Phát hiện 'kho báu' gồm 2 triệu vật thể xâu thành chuỗi dẫn đến biệt phủ ngầm 383m2, chính quyền nghe tin lập tức cử chuyên gia đến
Trong quá trình làm việc, lão nông bất ngờ phát hiện 2,25 triệu vật thể xâu thành chuỗi nặng tới 30 tấn.
Tháng 5/1986, trong lúc nổ mìn khai thác đá, hố sâu bất ngờ lộ ra, khi thăm dò bằng thanh sắt, tiếng vang rỗng phát ra từ lòng đất khiến người dân nghi ngờ đây là một công trình cổ. Cơ quan chức năng tỉnh Hà Nam lập tức điều động đội khảo cổ đến hiện trường.
Sau khi xác định đây là một lăng mộ thời Tây Hán, các chuyên gia bắt tay khai quật và phát hiện con đường dài 10,5 mét, rộng 4,56 mét lát bằng 2,25 triệu đồng xu nặng tới 30 tấn, tương đương khoảng 450.000 nhân dân tệ. Đây là minh chứng rõ nét cho sự xa hoa và địa vị cao quý của chủ nhân ngôi mộ.
Qua đối chiếu sử liệu, chủ mộ được xác định là Lưu Mãi, con trai trưởng của Lương Hiếu Vương Lưu Vũ, cháu nội Hán Văn Đế Lưu Hằng. Ông kế thừa tước vị sau khi phụ thân qua đời và trị vì trong 7 năm.
Toàn bộ lăng mộ có cấu trúc như một “biệt phủ ngầm”, quay mặt về hướng Tây, dài hơn 70 mét, diện tích 383m². Nội thất bên trong bao gồm: 6 phòng ngủ, phòng khách, nhà bếp, phòng tắm, toilet, hành lang, kho vũ khí, phòng chứa đồ, nhà chứa tiền, và hệ thống thoát nước – hoàn chỉnh như một ngôi nhà hiện đại.
Đặc biệt, các bức tường được đục khoét thủ công trên đá cứng nhưng vẫn phẳng mịn, thể hiện kỹ thuật xây dựng vượt thời đại. Một số đoạn hành lang được bố trí các tảng đá chặn nặng khoảng 1 tấn nhằm ngăn trộm mộ đòi hỏi vận chuyển và thi công hết sức công phu.
Trong phòng chính của địa cung, nhóm khảo cổ phát hiện bức họa tường "Tứ Thần Vân Khí Đồ" – bức tranh tường màu cổ nhất Trung Quốc, có từ hơn 2.100 năm trước, sớm hơn các bức tranh tại hang động Đôn Hoàng 630 năm. Tranh rộng 16,8m², mô tả rồng dài 7m ở trung tâm, Chu Tước phía Đông, Bạch Hổ phía Tây, cùng mây và linh vật thần thoại.
Tác phẩm được giới học thuật ca ngợi là “Đôn Hoàng ngoài Đôn Hoàng” là chứng tích quý báu cho nghệ thuật thời Tây Hán. Tuy nhiên, sau khi mở mộ, tranh bắt đầu xuống màu do tiếp xúc môi trường bên ngoài. Các chuyên gia mất hơn 1,5 tháng để bóc tách tranh thành 5 mảnh, đưa về Bảo tàng tỉnh Hà Nam trưng bày trong triển lãm Ánh sáng văn minh Trung Hoa.
Một phát hiện khác gây chú ý là kim lũ ngọc y loại áo ghép từ ngọc, kết nối bằng chỉ vàng, dùng để bịt kín các khiếu trên thi thể với niềm tin có thể ngăn phân hủy. Tập tục này phản ánh tín ngưỡng về sự trường sinh và mức độ giàu có của tầng lớp quý tộc thời Hán. Tuy nhiên, sau này các triều đại không còn duy trì vì tính thực tiễn không cao. Hiện cả Trung Quốc chỉ còn khoảng 20 bộ áo ngọc, mỗi bộ mất hơn 10 năm chế tác.
Giới khảo cổ cũng rất bất ngờ là phòng vệ sinh cổ đại có bệ đá chạm khắc tinh xảo, tay vịn, chỗ để chân, và rãnh xả nước phía sau cho thấy khái niệm về bồn cầu hiện đại đã hình thành từ rất sớm. Trên bệ còn có hoa văn trang trí, phản ánh sự quan tâm đến tiện nghi sinh hoạt trong văn hóa quý tộc thời Tây Hán.
