Quốc gia châu Á rót hơn 480.000 tỷ đồng tham vọng cạnh tranh trực diện với lĩnh vực Mỹ-Trung thống trị?

Năm 2022, Mỹ hạn chế xuất khẩu các chip AI tiên tiến sang Trung Quốc nhằm kìm hãm khả năng tiếp cận công nghệ cao của Bắc Kinh. Động thái này đã châm ngòi cho cuộc đua toàn cầu nhằm giành quyền tự chủ về bán dẫn.

Với Ấn Độ, đây là cơ hội hiếm có: Nước này muốn bớt lệ thuộc vào việc nhập chip từ nước ngoài, tự chủ nguồn chip cho các ngành quan trọng, và tranh thủ chiếm thêm thị phần trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu đang dần dịch chuyển khỏi Trung Quốc.

Hiện Ấn Độ là một trong những thị trường tiêu thụ điện tử lớn nhất thế giới, nhưng lại chưa có ngành sản xuất chip nội địa, vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu cũng rất hạn chế. Sáng kiến "Sứ mệnh Bán dẫn" (Semiconductor Mission) của Chính phủ Ấn Độ đặt mục tiêu thay đổi cục diện.

Tham vọng xây dựng chuỗi cung ứng hoàn chỉnh

Mục tiêu của Ấn Độ đầy táo bạo: Thiết lập toàn bộ chuỗi cung ứng – từ khâu thiết kế, chế tạo đến kiểm thử và đóng gói ngay trên lãnh thổ nước này. Tính đến nay, Chính phủ đã phê duyệt 10 dự án bán dẫn với tổng vốn đầu tư 1,6 nghìn tỷ rupee (khoảng 480.000 tỷ đồng), bao gồm hai nhà máy chế tạo chip và nhiều cơ sở kiểm thử, đóng gói.

Ấn Độ cũng sở hữu lực lượng kỹ sư thiết kế đang làm việc cho các công ty chip toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng chừng đó vẫn chưa đủ để biến giấc mơ bán dẫn thành hiện thực.

“Ấn Độ cần nhiều hơn vài nhà máy chế tạo hay cơ sở đóng gói. Điều cần là một hệ sinh thái năng động, sâu rộng và bền vững”, Stephen Ezell - Phó chủ tịch Quỹ Sáng kiến Công nghệ & Đổi mới (Information Technology and Innovation Foundation) nhấn mạnh.

Theo Ezell, các tập đoàn bán dẫn hàng đầu cân nhắc “tới 500 yếu tố riêng biệt” trước khi rót vốn xây dựng nhà máy trị giá hàng tỷ USD: Từ nhân lực, thuế, thương mại, chính sách công nghệ, luật lao động cho tới quy trình hải quan – tất cả đều là những lĩnh vực Ấn Độ còn nhiều việc phải làm.

Chính sách mới của New Delhi

Tháng 5 vừa qua, Chính phủ Ấn Độ đã bổ sung một chương trình hỗ trợ sản xuất linh kiện điện tử nhằm giải quyết nút thắt lớn trong chuỗi cung ứng.

Trước đây, do thiếu các nhà sản xuất linh kiện điện tử (chẳng hạn các nhà sản xuất camera điện thoại), chip nội địa hầu như không có đầu ra. Chính sách mới sẽ cung cấp hỗ trợ tài chính cho các công ty sản xuất linh kiện chủ động và thụ động, hình thành mạng lưới cung – cầu nội địa mà các nhà sản xuất chip có thể kết nối.

Từ năm 2022, New Delhi cũng thay đổi chiến lược ưu đãi: Thay vì chỉ tập trung vào các nhà máy sản xuất chip tiên tiến kích thước 28nm trở xuống – vốn đòi hỏi công nghệ cao, hiệu suất mạnh và tiết kiệm năng lượng – Chính phủ nay cam kết chi trả 50% chi phí cho tất cả dự án chế tạo, kiểm thử, đóng gói, bất kể kích thước chip.

Các tập đoàn chế tạo chip từ Đài Loan (Trung Quốc), Anh, cùng các công ty đóng gói từ Mỹ và Hàn Quốc đều đã bày tỏ quan tâm. “Chính phủ Ấn Độ đã đưa ra các gói ưu đãi hào phóng để thu hút nhà sản xuất bán dẫn”, Ezell nhận xét, nhưng ông cũng cảnh báo “các khoản đầu tư dạng này không thể kéo dài mãi”.

Những dự án trọng điểm

Dự án chip lớn nhất hiện nay là nhà máy bán dẫn trị giá 910 tỷ rupee (11 tỷ USD) đang được Tata Electronics xây dựng tại bang Gujarat – quê nhà của Thủ tướng Narendra Modi – hợp tác với Tập đoàn Powerchip Semiconductor Manufacturing (Đài Loan, Trung Quốc).

