Thuế khoán chấm dứt: Hé lộ nhóm hộ kinh doanh dễ ‘vướng’ nhất trong kê khai minh bạch

Hộ kinh doanh nào dễ “vướng” nhất?

Ngày 26/8, tại Hội thảo “Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?”, ông Nguyễn Quang Khải – Phó Giám đốc Khối Giải pháp Bán lẻ, MISA, nhận định, có thể hiểu, thời kỳ khoán theo ước lượng sẽ khép lại, thay bằng cơ chế ghi nhận, kê khai minh bạch. Đây là thách thức nhưng đồng thời mở ra cơ hội rất lớn, hộ kinh doanh có thể tiếp cận vốn ngân hàng, hợp tác sâu hơn với doanh nghiệp, tham gia chuỗi giá trị và khẳng định uy tín lâu dài.

Ở góc độ quản lý, bà Nguyễn Thị Thu Hà – nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế) chỉ rõ, điểm then chốt của thay đổi này chính là doanh thu thực. Hộ kinh doanh phải tập quen với việc xuất hóa đơn, ghi nhận doanh số rõ ràng.

Bà Hà lưu ý, nhóm hộ kinh doanh đặc thù sẽ gặp nhiều khó khăn hơn cả:

Bán hàng ăn, quán nhỏ: Lượng hóa đơn đầu vào ít, nhưng giao dịch lại nhỏ lẻ, tần suất cao.

Gia công nhỏ: Vốn liếng hạn chế, thường quen ghi nhớ “sổ tay”, nay buộc phải chuyển sang kê khai điện tử.

Kinh doanh thủy sản, hàng tươi sống: Doanh thu biến động lớn theo mùa, ít hóa đơn chứng từ.

“Thực ra chủ hộ luôn nắm rõ lãi, lỗ, chỉ khác là nay phải theo dõi bài bản, minh bạch. Đây là thay đổi về thói quen nhiều hơn là năng lực”, bà Hà nói, đồng thời gợi ý sử dụng máy tính tiền có kết nối hóa đơn điện tử, công cụ giúp quản lý dòng tiền, giảm bớt gánh nặng kê khai.

Chuyên gia gợi ý sử dụng máy tính tiền có kết nối hóa đơn điện tử, công cụ giúp quản lý dòng tiền, giảm bớt gánh nặng kê khai.

Lời giải cho nỗi lo chi phí và công nghệ

Trước băn khoăn về chi phí, ông Nguyễn Quang Khải cho biết hiện nay nhiều phần mềm hóa đơn điện tử tích hợp bán hàng có giá chỉ khoảng 100.000 đồng/tháng. Người kinh doanh chỉ cần điện thoại thông minh là có thể quét mã, xuất hóa đơn.

Ở khía cạnh tài chính, ông Ngô Bình Nguyên – Giám đốc phân khúc Hộ kinh doanh, VPBank, khẳng định ngân hàng đang mở nhiều gói ưu đãi như vay vốn lãi suất thấp, mở thẻ tín dụng hoàn tiền tới 12%, hoặc các sản phẩm tích lũy sinh lời ngắn hạn. Đây là “đệm tài chính” giúp hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi sang cơ chế minh bạch.

Một điểm mới quan trọng liên quan đến kinh doanh online. Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP, các sàn thương mại điện tử được chia thành hai loại, đó là có chức năng thanh toán và không có chức năng thanh toán.

Với sàn có chức năng thanh toán: Sàn sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thuế ngay khi giao dịch xác nhận. Hộ kinh doanh không cần phát hành hóa đơn, dữ liệu sẽ được sàn chuyển cho cơ quan thuế, người mua và chính hộ kinh doanh.

Với sàn không có chức năng thanh toán: Hộ kinh doanh vẫn phải tự xuất hóa đơn, kê khai. Điều này giúp hộ kinh doanh online giảm đáng kể thủ tục, đặc biệt với những người bán nhỏ lẻ vốn thiếu kiến thức kế toán, thuế.

Dù còn nhiều băn khoăn, song các chuyên gia đều thống nhất rằng, chấm dứt thuế khoán là bước đi tất yếu. Đây không chỉ là thay đổi chính sách thuế, mà là “cú hích” buộc hộ kinh doanh thoát khỏi cảnh làm ăn nhỏ lẻ, cầm chừng, tiến tới minh bạch, chuyên nghiệp và có cơ hội bền vững hơn.

“Nhà nước tạo hành lang, công cụ và hỗ trợ. Phần còn lại là sự chủ động của hộ kinh doanh, nếu coi đây là bước nhảy để lớn mạnh, chắc chắn họ sẽ tìm thấy nhiều lợi ích hơn là rào cản”, bà Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định.