Ukraine, châu Âu chật vật tìm chỗ đứng trong hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ

Theo kế hoạch, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ có cuộc gặp tại Alaska vào ngày 15/8 để thảo luận về giải pháp hòa bình cho xung đột Ukraine.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết, ông Trump sẵn sàng mời ông Zelensky tham dự cuộc họp, nhưng các công tác chuẩn bị hiện chỉ tập trung cho cuộc gặp song phương giữa ông Trump và ông Putin.

Tuần trước, lãnh đạo Điện Kremlin đã loại trừ khả năng gặp ông Zelensky, nói rằng các điều kiện cho một cuộc gặp như vậy "đáng tiếc là vẫn còn xa" mới có thể được đáp ứng.

Tổng thống Trump cho biết, một thỏa thuận tiềm năng sẽ bao gồm "một số trao đổi lãnh thổ để cải thiện lợi ích của cả hai bên", làm gia tăng lo ngại của Ukraine, rằng Kiev có thể phải đối mặt với áp lực phải từ bỏ lãnh thổ.

Đáp lại, ông Zelensky tuyên bố bất kỳ quyết định nào được đưa ra mà không có Ukraine cũng đều sẽ "chết yểu" và không thể thực hiện được.

Cuối tuần trước, các lãnh đạo Anh, Pháp, Đức, Ý, Ba Lan, Phần Lan và Ủy ban châu Âu nhấn mạnh, các giải pháp ngoại giao cần phải bảo vệ lợi ích an ninh của Ukraine và châu Âu.

“Mỹ có thể buộc Nga phải đàm phán nghiêm túc", Cao ủy Chính sách Đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas nói. "Các thỏa thuận giữa Mỹ và Nga cần phải có sự tham gia của Ukraine và EU, vì đây là vấn đề an ninh của Ukraine và toàn bộ châu Âu”. Dự kiến, các ngoại trưởng EU sẽ họp vào ngày 11/8 để thảo luận về những bước tiếp theo, bà Kallas cho biết.

Đồng quan điểm, Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte nói rằng hội nghị ngày 15/8 sắp tới sẽ bàn về các đảm bảo an ninh, nhưng cũng cần phải thừa nhận rằng Ukraine nên tự quyết định tương lai của mình.

Một quan chức châu Âu cho biết, họ đã đưa ra một đề xuất phản đối ý tưởng của ông Trump, nhưng từ chối cung cấp chi tiết. Bình luận về việc này, các quan chức Nga cáo buộc châu Âu đang cố gắng cản trở nỗ lực chấm dứt xung đột của Washington.

Roman Alekhin, một blogger chiến tranh người Nga, cho biết châu Âu đã bị hạ thấp vai trò như một khán giả trong hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ. "Nếu ông Putin và ông Trump đạt được thỏa thuận trực tiếp, châu Âu sẽ phải đối mặt với sự đã rồi. Với Kiev, thậm chí còn hơn thế nữa", ông nói.

"Những gì chúng ta thấy từ Alaska gần như chắc chắn sẽ là một thảm họa đối với Ukraine và châu Âu", Phillips P. O'Brien, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học St Andrews ở Scotland, nhận định.

"Và Ukraine sẽ phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan. Liệu họ có chấp nhận thỏa thuận này? Hay họ sẽ hành động một mình, không chắc chắn về sự ủng hộ của các quốc gia châu Âu?"

Nhà phân tích chính trị Ukraine Volodymyr Fesenko phát biểu hôm 10/8, rằng mối quan hệ đối tác của Kiev với các đồng minh châu Âu là rất quan trọng để chống lại bất kỳ nỗ lực nào nhằm ngăn cản Kiev tham gia đàm phán.

"Đối với chúng tôi hiện tại, một lập trường chung với các nước châu Âu được coi là nguồn lực chính", ông nói trên đài phát thanh Ukraine.