Theo Tata, nhà máy sẽ sản xuất các loại chip quản lý năng lượng, chip điều khiển màn hình, vi điều khiển và chip logic hiệu năng cao, phục vụ cho các lĩnh vực AI, ô tô, điện toán và lưu trữ dữ liệu.

Ngoài ra, công ty Clas-SiC Wafer Fab (Anh) đã hợp tác với SiCSem (Ấn Độ) để xây dựng nhà máy bán dẫn hợp chất thương mại đầu tiên tại bang Odisha, miền Đông Ấn Độ. Theo thông cáo của Chính phủ, loại bán dẫn hợp chất này có thể được dùng trong tên lửa, thiết bị quốc phòng, xe điện, đồ gia dụng và bộ nghịch lưu điện mặt trời.

“Ba đến bốn năm tới sẽ là giai đoạn then chốt để thúc đẩy mục tiêu bán dẫn của Ấn Độ,” Sujay Shetty – Giám đốc mảng bán dẫn PwC Ấn Độ nhận định. Ông cho rằng việc đưa các nhà máy chế tạo silicon vào hoạt động và vượt qua những rào cản kỹ thuật, hạ tầng – những vấn đề không thể giải quyết chỉ bằng ưu đãi tài chính – sẽ là dấu mốc quan trọng.

Cơ hội ngoài lĩnh vực chế tạo

Các cơ sở chế tạo chip đòi hỏi tiêu chuẩn cực kỳ khắt khe: Vị trí phải tránh lũ lụt, rung chấn, có hạ tầng giao thông ổn định – những yếu tố vốn không phải khu vực nào ở Ấn Độ cũng đáp ứng. Ngoài ra, Ấn Độ cần các nhà cung cấp hóa chất chuyên dụng đạt chuẩn siêu tinh khiết – yếu tố thiết yếu cho sản xuất bán dẫn tiên tiến, Shetty nhấn mạnh.

Bên cạnh chế tạo, nhiều doanh nghiệp Ấn Độ tầm trung đang quan tâm đến mảng kiểm thử và đóng gói chip – lĩnh vực có biên lợi nhuận cao và yêu cầu vốn thấp hơn. “Gia công lắp ráp và kiểm thử bán dẫn (OSAT) là cơ hội lớn cho Ấn Độ, song cần làm rõ kênh tiếp cận thị trường và nhu cầu để tăng trưởng bền vững”, Shetty nói.

Thành công trong lĩnh vực này sẽ đưa Ấn Độ gia nhập ngành bán dẫn toàn cầu, nhưng để tự sản xuất thế hệ chip tiên tiến 2nm, New Delhi vẫn còn chặng đường dài. Hiện TSMC (Đài Loan) dự kiến bắt đầu sản xuất hàng loạt chip 2nm – loại chip cho hiệu suất và hiệu quả năng lượng vượt trội ngay trong năm nay, theo Financial Times.

Bài toán sở hữu trí tuệ và nhân lực

Tuần trước, Bộ trưởng Ấn Độ Ashwini Vaishnaw khi dự lễ khai trương văn phòng mới của hãng thiết kế chip ARM (Anh) tại Bengaluru cho biết ARM sẽ thiết kế các chip tiên tiến nhất dùng trong máy chủ AI, máy bay không người lái và điện thoại di động 2nm ngay tại thành phố này.

Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng vai trò của nhân tài Ấn Độ chủ yếu giới hạn ở khâu kiểm thử và xác thực thiết kế, bởi quyền sở hữu trí tuệ (IP) cốt lõi vẫn nằm ở những nơi có hệ thống pháp lý bảo vệ chặt chẽ như Mỹ hay Singapore.

“Ấn Độ có đủ nhân lực thiết kế, vì khác với sản xuất và kiểm thử chỉ mới phát triển hai năm gần đây, thiết kế chip đã có từ những năm 1990”, Jayanth BR – chuyên gia tuyển dụng hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bán dẫn cho biết.

Theo ông, các tập đoàn toàn cầu thường thuê các nhóm ở Ấn Độ thực hiện công việc xác thực thiết kế ở cấp khối (block-level).

Muốn tiến xa hơn, Chính phủ Ấn Độ cần giải bài toán pháp lý. “Ấn Độ nên cập nhật luật sở hữu trí tuệ để bao quát các dạng mới như nội dung số và phần mềm. Tất nhiên, cải thiện cơ chế thực thi cũng sẽ giúp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ tốt hơn”, luật sư Sajai Singh, đối tác tại JSA Advocates & Solicitors (Mumbai) đề xuất.

“Đối thủ của chúng ta là Mỹ, châu Âu và Đài Loan (Trung Quốc) - những nơi không chỉ có luật sở hữu trí tuệ mạnh mẽ mà còn sở hữu hệ sinh thái thiết kế chip lâu đời”, ông nhấn mạnh.

Tham khảo CNBC