Trung Quốc chứng kiến kỷ lục buồn sau 44 năm

Hơn 6,1 triệu cặp đôi kết hôn, Trung Quốc vẫn chứng kiến kỷ lục buồn sau hơn 4 thập kỷ

Theo “Bản tin Thống kê Phát triển công tác dân sự năm 2024” do Bộ Dân chính Trung Quốc công bố ngày 30/7/2025, trong năm ngoái, số lượng đăng ký kết hôn trên toàn quốc là 6,106 triệu cặp, tỷ lệ kết hôn là 4,3‰; số cặp làm thủ tục ly hôn theo pháp luật là 3,513 triệu, tương ứng với tỷ lệ ly hôn 2,5‰.

“Tỷ lệ kết hôn hoặc ly hôn” biểu thị số cặp kết hôn hay ly hôn tính trung bình trên 1.000 người trong một khoảng thời gian nhất định. Tức là, năm 2024, cứ 1.000 người Trung Quốc thì có 4,3 cặp kết hôn và 2,5 cặp ly hôn.

“Tỷ lệ ly hôn” là tỷ lệ giữa số người đăng ký ly hôn và số người đăng ký kết hôn trong một khoảng thời gian. Theo dữ liệu năm 2024, chỉ số này là 57,5%, tức là trung bình cứ 100 cặp kết hôn thì có 57,5 cặp ly hôn tại Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Năm 2024 có 6,106 triệu cặp đôi kết hôn, giảm 1,574 triệu cặp so với năm 2023, tức giảm 20,5%, đánh dấu mức thấp nhất sau 44 năm ở nước này kể từ năm 1980.

Tuy nhiên, theo dữ liệu mới nhất từ Bộ Dân chính Trung Quốc, trong nửa đầu năm 2025, số cặp đăng ký kết hôn là 3,539 triệu – tăng 109.000 cặp so với cùng kỳ năm trước.

Nhóm tuổi từ 25-29 là lực lượng chính trong kết hôn. Trong số 6,106 triệu cặp kết hôn năm 2024, 4,288 triệu người thuộc nhóm tuổi 25-29, chiếm 35,1%.

Vì sao tỷ lệ kết hôn tiếp tục giảm?

Từ năm 2014, số người kết hôn ở Trung Quốc đã giảm liên tục. Năm 2013 có 13,469 triệu cặp kết hôn, sau đó liên tiếp 9 năm, số lượng này giảm liền mạch từ năm 2014 đến năm 2022. Năm 2023, nhờ hiệu ứng “bù đắp kết hôn hậu đại dịch Covid-19”, số lượng đăng ký kết hôn tại quốc gia Đông Á này tăng trở lại lên 7,68 triệu cặp, nhưng năm 2024 lại giảm mạnh còn 6,106 triệu.

Xét theo địa phương, tỉnh có số lượng kết hôn cao nhất là Quảng Đông. Theo Niên giám Thống kê Trung Quốc 2024, năm 2023, Quảng Đông có 632.200 cặp kết hôn – là tỉnh duy nhất của Trung Quốc vượt mốc 600.000 cặp. Tuy nhiên, đến năm 2024, con số này giảm còn 512.000 cặp.

Ba khu vực có số cặp kết hôn thấp nhất Trung Quốc là Ninh Hạ, Thanh Hải và Tây Tạng. Thủ đô Bắc Kinh và Thượng Hải – hai siêu đô thị cũng nằm trong nhóm thấp nhất. Riêng Thượng Hải, năm 2024 ghi nhận 90.167 cặp kết hôn và 44.864 cặp ly hôn.

Các nhà nhân khẩu học chỉ ra đã 6 nguyên nhân chính khiến số lượng kết hôn ở Trung Quốc liên tục giảm:

1. Số người trong độ tuổi kết hôn giảm: Độ tuổi 20 - 39 được xem là phù hợp để kết hôn. Năm 2023, nhóm tuổi này chiếm 26,29% dân số Trung Quốc, thấp hơn nhiều so với mức 31,97% năm 2013 và mức 27,66% năm 2020.

Theo số liệu điều tra dân số lần thứ 7, số người còn sống của thế hệ 8x, 9x, 10x lần lượt là 214 triệu, 178 triệu và 155 triệu với xu hướng giảm dần.

2. Nam nhiều hơn nữ trong độ tuổi kết hôn: Điều tra năm 2020 cho thấy, nhóm nam giới từ 20 - 40 tuổi nhiều hơn nữ giới 17,52 triệu người ở Trung Quốc.

3. Tuổi kết hôn lần đầu tiên ngày càng muộn: Năm 2010, nam giới Trung Quốc kết hôn lần đầu ở tuổi trung bình 25,75, nữ là 24; đến năm 2020, tăng lên lần lượt 29,38 và 27,95 tuổi.

Tại các thành phố phát triển, độ tuổi kết hôn càng cao. Năm 2024, độ tuổi kết hôn trung bình tại Thượng Hải là 34,9 tuổi (nam 35,8; nữ 34); độ tuổi kết hôn lần đầu là 30,1 (nam 30,8; nữ 29,5).

