Về miền Bắc chiêm bái ngôi chùa sở hữu mộc bản kinh Phật bằng gỗ thị khởi đục từ đầu thế kỷ 18, xác lập kỷ lục cổ nhất thế giới
Đặc biệt, đây còn là nơi sở hữu vườn tháp đẹp và lớn nhất trong các ngôi cổ tự ở Việt Nam.
Kiến trúc độc đáo
Chùa Bổ Đà, tọa lạc dưới chân núi Bổ Đà thuộc xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, không chỉ là một trong những trung tâm Phật giáo quan trọng mà còn là chốn tổ của Thiền phái Lâm Tế từ thời Lê Trung Hưng.
Chùa Bổ Đà có nguồn gốc từ thời nhà Lý và được trùng tu, xây dựng lại dưới triều vua Lê Dụ Tông. Toàn bộ khu chùa chính rộng khoảng 51.784m², được chia thành ba khu vực chính: khu vườn rộng 31.000m², khu nội tự chùa 13.000m² và khu vườn tháp rộng 7.784m².
Khuôn viên rộng lớn của chùa Bổ Đà (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Bên trong chùa có nhiều công trình kiến trúc lớn nhỏ, trong đó bốn hạng mục quan trọng nhất gồm: Chùa Cao, am Tam Đức, Chùa Tứ Ân và Vườn Tháp. Chùa Bổ Đà sở hữu kiến trúc độc đáo, khác biệt so với các ngôi chùa truyền thống ở miền Bắc Việt Nam. Chùa được xây dựng theo lối "nội thông ngoại bế", tạo nên không gian u tịch, thanh vắng và linh thiêng.
Hệ thống kiến trúc hài hòa, sử dụng các vật liệu truyền thống như gạch nung, ngói, tiểu sành, đặc biệt là tường bao được làm hoàn toàn bằng đất theo kỹ thuật chình tường, mang lại vẻ đẹp mộc mạc nhưng bền vững theo thời gian. Cổng chùa được xây dựng theo kiến trúc thời Nguyễn, có dáng dấp như một gác chuông, nền lát đá muối với những phiến đá to nhỏ khác nhau, tạo điểm nhấn ấn tượng cho lối vào chùa.
Khu nội tự (Ảnh: Cổng thông tin Bắc Giang)
Đặc biệt, khi đến chùa Bổ Đà, du khách không thể bỏ qua khu vườn tháp tăng – một trong những điểm nhấn quan trọng của ngôi chùa. Với khoảng 100 ngôi tháp, nơi đây được đánh giá là vườn tháp đẹp và lớn nhất trong các ngôi cổ tự ở Việt Nam. Theo thời gian, vườn tháp đã trở thành nơi an nghỉ của hơn 1.000 vị cao tăng từng tu hành tại chùa, tạo nên không gian linh thiêng.
Vườn tháp chùa Bổ Đà là một trong những vườn tháp đẹp và lớn nhất Việt Nam (Ảnh: Cổng thông tin Bắc Giang)
Các ngôi tháp trong vườn tháp chùa Bổ Đà đều được xây dựng bằng gạch và đá, sử dụng kỹ thuật truyền thống bắt mạch vôi mật mía, giúp công trình bền vững theo thời gian. Mỗi ngôi tháp thường an táng từ 4 đến 26 thi hài, tất cả đều có cửa dạng cuốn vòm quay về hướng Đông Bắc. Hệ thống tháp mộ được sắp xếp theo hàng lớp chặt chẽ, tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc của thiền môn.
Là nơi lưu giữ bộ mộc bản kinh Phật cổ
Đặc biệt, đây cũng chính là nơi lưu giữ bộ mộc bản kinh Phật cổ, minh chứng cho giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh sâu sắc của Phật giáo Việt Nam.
Theo thông tin trên Báo Công an Nhân dân, bộ mộc bản kinh Phật tại chùa Bổ Đà, Bắc Giang, được khởi đục từ đầu thế kỷ 18 và lưu giữ gần 2.000 ván khắc. Đây là kho tàng tư liệu quý giá, ghi chép nhiều nội dung quan trọng về Phật giáo, bao gồm kinh, sớ, điệp, ván lục thù, bùa chú – những văn bản có ý nghĩa sâu sắc trong sinh hoạt tín ngưỡng và nghi lễ Phật giáo.
Bộ mộc bản kinh Phật tại chùa Bổ Đà (Ảnh: Dân Trí)
Sau quá trình phân loại, các nhà nghiên cứu đã xác định được 18 bộ kinh và sách chính. Đặc biệt, toàn bộ mộc bản đều được khắc trên gỗ thị – một loại gỗ quý có đặc tính mềm, mịn, dai, ít bị cong vênh hay nứt vỡ, giúp các ván in giữ được độ sắc nét và bền vững suốt hàng trăm năm. Nhờ chất liệu đặc biệt này, bộ mộc bản tại chùa Bổ Đà không chỉ có giá trị về mặt nội dung mà còn là một tác phẩm thủ công tinh xảo, minh chứng cho trình độ điêu khắc và in ấn vượt trội của người xưa.
Năm 2017, Liên minh Kỷ lục Thế giới (Worldkings) đã chính thức công nhận bộ mộc bản kinh Phật tại chùa Bổ Đà là bộ mộc bản kinh Phật khắc trên gỗ thị cổ nhất thế giới.
Xác lập kỷ lục thế giới (Ảnh: Báo Công an Nhân dân)
Vào ngày 31/3/2018 nơi đây còn vinh dự đón nhận quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Mộc bản chùa Bổ Đà là Bảo vật quốc gia. Đây không chỉ là niềm tự hào của Phật giáo Việt Nam mà còn là minh chứng cho giá trị văn hóa, lịch sử to lớn của kho tàng kinh điển Phật giáo được lưu giữ qua nhiều thế kỷ.
Hằng năm, vào mỗi dịp lễ hội hay Tết đến Xuân về, chùa Bổ Đà lại thu hút đông đảo du khách và Phật tử từ khắp mọi miền về chiêm bái. Nơi đây không chỉ là một di tích lịch sử nổi tiếng mà còn là chốn tâm linh thanh tịnh, giúp người dân tìm về với những giá trị tinh thần sâu sắc.
