Số người thiệt mạng trong vụ động đất ở Myanmar, Thái Lan vượt quá 1.000 người

Trận động đất mạnh 7,7 độ richter xảy ra vào rạng sáng 29/3 đã khiến hơn 1.000 người thiệt mạng tại Myanmar và Thái Lan, trong khi hàng nghìn người khác bị thương. Lực lượng cứu hộ đang chạy đua với thời gian để tìm kiếm các nạn nhân bị mắc kẹt trong đống đổ nát, giữa những dư chấn vẫn tiếp tục xảy ra gây thêm nhiều lo ngại.

Tại Mandalay – khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Myanmar – nhiều tòa nhà đã bị san phẳng hoàn toàn. Lực lượng cứu hộ trong nước, thiếu thiết bị hỗ trợ chuyên dụng, phải dùng tay không để cào bới bê tông và gạch đá nhằm tìm kiếm người sống sót.

Trong khi đó, hàng nghìn người dân đã phải ngủ ngoài trời suốt đêm vì lo ngại dư chấn tiếp theo. Nhiều người rơi vào trạng thái hoảng loạn, đặc biệt là sau những rung lắc kéo dài diễn ra vào tối 28/3 và rạng sáng 29/3.

Tại Thái Lan, các đợt rung chấn đã làm sập một công trình đang xây dựng ở thủ đô Bangkok, nơi được cho là có khoảng 100 công nhân làm việc khi động đất xảy ra – nhiều người trong số họ là lao động nhập cư đến từ Myanmar. Chính quyền Thái Lan đã huy động thiết bị hiện đại như máy bay không người lái, chó nghiệp vụ và camera tầm nhiệt để hỗ trợ công tác tìm kiếm.

Ít nhất 10 người đã được xác nhận thiệt mạng tại Bangkok, hầu hết là công nhân tại các công trường. Truyền thông địa phương dẫn lời lực lượng cứu hộ cho biết vẫn còn dấu hiệu sự sống của hơn 10 người bị mắc kẹt, tuy nhiên thời gian “vàng” 24 giờ để cứu người đang dần trôi qua.

Đây được xem là trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong nhiều thập kỷ tại khu vực. Rung chấn không chỉ giới hạn ở Myanmar và Thái Lan mà còn lan rộng sang Lào, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và thậm chí cảm nhận được tại Hà Nội và TP.HCM.

Chính quyền quân sự Myanmar trong tuyên bố phát đi tối 29/3 xác nhận ít nhất 1.002 người thiệt mạng và gần 2.400 người bị thương, chủ yếu tại Mandalay và các khu vực lân cận. Tuy nhiên, con số thương vong được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh khi nhiều khu vực vẫn đang bị cô lập và thông tin từ vùng sâu vùng xa chưa thể tiếp cận do hệ thống liên lạc bị gián đoạn trên diện rộng.

Tổng Tư lệnh quân đội kiêm lãnh đạo chính quyền Myanmar – Tướng Min Aung Hlaing – đã đưa ra lời kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ khẩn cấp. “Chúng tôi kêu gọi sự hỗ trợ từ bất kỳ quốc gia hay tổ chức nào có thể giúp đỡ nhân dân Myanmar vượt qua thảm họa này,” ông phát biểu trong một thông điệp truyền hình cuối ngày 29/3.

Cộng đồng quốc tế đã bắt đầu phản ứng trước thảm họa. Một số quốc gia ASEAN đã cam kết gửi đội cứu hộ và viện trợ y tế khẩn cấp. Tuy nhiên, việc tiếp cận hiện trường tại Myanmar vẫn là một thách thức lớn do xung đột nội bộ và tình hình chính trị bất ổn kéo dài nhiều năm qua.

Trước mức độ tàn phá nghiêm trọng, nhiều quốc gia đã nhanh chóng cử lực lượng cứu hộ tới hỗ trợ Myanmar. Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Singapore và Malaysia xác nhận đã điều động các đội phản ứng khẩn cấp tới hiện trường. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ, dù chỉ vài tuần trước, chính quyền của ông đã cắt hàng triệu USD viện trợ phát triển cho Myanmar thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID).

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo đang khẩn trương huy động vật tư y tế và thiết bị cứu thương tới các khu vực bị ảnh hưởng. Trong khi đó, chính quyền quân sự Myanmar đã phát động chiến dịch kêu gọi người dân hiến máu nhằm ứng phó với tình trạng quá tải tại các bệnh viện, nơi nhiều bệnh nhân phải điều trị ngoài trời, thậm chí trú tạm trong các đền thờ do cơ sở y tế bị phá hủy hoặc quá tải.

“Cứ hai giờ lại có một trận động đất. Chúng tôi không dám quay lại nhà, đành ngủ trên đường,” ông U Kyaw, 51 tuổi, cư dân Mandalay, chia sẻ với This Week in Asia. “Con đường giờ không chỉ là nơi trú ẩn, mà còn đầy thi thể những người hàng xóm của tôi bị vùi trong đống đổ nát.”

Ông cho biết nhiều người vẫn còn mắc kẹt trong các tòa nhà sụp đổ gần nơi ông sống, trong khi nguồn thực phẩm và nước sạch đang cạn kiệt. “Chúng tôi chỉ kịp chạy ra khỏi nhà với bộ quần áo trên người. Internet đã mất hoàn toàn. Không có máy móc cứu hộ, mọi người phải tự đào bới bằng tay. Cảm giác như tận thế.”

