth Social vào tối Chủ nhật. "Tôi đã chỉ thị cho Bộ trưởng Tài chính Mỹ dừng sản xuất đồng xu này".
Quyết định này được đưa ra sau khi Elon Musk cũng đặt vấn đề về sự tồn tại của loại tiền này. Mặc dù hai nhân vật thường có nhiều tranh cãi về chi tiêu chính phủ, nhưng đây là một động thái được các nhà kinh tế và chuyên gia tài chính không quá bất ngờ.
Theo Cục Dự trữ Liên bang (Fed), hiện có khoảng 114 tỷ đồng xu 1 cent đang lưu hành, tương đương 1,14 tỷ USD, chỉ chiếm 0,006% tổng lượng tiền trong lưu thông. Mỗi năm, Mỹ chi khoảng 192 triệu USD để sản xuất đồng xu này, chiếm 4% ngân sách hoạt động của Xưởng đúc tiền nhưng chỉ bằng 0,00003% ngân sách liên bang.
Giáo sư David Gulley từ Đại học Bentley cho biết chi phí sản xuất mỗi đồng xu khoảng 3 cent, tạo gánh nặng kinh tế do hàng triệu đồng xu bị thất lạc hàng năm, buộc Xưởng đúc tiền phải liên tục sản xuất thay thế.
Ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa
Việc loại bỏ đồng xu 1 cent có thể dẫn đến thay đổi trong cách định giá các mặt hàng giá thấp.
"Giá cả sẽ phải được làm tròn đến 5 cent gần nhất để phù hợp với thanh toán tiền mặt và trả lại tiền thừa. Điều này đồng nghĩa với việc những combo thức ăn nhanh 6,99 USD có thể sẽ không còn nữa", Gulley cho biết. Tuy nhiên, chưa có sự đồng thuận về việc các doanh nghiệp sẽ có xu hướng làm tròn lên hay xuống.
Một số ý kiến lo ngại rằng nếu doanh nghiệp có xu hướng làm tròn lên, điều đó có thể gây ra hiệu ứng lạm phát nhẹ. Nhưng theo giáo sư David Smith của Đại học Pepperdine, các nghiên cứu cho thấy việc này không gây ra lạm phát đáng kể.
Canada đã thực hiện chính sách tương tự từ năm 2013, với cách làm tròn dựa trên tổng giá trị đơn hàng, chứ không phải từng mặt hàng riêng lẻ.
Tại Mỹ, nhóm chịu ảnh hưởng lớn nhất sẽ là những người vẫn sử dụng tiền mặt, chiếm khoảng 20% giao dịch, đặc biệt là người có thu nhập thấp và những người không có tài khoản ngân hàng hoặc không thể tiếp cận thẻ tín dụng và ví điện tử.
Tuy nhiên, theo Gates Little, CEO của Southern Bank, ngành tài chính không bị ảnh hưởng. "Loại bỏ đồng xu 1 cent sẽ không ảnh hưởng gì đến nền kinh tế. Tôi không thấy có lý do nào để phản đối".
Đồng xu 1 cent có thể tăng giá trị trong tương lai?
Mặc dù đồng xu 1 cent đã ngừng sản xuất, số lượng lớn đang lưu hành có thể dần trở nên khan hiếm và tăng giá trị theo thời gian.
Theo ông Little, “những đồng xu này có thể trở nên vô giá trị trong ngắn hạn”, tùy thuộc vào cách xử lý của Bộ Tài chính, ”nhưng về lâu dài chúng có khả năng trở thành vật sưu tầm có giá”.
Tại các vùng như Đông Bắc Ohio, nơi cộng đồng Amish sinh sống, việc loại bỏ đồng xu 1 cent gây ra những lo ngại thực tế. Laura Maike, một cư dân địa phương, băn khoăn về cách thực hiện các giao dịch tiền mặt chính xác khi không còn đồng xu này. Tuy nhiên, bà cũng nhìn thấy tiềm năng sưu tầm của chúng, và đã cất giữ một đồng xu lúa mì - phiên bản được sản xuất trước năm 1958, tiền thân của đồng xu Lincoln hiện nay.
Bên cạnh đồng xu 1 cent, một số chuyên gia cho rằng đồng 5 cent có thể là mục tiêu tiếp theo của chính sách cắt giảm chi phí.
Giáo sư Nate Throckmorton của Đại học William & Mary cảnh báo: "Chúng ta nên lo lắng về đồng 5 cent hơn. Mất 3 cent để sản xuất một đồng 1 cent, nhưng cần tới 11 cent để sản xuất một đồng 5 cent".
Việc loại bỏ đồng xu 1 cent có thể chỉ là khởi đầu cho quá trình cải tổ hệ thống tiền tệ Mỹ, đánh dấu sự kết thúc của một biểu tượng tiền tệ quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người dân.
Theo CNBC
