Tỉnh có diện tích nhỏ nhất ở Việt Nam đang hot rần rần MXH: Có lịch sử từ thời Hùng Vương, cuối năm sau sẽ ‘cất cánh’ lên thành phố trực thuộc Trung ương
Tỉnh này nổi tiếng với những làn dân ca quan họ, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
“Bắc Bling” của nữ ca sĩ Hòa Minzy đang tạo nên một “hiện tượng” khi thu về lượng view kỷ lục chỉ sau 2 ngày ra mắt. Hiện tại, MV đã đạt 8 triệu lượt xem và vươn lên vị trí thứ 6 trong danh sách các MV được xem nhiều nhất thế giới trong vòng 24 giờ qua, đồng thời góp mặt trong Top 18 Music Video Trending toàn cầu.
Sức nóng của MV không chỉ thu hút khán giả mà còn khiến địa danh Bắc Ninh trở thành tâm điểm chú ý, trở thành một trong những từ khóa tìm kiếm hot trên MXH.
Tỉnh sẽ lên thành phố trực thuộc Trung ương
Bắc Ninh là một tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, nằm trong tam giác kinh tế trọng điểm Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, đồng thời giữ vai trò là cửa ngõ phía Đông Bắc của thủ đô Hà Nội. Tỉnh có địa giới hành chính giáp với Bắc Giang ở phía Bắc, Hải Dương ở phía Đông Nam, Hưng Yên ở phía Nam và thủ đô Hà Nội ở phía Tây.
Là tỉnh có tổng diện tích tự nhiên nhỏ nhất cả nước với 822,7km², Bắc Ninh hiện có dân số gần 1,5 triệu người, đứng thứ 22 trong bảng xếp hạng dân số Việt Nam.
Tháng 2 vừa qua, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã ban hành kế hoạch thành lập thành phố Bắc Ninh trực thuộc Trung ương. Theo đó, tỉnh đặt mục tiêu đến cuối năm 2026 sẽ chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với cơ cấu hành chính bao gồm: 2 quận (Bắc Ninh, Từ Sơn), 2 thành phố (Tiên Du, Yên Phong), 2 thị xã (Thuận Thành, Quế Võ) và 2 huyện (Gia Bình, Lương Tài).
Hiện tại, Bắc Ninh có 8 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm: 2 thành phố (Bắc Ninh, Từ Sơn), 2 thị xã (Quế Võ, Thuận Thành) và 4 huyện (Tiên Du, Yên Phong, Gia Bình, Lương Tài). Ngoài ra, tỉnh có 121 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 66 xã, 50 phường và 5 thị trấn.
Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp tỉnh, Bắc Ninh chưa đáp ứng hai tiêu chí về diện tích tự nhiên và số đơn vị hành chính cấp huyện. Vì vậy, từ năm 2021, tỉnh đã nằm trong diện cân nhắc sáp nhập để phù hợp với quy hoạch.
Vùng đất có lịch sử từ thời Hùng Vương
Theo Cổng Thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh, vào thời Hùng Vương - An Dương Vương, Bắc Ninh thuộc Bộ Vũ Ninh, là một trong những khu vực quan trọng của nhà nước Văn Lang - Âu Lạc, chiếm tới 1/3 tổng số bộ lạc của quốc gia này.
Thời kỳ Bắc thuộc, Bắc Ninh gồm hai huyện lớn là Luy Lâu và Long Biên thuộc quận Giao Chỉ, sau đổi thành Giao Châu. Trị sở của quận đặt tại Luy Lâu (nay thuộc xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành), từng là trung tâm hành chính, kinh tế, thương mại quan trọng của Châu Giao. Đây cũng là một trong những đô thị cảng quốc tế đầu tiên của Việt Nam, đồng thời là trung tâm Phật giáo và Nho giáo lớn trong thời kỳ đó.
Đầu thời thuộc Đường, Bắc Ninh được gộp trong địa phận Giao Châu, Đạo Châu, Long Châu thuộc Giao Châu đô hộ phủ, sau thuộc An Nam đô hộ phủ.
Thời nhà Lý, Bắc Ninh có tên là lộ Bắc Giang. Thời nhà Trần vẫn là lộ Bắc Giang, có thời gian gọi là phủ Thiên Đức (có tài liệu còn ghi là phủ Siêu Loại, phủ Như Nguyệt). Đến nhà Hồ tách thành hai lộ: lộ Bắc Giang và lộ Bắc Ninh thuộc Bắc Giang Lộ Đô Tổng Phủ.
Đến thời nhà Lê, Bắc Ninh có tên là Bắc Đạo, đến năm 1469, dưới triều Lê Thánh Tông đổi tên là trấn Kinh Bắc, đặc thù phủ (còn gọi là Trấn Thành) tại Thị Cầu (thuộc thành phố Bắc Ninh hiện nay) với số lượng là 20 huyện thuộc 4 phủ: Thuận An, Từ Sơn, Bắc Hà và Lạng Giang.
