Từng xây Tháp Minh Châu, nay thành con nợ nghìn tỷ: Cú rơi đau đớn của ông trùm xây dựng Trung Quốc

Từ đại gia ngành xây dựng thành con nợ “không có tiền để trả”

Gần đây, Tòa án Trung cấp thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc đã treo thưởng 25 triệu nhân dân tệ (hơn 92,38 tỷ đồng) để thu thập manh mối về tài sản của “ông trùm xây dựng” Hoàng Dụ Huy (Huang Yuhui) – Chủ tịch Công ty TNHH Tập đoàn Jiangsu Nantong Sanjian (Giang Tô Nam Thông Tam Kiến).

Năm 2022, Ngân hàng Thanh Đảo thắng kiện, tổng số tiền nợ là 250 triệu tệ (gần 923,84 tỷ đồng), nhưng công ty xây dựng Nam Thông Tam Kiến - bên phải trả nợ - lại tuyên bố: “Không có tiền để trả”. Điều này khiến vụ án rơi vào vòng luẩn quẩn “thi hành án – hạn chế tiêu thụ – đình chỉ thi hành”.

Ngân hàng Thanh Đảo đang gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ. Tòa án từng niêm phong tòa văn phòng 950m² của Nam Thông Tam Kiến ở Thiên Tân, định bán để trừ nợ với giá khởi điểm chưa đến 5 triệu nhân dân tệ (gần 18,48 tỷ đồng), tức là chỉ hơn 5.000 tệ/m² (gần 18,48 triệu đồng/m²), nhưng không ai mua. Họ cũng cố gắng “đóng băng” cổ phiếu của công ty niêm yết do Nam Thông Tam Kiến nắm giữ, nhưng đã quá muộn và chỉ có thể xếp hàng chờ.

Như người Trung Quốc thường nói “Trọng thưởng tất có dũng phu” (Phần thưởng hậu hĩnh chắc chắn sẽ thu hút những người đàn ông dũng cảm), sau khi đã thử mọi cách khác mà không thành, ngân hàng Thanh Đảo đành dành ra 10% trong số 250 triệu nhân dân tệ từ khoản nợ khổng lồ, tức là 25 triệu tệ, để tìm kiếm manh mối về tài sản.

Đây đã là lần thứ hai trong năm 2025, công ty xây dựng Nam Thông Tam Kiến bị treo thưởng để thu hồi nợ.

Trước đó, Tòa án quận Phúc Điền, thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc cũng treo thưởng cho khoản nợ 2,167 triệu nhân dân tệ (hơn 8 tỷ đồng) khi chủ nợ sẵn sàng chia 30% tiền thưởng.

Vì sao mức thưởng để thu hồi nợ lại cao như thế?

Đối với những chủ nợ này, đây là giải pháp cuối cùng. Nếu đòi lại được đồng nợ nào hay đồng ấy vì hiện tại, công ty xây dựng Nam Thông Tam Kiến và ông chủ Hoàng Dụ Huy đơn giản là không đủ khả năng trả nợ.

Vào thời kỳ đỉnh cao, doanh thu của Nam Thông Tam Kiến từng vượt mức 100 tỷ nhân dân tệ (hơn 369.535 tỷ đồng), trở thành cái tên nổi tiếng trong ngành xây dựng Trung Quốc.

Nhưng tình hình hiện tại của công ty này tệ đến mức nào? Nửa đầu năm nay, doanh thu của Nam Thông Tam Kiến chưa đến 100 triệu nhân dân tệ (gần 369,54 tỷ đồng), nợ đến 26 tỷ tệ (hơn 96.079,16 tỷ đồng), thêm nợ xấu 2 tỷ tệ (hơn 7.390,7 tỷ đồng), còn tiền mặt chỉ có 6,5 triệu tệ (gần 24,02 tỷ đồng).

Nói cách khác, “ông lớn” ngành xây dựng Trung Quốc một thời này đã mất khả năng thanh toán từ lâu. Hiện nay, vấn đề chính của Nam Thông Tam Kiến là chuyện kiện tụng và nợ nần chồng chất.

Theo dữ liệu trên Thiên Nhãn Tra (Tianyancha) - một nền tảng dữ liệu kinh doanh và dịch vụ kiểm tra thông tin doanh nghiệp rất phổ biến tại Trung Quốc, công ty Nam Thông Tam Kiến có đến 2.282 vụ kiện được đệ trình, chủ yếu với tư cách là bị đơn; 256 lần bị cưỡng chế thi hành án với tổng số tiền 1,48 tỷ nhân dân tệ; 422 lần bị liệt vào danh sách đơn vị không trung thực, liên quan đến 1,06 tỷ tệ và 1.314 vụ án đã đình chỉ thi hành án do thiếu tài sản, tổng giá trị 4,1 tỷ tệ.

Cháy túi vì Chủ tịch Hứa Gia Ấn và Evergrande nợ gần 133.033 tỷ đồng

Theo tờ Sohu, nguyên nhân bi thảm đến vậy của công ty xây dựng Nam Thông Tam Kiến là vì Tập đoàn bất động sản Hằng Đại (Evergrande).

Nam Thông Tam Kiến là doanh nghiệp lâu đời, từng xây dựng hàng loạt công trình mang tính biểu tượng như: Tháp Đông Phương Minh Châu, sân vận động Olympic Bắc Kinh, tòa tháp Kim Mậu Thượng Hải, tháp Liên bang Nga - nơi từng giữ kỷ lục là tòa nhà cao nhất châu Âu, cung điện Hoàng gia Kuwait...

