Top những thủ đoạn lừa tiền điện tử khiến cả giới đầu tư ‘khóc ròng’ năm 2025

Theo báo cáo của Chainalysis, chỉ riêng năm 2024, các hoạt động lừa đảo tiền điện tử đã thu về ít nhất 9,9 tỷ USD trên chuỗi. Trong khi đó, báo cáo khác của DappRadar được tóm lược trên Cointelegraph cho thấy từ đầu năm 2025 đã có gần 6 tỷ USD bị mất do các vụ “rug pull” (rút thanh khoản).

Dưới đây là 5 thủ đoạn phổ biến mà nhà đầu tư cần nắm rõ.

Phishing nâng cao và “wallet drainers”

Kẻ lừa tạo các trang web, email hoặc tiện ích giả mạo để dụ người dùng kết nối ví hoặc chấp nhận giao dịch độc hại. Khi nạn nhân cấp quyền, mã “drainer” có thể rút tiền tự động khỏi ví. Hình thức này ngày càng tinh vi, dùng tài liệu giả mạo trên Notion, GitHub hoặc giao diện giống hệt nền tảng thật để đánh lừa.

Rug pull - đội ngũ biến mất cùng thanh khoản

Các dự án DeFi/NFT hứa hẹn lợi nhuận cao, kích hoạt FOMO, rồi đột ngột rút thanh khoản khiến token mất giá thê thảm. Dấu hiệu cảnh báo gồm đội ngũ ẩn danh, hợp đồng chưa được kiểm toán, tokenomics mơ hồ và quảng bá rầm rộ qua mạng xã hội. Sự kiện lớn trong đầu 2025 đã đẩy khoản thiệt hại từ rug pull lên con số hàng tỷ.

Mạo danh trên mạng xã hội và chương trình “tặng quà” giả

Tài khoản giả mạo influencer, nhân viên sàn hay hỗ trợ kỹ thuật dụ người dùng gửi tiền hoặc “xác minh” khoản tiền nhỏ. Kẻ lừa còn lợi dụng cuộc trò chuyện công khai để hướng nạn nhân đến liên kết độc hại. Đây là hình thức rất phổ biến vì dễ tạo lòng tin bằng tên tuổi nổi tiếng.

Lừa đảo bằng deepfake do AI hỗ trợ

Công nghệ tạo giọng nói, chỉnh sửa khuôn mặt ngày càng hoàn thiện, được dùng để tạo video/gọi điện giả mạo lãnh đạo, influencer kêu gọi “cơ hội đầu tư”. Nhiều nạn nhân lớn tuổi và cả nhà đầu tư có kinh nghiệm đều bị lừa khi thấy “bằng chứng” tưởng như thật. Sự xuất hiện của deepfake đã được nêu là một trong các yếu tố thúc đẩy sự tăng trưởng của lừa đảo 2024–2025.

Quishing - mã QR độc hại và giả mạo hỗ trợ kỹ thuật

Kẻ gian lén đặt mã QR giả lên nơi công cộng hoặc gửi qua email/PDF, chuyển nạn nhân tới trang lừa đảo (quishing). Các ngân hàng và cơ quan an ninh đã cảnh báo xu hướng QR-phishing gia tăng và khó bị phát hiện bởi phần mềm chống phishing thông thường. Ngoài ra, nhiều vụ lừa mạo đội ngũ hỗ trợ sàn giao dịch dùng Telegram/X để lấy seed phrase hoặc link giả.

Để tự bảo vệ mình, nhà đầu tư cần:

Không kết nối ví với trang web lạ, kiểm tra kỹ URL và chữ ký hợp đồng trên Etherscan/BscScan.

Tránh cấp quyền “approve” đại trà, dùng ví lạnh với số vốn lớn.

Không quét mã QR không rõ nguồn và không cung cấp seed phrase cho bất kỳ ai.

Kiểm tra dự án qua audit, đội ngũ minh bạch, thanh khoản khóa (locked liquidity).

Báo cáo ngay với cơ quan chức năng hoặc sàn khi nghi ngờ và lưu chứng cứ.