Quy mô thanh toán không tiền mặt ở Việt Nam gấp 26 lần GDP

Tại buổi họp báo công bố Chương trình Ngày không tiền mặt năm 2025 với chủ đề “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số” tổ chức ngày 2/6, ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết, hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam hiện đang cung ứng đa dạng sản phẩm, dịch vụ thanh toán nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dùng và yêu cầu của nền kinh tế.

Theo ông Tuấn, thanh toán không dùng tiền mặt (TTKTM) đang dần hình thành thói quen trong đời sống hàng ngày của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Đáng chú ý, theo số liệu của NHNN, tổng giá trị giao dịch không dùng tiền mặt trong năm 2024 đã vượt mốc 295,2 triệu tỷ đồng, tương đương gấp 26 lần GDP của Việt Nam. Đây là dấu mốc quan trọng cho thấy vai trò ngày càng lớn của TTKTM trong nền kinh tế.

Cùng thời điểm, tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản ngân hàng đạt gần 87%, cho thấy mức độ phổ cập dịch vụ tài chính ngày càng cao. Số lượng tài khoản Mobile Money do 3 nhà mạng VNPT, Viettel và Mobifone cung cấp cũng tăng mạnh, đạt 10,4 triệu tài khoản. Ngoài ra, hiện có 47 tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử, với khoảng 30,27 triệu tài khoản ví đang hoạt động, chiếm 65,8% tổng số ví đã phát hành.

Hạ tầng thanh toán không tiền mặt cũng liên tục được nâng cấp. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng vận hành ổn định và thông suốt; hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử hoạt động an toàn, hiệu quả, thường xuyên mở rộng quy mô, kết nối và cập nhật tính năng mới. Đáng chú ý, thanh toán bán lẻ xuyên biên giới đã được triển khai với Thái Lan, Campuchia, Lào và đang tiếp tục mở rộng sang Trung Quốc, Hàn Quốc.

Trong quý I/2025, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng ghi nhận hơn 35,6 triệu giao dịch, với tổng giá trị trên 81,4 triệu tỷ đồng. Qua hệ thống NAPAS, có gần 2,45 tỷ giao dịch với giá trị xấp xỉ 15 triệu tỷ đồng.

Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Nguyễn Đăng Hùng – Phó Tổng Giám đốc NAPAS cho biết, phương thức thanh toán qua mã QR đang ngày càng phổ biến ở cả thành thị lẫn nông thôn. Một trong những dịch vụ nổi bật là NAPAS 247 qua mã VietQR, được triển khai từ năm 2018 trên cơ sở tiêu chuẩn mã QR do NHNN ban hành, góp phần tạo chuẩn chung và thúc đẩy thanh toán nhanh, thuận tiện trên toàn quốc.

Bên cạnh đó, NAPAS cũng đã phối hợp với các ngân hàng và trung gian thanh toán để triển khai dịch vụ VietQR Pay cho giao dịch trong nước và VietQR Global cho thanh toán xuyên biên giới.

Về khung pháp lý, NHNN đã trình Quốc hội thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 5, khóa XV (có hiệu lực từ 1/7/2024), bổ sung nhiều quy định quan trọng về dịch vụ ngân hàng điện tử, hoạt động đại lý thanh toán, cơ chế thử nghiệm công nghệ tài chính (fintech) trong hoạt động ngân hàng.

Trên cơ sở đó, NHNN cũng đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), cùng 7 thông tư hướng dẫn. Ngoài ra, nhiều văn bản quan trọng khác đã được ban hành liên quan đến đại lý thanh toán, ví điện tử, mở và sử dụng tài khoản, hoạt động thẻ, giám sát hệ thống thanh toán và dịch vụ trung gian.

>> Định hình phương thức thanh toán số với ứng dụng thông minh