Tiểu hành tinh tránh được Trái Đất có thể va vào Mặt Trăng như thế nào?
Tiểu hành tinh có tên 2024 YR4, vật thể có kích thước bằng một tòa nhà, ban đầu dường như đang trên đường va chạm tiềm tàng với Trái Đất, hiện đang bay vượt ra ngoài tầm với của kính viễn vọng trên quỹ đạo quanh Mặt Trời. Nhưng trong khi các nhà khoa học chờ đợi nó xuất hiện trở lại, quỹ đạo được điều chỉnh của nó hiện đang thu hút sự chú ý đến một mục tiêu tiềm năng khác: Mặt Trăng.
Được phát hiện vào cuối năm 2024, tiểu hành tinh 2024 YR4 ban đầu trông như thể có thể va vào hành tinh của chúng ta vào ngày 22/12/2032. Khả năng va chạm đó thay đổi theo mỗi quan sát mới, đạt đỉnh 3,1% vào tháng 2, tỷ lệ này khiến nó trở thành tiểu hành tinh nguy hiểm nhất từng được quan sát.
Loại trừ khả năng va chạm vào Trái đất, nhưng va vào Mặt trăng
Các quan sát từ kính viễn vọng mặt đất và không gian đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các nhà thiên văn học thu hẹp phạm vi về kích thước và quỹ đạo của 2024 YR4. Với các phép đo chính xác hơn, các nhà nghiên cứu cuối cùng đã có thể loại trừ khả năng va chạm với Trái Đất.
Theo NASA, những quan sát mới nhất về tiểu hành tinh này vào đầu tháng 6, trước khi YR4 biến mất khỏi tầm nhìn, đã giúp các nhà thiên văn học hiểu rõ hơn về vị trí của nó sau bảy năm nữa gần 20%.
Dữ liệu đó cho thấy ngay cả khi Trái Đất tránh được va chạm trực tiếp, YR4 vẫn có thể gây ra mối đe dọa vào cuối năm 2032 bằng cách va vào Mặt Trăng. Vụ va chạm này sẽ là một sự kiện hiếm có mà nhân loại có thể chứng kiến, nhưng nó cũng có thể đẩy các vật chất Mặt Trăng dạng hạt mịn lao về phía hành tinh của chúng ta.
Mặc dù Trái Đất sẽ không phải đối mặt với bất kỳ nguy hiểm vật lý đáng kể nào nếu tiểu hành tinh va vào Mặt Trăng, nhưng vẫn có khả năng bất kỳ phi hành gia hay cơ sở hạ tầng nào trên bề mặt Mặt Trăng vào thời điểm đó đều có thể gặp nguy hiểm.
Bất kỳ sứ mệnh nào ở quỹ đạo Trái Đất thấp cũng có thể nằm trên đường đi của các mảnh vỡ, mặc dù Trạm vũ trụ quốc tế dự kiến sẽ rời khỏi quỹ đạo trước bất kỳ tác động tiềm tàng nào.
Ban đầu, YR4 được xem là một ví dụ điển hình về lý do tại sao các nhà khoa học thực hiện công việc quan trọng trong việc bảo vệ hành tinh, phát hiện và theo dõi các tiểu hành tinh để xác định xem tiểu hành tinh nào có khả năng va chạm với Trái Đất.
Giờ đây, các nhà thiên văn học cho biết tiểu hành tinh này có thể định nghĩa lại phạm vi rủi ro mà lĩnh vực này đang giải quyết, mở rộng phạm vi nghiên cứu để bao gồm cả việc theo dõi các tiểu hành tinh có khả năng hướng đến Mặt Trăng.
Tiến sĩ Paul Wiegert, giáo sư thiên văn học và vật lý tại Đại học Western ở London, Ontario, cho biết: "Chúng ta đang bắt đầu nhận ra rằng có lẽ chúng ta cần mở rộng tấm khiên đó thêm một chút nữa. Giờ đây, chúng ta có những thứ đáng được bảo vệ ở xa Trái Đất hơn một chút, vì vậy tầm nhìn của chúng ta hy vọng sẽ được mở rộng hơn một chút để bao quát được điều đó".
Trong khi đó, các nhà nghiên cứu đang đánh giá mức độ hỗn loạn mà một vụ va chạm Mặt Trăng tiềm tàng của YR4 có thể gây ra và liệu có thể làm gì để giảm thiểu tình trạng này hay không.
Tiểu hành tinh nguy hiểm này trông chỉ như một đốm sáng nhỏ qua những công cụ thiên văn mạnh nhất. Trên thực tế, YR4 có thể có đường kính khoảng 60 m theo quan sát hồi tháng 3 của Kính viễn vọng Không gian James Webb, đài quan sát vũ trụ mạnh nhất đang hoạt động.
Julien de Wit, phó giáo sư khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ Massachusetts, người đã quan sát YR4 cùng Webb, cho biết: "Việc biết được kích thước của YR4 đã giúp chúng ta hiểu được sức mạnh của một vụ nổ lớn đến mức nào".
Các tiểu hành tinh nhỏ hơn như YR4, được mệnh danh là "sát thủ thành phố" sau khi được phát hiện, có thể gây ra thảm họa khu vực nếu va chạm với hành tinh của chúng ta. Khoảng 40% thiên thạch gần Trái Đất có kích thước lớn hơn 140 m nhưng nhỏ hơn một km (có khả năng gây ra sự hủy diệt trên diện rộng hơn) đã được xác định, theo NASA .
