Thành cổ hơn 200 tuổi nằm ven dòng sông biểu tượng sắp được chỉnh trang làm quảng trường?
Di tích lịch sử cấp quốc gia hơn 200 tuổi mang trong mình nhiều giá trị lịch sử quý giá đang được đề xuất làm quảng trường để phục vụ người dân.
Theo thông tin mới nhất trên báo Dân trí, mới đây Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai đã có văn bản chỉ đạo Bảo tàng Đồng Nai khẩn trương thực hiện chỉnh trang khu vực di tích Thành cổ Biên Hòa nhằm đưa nơi đây thành quảng trường Thành cổ.
Nội dung văn bản cũng giao nhiệm vụ cho Bảo tàng Đồng Nai phối hợp với các đơn vị liên quan thanh lý và tháo dỡ khối nhà 2 tầng nằm phía trước di tích.
Việc nâng cấp và duy tu thành cổ nhằm đảm bảo mở rộng không gian di tích, đồng thời tham mưu đề xuất phương án chỉnh trang tổng thể Thành cổ Biên Hòa thành quảng trường.
Được xây dựng vào năm Gia Long thứ 15 (tức năm 1816) ven sông Đồng Nai, thành cổ Biên Hòa thời gian đầu được gọi là thành Cựu. Thành được xây đắp bằng đất với chu vi 2.587m.
Đến năm Minh Mạng thứ 18 (năm 1837), thành Cựu được xây lại bằng đá ông và được đổi tên là thành cổ Biên Hòa.
Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, đến thời điểm hiện tại, thành cổ Biên Hòa chỉ còn khoảng gần 1ha với 3 đoạn tường thành, một tháp canh và hai ngôi biệt thự cổ thời Pháp, hầu hết tường thành đều đã bị hư hại.
Theo báo Đồng Nai, trong quần thể thành cổ Biên Hòa, một số hạng mục còn sót lại đến nay vẫn phản ánh rõ dấu ấn kiến trúc và lịch sử của công trình này.
Phần tường thành hiện hữu được xây dựng chủ yếu bằng đá ong đỏ và gạch thẻ, liên kết bằng chất kết dính truyền thống là vôi vữa. Các lô cốt còn lại, đặc biệt ở khu vực góc Đông thành, vẫn giữ nguyên chất liệu đá ong và gạch thẻ, thể hiện kỹ thuật xây dựng đặc trưng một thời.
Một điểm nhấn kiến trúc quan trọng là biệt thự phía Tây Bắc – công trình từng được sử dụng làm nơi ở và làm việc của sĩ quan Pháp. Biệt thự gồm một tầng trệt và hai tầng lầu, được thiết kế theo phong cách kiến trúc Pháp với kết cấu kiên cố: Tường chịu lực, mái lợp ngói móc, hệ khung mái gồm xà gồ thép kết hợp cầu phong gỗ.
Sàn lát gạch, lanh tô vòm cuốn bằng gạch, hệ cửa mái thông gió... tất cả đều được thi công với sự tinh tế về thẩm mỹ và kỹ thuật, đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực cao.
Ngoài ra, biệt thự phía Đông Nam – rộng khoảng 200m2, gồm một trệt và một lầu cũng từng là nơi cư trú và làm việc của sĩ quan Pháp trong thời kỳ trước.
Sau đợt trùng tu gần nhất vào năm 2014, tổng thể khu di tích đã được chỉnh trang khang trang hơn, trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách gần xa, góp phần làm sống lại một phần lịch sử của vùng đất Biên Hòa.
Theo báo VnExpress, công trình này đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 2013.
Phía bên trong khuôn viên của thành cổ là 2 biệt thự cổ kiểu Pháp có tuổi đời trăm năm, được xây dựng từ đầu thế kỷ XX.
Thời gian này, người Pháp đã sử dụng Thành cổ Biên Hòa làm nơi giam giữ nhiều người yêu nước.
Trong khu biệt thự này, trưng bày nhiều vật dụng của người Pháp như đèn dầu, máy đánh chữ, ti vi...
Trong những năm qua, do ít người tham quan nên Thành cổ Biên Hòa phần lớn đóng cửa, do đó, Sở Xây dựng và UBND TP. Biên Hòa đề xuất UBND tỉnh cho phép làm Quảng trường mở.
Dự kiến, các công trình phía trước mặt tiền của đường Phan Chu Trinh dự kiến sẽ được đập bỏ để tạp lập quảng trường, công viên cây xanh, mở ra không gian cho cộng đồng.
Việc chỉnh trang lại Thành cổ Biên Hòa giúp người dân dễ dàng tiếp cận với lịch sử cũng như tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và giá trị của di sản.
Không chỉ là nguồn cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất và giao thương, sông Đồng Nai còn mang trong mình giá trị văn hóa - lịch sử đặc biệt. Là con sông dài nhất chảy hoàn toàn trong lãnh thổ Việt Nam, dòng Đồng Nai băng qua các tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương và TP. HCM, góp phần định hình không gian phát triển vùng Đông Nam Bộ. Với người dân địa phương, đây không đơn thuần là mạch sống kinh tế mà còn là biểu tượng của sự trường tồn, gắn bó với ký ức và căn tính của cả một vùng đất.