4. Giá nhà cao ở đô thị, sính lễ cao tại nông thôn: Ở nhiều thành phố tại Trung Quốc, giá nhà vượt quá khả năng của người trẻ, khiến họ trì hoãn kết hôn. Ở nông thôn nước này, nhiều gia đình không thể “chịu nổi” mức sính lễ ngất ngưởng.

5. Cạnh tranh xã hội, áp lực việc làm: Cử nhân ngày càng khó xin việc, nhiều người chọn “chậm lập nghiệp”, dẫn đến trì hoãn kết hôn và sinh con do không ổn định tài chính.

6. Quan niệm hôn nhân thay đổi: Người trẻ Trung Quốc ngày nay có tư duy độc lập hơn, đặc biệt là phụ nữ. Khi trình độ học vấn và thu nhập của phụ nữ tăng cao, mong muốn kết hôn giảm xuống và thậm chí ước muốn lập gia đình này còn thấp hơn cả nam giới.

Phát tiền thưởng có nâng được tỷ lệ kết hôn?

Theo Bộ Dân chính Trung Quốc, năm 2024, nước này chỉ có 6,106 triệu cặp kết hôn – giảm 20,5%, đây là mức thấp kỷ lục kể từ năm 1980. Trong khi đó, số cặp ly hôn ở nước này là 3,513 triệu, gồm 2,622 triệu do dân chính đăng ký, 891.000 cặp do tòa án phán quyết. Tỷ lệ ly hôn là 2,5‰ – giảm nhẹ so với mức 2,6‰ của năm 2023.

Để nâng tỷ lệ kết hôn, các địa phương ở Trung Quốc đã áp dụng hàng loạt chính sách như phát tiền thưởng, kéo dài kỳ nghỉ kết hôn, nới lỏng yêu cầu đăng ký cho cặp đôi nên duyên vợ chồng…

Một số nơi đã phát thưởng bằng tiền mặt cho các cặp kết hôn, có nơi lên đến 40.000 tệ (gần 146 triệu đồng). Ví dụ, làng Nam Lĩnh, phường Long Quy, quận Bạch Vân (thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc) thực hiện chính sách thưởng kết hôn lần đầu từ tháng 1/2025. Nếu cả hai hoặc một bên có hộ khẩu gốc của làng, cặp đôi đăng ký kết hôn có thể nhận thưởng tối đa 40.000 tệ.

Tại Lữ Lương (Sơn Tây), từ ngày 1/1/2025, những cặp đôi lần đầu kết hôn (cả hai bên) và nữ dưới 35 tuổi sẽ được thưởng 1.500 tệ (gần 5,5 triệu đồng).

Việc kéo dài kỳ nghỉ kết hôn cũng được xem là biện pháp khuyến khích. Tính đến tháng 7/2025, 28 tỉnh của Trung Quốc đã kéo dài kỳ nghỉ này. Sơn Tây và Cam Túc có thời gian nghỉ kết hôn dài nhất (30 ngày); có 25 tỉnh cho nghỉ từ 10 ngày trở lên.

Ngoài ra, từ ngày 10/5/2025, quy định đăng ký kết hôn mới chính thức có hiệu lực, người dân Trung Quốc đại lục có thể đăng ký kết hôn ở bất kỳ cơ quan đăng ký nào, không cần xuất trình sổ hộ khẩu.

Một số địa phương thậm chí còn tổ chức đăng ký kết hôn tại lễ hội âm nhạc. Ví dụ, tại Lễ hội Âm nhạc Siêu Dâu Tây (Super Strawberry) tổ chức hai ngày 12–13/7/2025 tại Urumqi (Tân Cương), các cặp đôi có thể đăng ký kết hôn trực tiếp tại địa điểm tổ chức sự kiện này.

Vậy phát tiền thưởng có giúp tăng tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc hay không?

Thành phố Thiên Môn (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) được xem là câu trả lời cho câu hỏi này. Từ tháng 3/2025, thành phố đã triển khai hệ thống hỗ trợ toàn chu kỳ cho hôn nhân và sinh con với 7 khoản trợ cấp. Nếu cặp đôi đăng ký kết hôn tại Thiên Môn, họ được nhận trợ cấp mua nhà 60.000 nhân dân tệ (hơn 218 triệu đồng), có thể cộng dồn với các chính sách hỗ trợ dành cho giáo viên, bác sĩ, nông dân nhập cư, công nhân công nghiệp và hỗ trợ sinh con.

Ngoài ra, phụ nữ sinh con lần thứ nhất, thứ hai và thứ ba sẽ được nghỉ thai sản lần lượt 6, 7 và 8 tháng.

Theo Đài truyền hình Hồ Bắc, một số cặp đôi nhận giấy đăng ký kết hôn vào buổi sáng và mua nhà vào buổi chiều cùng ngày, chỉ trong 2 tháng kể từ khi chính sách mới được triển khai, đã có hơn 210 cặp vợ chồng nhận được 60.000 nhân dân tệ trợ cấp, trong đó hơn 20 cặp đã dùng phiếu đăng ký mua nhà để đặt cọc.

Nhờ chính sách này, ý định sinh con ở Thiên Môn tăng rõ rệt. Năm 2024, thành phố ghi nhận 7.217 trẻ sơ sinh, tăng 17% so với năm 2023. Đây là lần đầu tiên sau 8 năm, số ca sinh chuyển từ giảm sang tăng tại thành phố này.

Theo Sohu