Trong một nỗ lực hỗ trợ liên lạc và điều phối cứu trợ, công ty công nghệ Mỹ SpaceX cho biết họ đã chuẩn bị các thiết bị Starlink để hỗ trợ kết nối mạng tại các khu vực bị cô lập ở Myanmar và Thái Lan. Thông báo được đưa ra trên nền tảng mạng xã hội của công ty vào cuối ngày 29/3.

Cũng tại Mandalay, anh Ko Myo Aung, 1 cư dân 37 tuổi, cho biết một nhà thờ Hồi giáo bị sập ngay sau buổi cầu nguyện ngày 28/3, với lo ngại hàng chục người thiệt mạng bên trong. “Không có đội cứu hộ chuyên nghiệp nào ở đây. Chúng tôi – những người dân bình thường – đang tự tay di chuyển gạch đá để tìm kiếm người sống sót,” anh nói.

Hạ tầng vốn đã xuống cấp nghiêm trọng sau bốn năm nội chiến tại Myanmar càng trở nên tê liệt sau thảm họa. Hàng triệu người hiện không có nơi trú ẩn, sống trong cảnh thiếu thốn trầm trọng và không thể tiếp cận dịch vụ y tế. Nhiều vùng bị cắt đứt hoàn toàn khỏi các trung tâm dân cư do giao tranh kéo dài.

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ngày 29/3 tuyên bố sẽ hợp tác chặt chẽ trong hoạt động hỗ trợ nhân đạo dành cho Myanmar. Một số nước thành viên đã lên kế hoạch điều động viện trợ lương thực, y tế và thiết bị cứu nạn trong vài ngày tới.

Trong khi thông tin chính thức từ Myanmar còn rất hạn chế, hình ảnh và video từ mạng xã hội đã phần nào hé lộ quy mô tàn phá tại Mandalay – thành phố lớn thứ hai với hơn 1,7 triệu dân. Hàng loạt tòa nhà dân cư, chợ và các đền đài cổ kính bị san phẳng hoàn toàn.

Tại Thái Lan, Thủ tướng Paetongtarn Shinwatara ngày 29/3 đã chính thức tuyên bố Bangkok là vùng thảm họa, sau khi thành phố chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ trận động đất. Rung chấn mạnh khiến nhiều tòa nhà cao tầng và cầu vượt rung lắc dữ dội, nước từ các hồ bơi trên sân thượng đổ tràn xuống các con phố bên dưới, tạo ra khung cảnh hỗn loạn hiếm thấy.

Không khí tại Bangkok trở nên lặng lẽ bất thường trong ngày 29/3. Người dân phần lớn ở trong nhà, theo dõi qua truyền hình và mạng xã hội diễn biến của công tác cứu hộ tại tòa nhà bị sập ở quận Chatuchak – một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất.

Một tòa nhà chính phủ cao 30 tầng đang trong quá trình xây dựng đã đổ sập hoàn toàn chỉ trong vài giây, tạo nên một đám mây bụi khổng lồ bao trùm bầu trời thành phố. Hàng chục công nhân xây dựng – được cho là lao động nhập cư từ Myanmar – vẫn bị mắc kẹt bên dưới lớp bê tông và các cột kim loại vào chiều 29/3.

Thống đốc Bangkok, ông Chadchart Sittipunt, chia sẻ với hãng tin AFP: “Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể với các nguồn lực hiện có vì mỗi mạng sống đều quý giá.” Ông cho biết 10 người đã được xác nhận thiệt mạng và lực lượng cứu hộ vẫn đang nỗ lực tiếp cận các nạn nhân còn sống sót.

Mặc dù bị ảnh hưởng bởi các dư chấn mạnh, Cục Sân bay Thái Lan xác nhận vào cùng ngày rằng hoạt động tại sáu sân bay lớn, bao gồm Bangkok, Chiang Mai, Hat Yai, Chiang Rai và Phuket, đã trở lại bình thường sau khi tiến hành kiểm tra an toàn kết cấu. Không có thiệt hại nghiêm trọng nào được ghi nhận tại các cơ sở hàng không.

Theo các nhà địa chất, trận động đất ngày 29/3 xảy ra dọc theo Đứt gãy Sagaing – một trong những đường đứt gãy địa chất nguy hiểm nhất hành tinh. Đường đứt gãy này kéo dài từ bờ biển phía nam Myanmar lên đến biên giới phía bắc giáp Trung Quốc, từng được ghi nhận gây ra nhiều trận động đất lớn trong quá khứ.

Các chuyên gia cảnh báo rằng khu vực này vẫn có thể xảy ra dư chấn mạnh trong những ngày tới, và khả năng tiếp tục sụp đổ của các công trình bị hư hại là rất cao. Chính quyền các địa phương ở cả Myanmar và Thái Lan đang khuyến cáo người dân không trở lại nhà ở nếu chưa được xác nhận an toàn.

Tham khảo CNN, South China Morning Post, Reuters

>> Nhân viên còn lại của USAID bị sa thải, Tổng thống Trump nói Myanmar vẫn sẽ được viện trợ động đất