Về tay nghề, họ thuộc hàng đỉnh cao trong ngành xây dựng Trung Quốc và thế giới.

Năm 2012, Hoàng Dụ Huy trở thành lãnh đạo mới của Nam Thông Tam Kiến. Sau đó, ông gặp Hứa Gia Ấn (Hui Ka Yan), Chủ tịch tỷ phú của tập đoàn phát triển nhà đất Hằng Đại (Evergrande). Một giai đoạn “tăng trưởng thần tốc” bắt đầu.

Nam Thông Tam Kiến trở thành nhà tổng thầu “thân tín” của Hằng Đại, cũng là tổng thầu lớn nhất của tập đoàn này. Năm 2018, Hứa Gia Ấn còn trao giải “Đối tác chiến lược xuất sắc” cho Hoàng Dụ Huy.

Nhờ những hợp đồng từ Hằng Đại, Nam Thông Tam Kiến tăng trưởng như vũ bão, hướng đến mục tiêu 100 tỷ nhân dân tệ.

Theo lẽ thường, bước tiếp theo là phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Nhưng Nam Thông Tam Kiến chưa kịp niêm yết thì Hằng Đại đã sụp đổ và kéo Nam Thông Tam Kiến cũng phá sản theo.

Trong ngành xây dựng tồn tại một “luật ngầm chí mạng” là nhà thầu ứng vốn - tức nhà thầu phải bỏ tiền ra xây trước, sau đó chủ đầu tư mới thanh toán. Việc này rất cần uy tín.

Thời đó, Hằng Đại là “ông vua bất động sản” của Trung Quốc, ai cũng muốn “ăn theo”. Hằng Đại vay tiền để mở rộng quy mô kinh doanh, còn Nam Thông Tam Kiến cũng vay mượn khắp nơi để xây nhà cho Hằng Đại, chẳng ai nghĩ đến rủi ro.

Cuối tháng 1 năm 2024, tài sản của tập đoàn Hằng Đại (Evergrande) được đánh giá là còn 240 tỷ USD, nhưng khối nợ lên tới hơn 300 tỷ USD. Đây cũng là công ty có gánh nợ nặng nề nhất thế giới và bị coi là “quả bom nợ số 1 toàn cầu”. Tập đoàn bất động sản khổng lồ của Trung Quốc đã vỡ nợ trên thị trường tài chính quốc tế từ cuối năm 2021.

Khi Hằng Đại vỡ nợ, Nam Thông Tam Kiến kiểm lại hợp đồng thì họ mới “ngã ngửa” khi Hằng Đại nợ họ tới 36 tỷ nhân dân tệ (gần 133.033 tỷ đồng). Công ty của ông chủ Hoàng Dụ Huy bỗng chốc trở thành chủ nợ lớn nhất của Hằng Đại.

Về việc trả nợ, tập đoàn Hằng Đại lúc đó không có tiền để trả vì các tòa nhà của họ đang thi công còn dang dở, thậm chí nhiều dự án còn không thể hoàn thiện. Dù rơi vào hố sâu như vậy, Hoàng Dụ Huy vẫn không bỏ trốn.

Vì nợ nần, ông bị Sở Giao dịch chứng khoán Trung Quốc cảnh cáo, cổ phần trong công ty niêm yết bị đem bán đấu giá.

Nhưng “hố nợ” quá lớn, số tài sản đó chẳng thấm vào đâu.

Giờ đây, khi công ty Nam Thông Tam Kiến đã bị đẩy đến mức bị ngân hàng treo thưởng truy tìm tài sản, gần như tài sản cá nhân gần như bị xóa sạch, song Hoàng Dụ Huy vẫn xuất hiện công khai, có lẽ để thể hiện thiện chí xử lý nợ nần.

Bởi vì hiện tại, công ty xây dựng Nam Thông Tam Kiến vẫn chưa thể “chết”.

Doanh nghiệp này còn một nhóm chủ nợ đặc biệt: công nhân xây dựng.

Hiện các án phạt hành chính với Nam Thông Tam Kiến chủ yếu liên quan nợ lương công nhân, số tiền lên tới hàng trăm triệu nhân dân tệ.

Thành phố Thẩm Dương thuộc tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc từng công bố việc Nam Thông Tam Kiến nợ lương công nhân số tiền 10,38 triệu tệ, Lạc Hà báo cáo khoản nợ 18,5 triệu tệ, nhiều nơi khác cũng ra quyết định xử phạt về việc công ty xây dựng này nợ lương nhân viên, từ việc yêu cầu khắc phục đến việc đưa người vi phạm vào danh sách đen.

Công nhân khổ cực quanh năm mà không nhận được lương, trong khi tài sản của công ty bị phong tỏa và đấu giá, tiền thu được cũng chẳng đến tay họ.

Thảm cảnh của Nam Thông Tam Kiến chỉ là một ví dụ đen tối trong ngành xây dựng Trung Quốc và không phải trường hợp duy nhất.

Các “ông lớn” khác như Hợp Phì Kiến Công, Nam Thông Lục Kiến, Giang Tô Kiến Công, Hoa Hạo Xây Dựng... cũng lần lượt phá sản, tái cơ cấu hoặc tái tổ chức nợ trong những năm gần đây. Rõ ràng, các doanh nghiệp xây dựng Trung Quốc muốn sống sót và phát triển trong thời đại khốc liệt hiện tại thật sự rất khó khăn.

Theo Sohu