Đến năm 1490, năm Hồng Đức thứ 2 triều Lê Thánh Tông đổi tên Kinh Bắc xứ (dân gian vẫn gọi là xứ Kinh Bắc). Thời Trịnh - Nguyễn phân tranh vẫn gọi là Kinh Bắc xứ.
Đến đầu nhà Nguyễn vẫn gọi là xứ Kinh Bắc, sau đổi là trấn Kinh Bắc. Năm 1823, trấn Kinh Bắc đổi thành trấn Bắc Ninh.
Đến năm 1831, Triều Minh Mệnh năm thứ 12, trấn Bắc Ninh đổi thành tỉnh Bắc Ninh với 21 huyện, diện tích khoảng 6.000km², dân số khoảng 70 vạn người.
Tháng 10/1895, thực dân Pháp chia tỉnh Bắc Ninh thành hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang, lấy sông Cầu làm địa giới. Trong thời gian cuối thế kỷ thứ XIX, đầu thế kỷ XX, Pháp nhiều lần điều chỉnh địa giới để tỉnh Bắc Ninh có 3 phủ, 8 huyện: Phủ Từ Sơn, Phủ Thuận Thành, Phủ Tây Sơn. Các huyện: Gia Lâm, Văn Giang, Gia Bình, Lang Tài, Quế Dương, Võ Giàng, Tiên Du, Yên Thành; dưới cấp huyện có các tổng (như cấp xã hiện nay).
Từ tháng 10/1938, thị xã Bắc Ninh được chính quyền thuộc địa Pháp có quyết định nâng cấp thành thị xã gồm một số phố: Ninh Xá, Thị Cầu, Đáp Cầu, Vệ An; các làng Y Na, Yên Mẫn, Thị Chung…
Sau Cách Mạng tháng 8/1945, địa giới tỉnh Bắc Ninh cũng được điều chỉnh nhiều để thuận lợi cho chỉ đạo, quản lý. Thời điểm này có điều chỉnh sáp nhập, chia tách một số địa danh như sau:
Tháng 8/1950, huyện Gia Lương ra đời trên cơ sở hợp nhất của hai huyện Lang Tài và Gia Bình.
Tháng 1/1961, huyện Gia Lâm và một số xã của các huyện Thuận Thành, Tiên Du, Từ Sơn được chuyển giao về Hà Nội.
Tháng 10/1962, huyện Quế Võ ra đời trên cơ sở hợp nhất hai huyện Quế Dương và Võ Giàng.
Tháng 3/1963, huyện Tiên Sơn ra đời trên cơ sở hợp nhất hai huyện Tiên Du và Từ Sơn và chuyển một số xã của huyện Tiên Du về Gia Lâm (Hà Nội), một số xã của Từ Sơn về Đông Anh (Hà Nội).
Tháng 4/1963, quyết định hợp nhất Bắc Ninh, Bắc Giang thành tỉnh Hà Bắc.
Tháng 1/1997, quyết định chia thành hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang. Tỉnh Bắc Ninh chính thức được tái lập, có diện tích nhỏ nhất cả nước là 822,7km², dân số gần 1 triệu dân, gồm 5 huyện: Quế Võ, Yên Phong, Tiên Sơn, Thuận Thành, Gia Lương và 1 thị xã Bắc Ninh (tỉnh lỵ).
Đến tháng 8/1999, có quyết định chia tách huyện Tiên Sơn thành hai huyện Tiên Du, Từ Sơn (tháng 9/2008, huyện Từ Sơn được nâng cấp thành thị xã Từ Sơn). Tháng 9/1999, có quyết định chia tách huyện Gia Lương thành huyện Gia Bình và Lương Tài.
Tháng 1/2006, thị xã Bắc Ninh có quyết định công nhận là thành phố Bắc Ninh (loại III) trực thuộc tỉnh.
Tháng 6/2014, thành phố Bắc Ninh được công nhận đô thị loại II, trực thuộc tỉnh.
Tháng 12/2017, thành phố Bắc Ninh được công nhận đô thị loại I, trực thuộc tỉnh.
Tháng 11/2021, thị xã Từ Sơn chính thức lên thành phố.
Ngày nay, Bắc Ninh là một trong những tỉnh có tốc độ phát triển công nghiệp hàng đầu cả nước với gần 20 khu công nghiệp tập trung, thu hút nhiều tập đoàn lớn trên thế giới như Samsung, Canon, Microsoft…
Dù không có nhiều tài nguyên khoáng sản hay rừng tự nhiên, nhưng Bắc Ninh lại sở hữu nền văn hóa đặc sắc với hệ thống di tích lịch sử, lễ hội truyền thống và làng nghề lâu đời. Đặc biệt, dân ca quan họ Bắc Ninh không chỉ là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Bắc Ninh ra thế giới.
