7 ông lớn ô tô bị ‘thổi bay’ hơn 255.000 tỷ đồng vì thuế quan của ông Trump
Tổng lợi nhuận ròng trong 6 tháng đầu năm 2025 của 7 ông lớn ô tô Nhật Bản đã giảm 30% so với cùng kỳ, xuống còn 2,1 nghìn tỷ yên, kéo dài đà suy giảm sang năm thứ hai liên tiếp.
Bảy nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản đã mất tổng cộng khoảng 1,5 nghìn tỷ yên (khoảng 9,7 tỷ USD, tức gần 255.264 tỷ đồng) trong nửa đầu năm 2025 do thuế nhập khẩu của Mỹ. Đây là lần đầu tiên kể từ đại dịch Covid-19 "thất đại gia” này cùng ghi nhận sự sụt giảm lợi nhuận đồng loạt.
Theo tờ Nikkei Asia, mức thuế quan 27,5% áp dụng từ tháng 4 đến tháng 9 năm nay trước khi giảm xuống còn 15% từ ngày 16/9 đã làm giảm lợi nhuận của mọi hãng ô tô Nhật Bản hoạt động tại thị trường Mỹ. Chỉ Toyota Motor Corp. (Toyota) là bù đắp được một phần thua lỗ nhờ doanh số xe hybrid tăng mạnh.
Lợi nhuận ròng kết hợp của 7 công ty kể trên giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 2,1 nghìn tỷ yên (hơn 357.369 tỷ đồng), kéo dài đà suy giảm sang năm thứ hai liên tiếp. Các nhà phân tích ước tính rằng nếu không có thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump và biến động tỷ giá, tổng lợi nhuận sẽ tăng đáng kể.
Ông Noriya Kaihara, Phó Chủ tịch điều hành Honda Motor Co., (Honda) chia sẻ với báo chí: “Đây là điều bình thường mới. Chúng tôi kỳ vọng các điều kiện này sẽ kéo dài trong tương lai gần”.
Đồng yên mạnh hơn càng làm trầm trọng thêm tình trạng thua lỗ, giảm tổng lợi nhuận hoạt động khoảng 700 tỷ yên. Ba hãng Nissan Motor, Mazda Motor và Mitsubishi Motors đều ghi nhận lỗ ròng trong kỳ.
Dự kiến, thuế nhập khẩu của Mỹ sẽ cắt giảm lợi nhuận của các nhà sản xuất ô tô Nhật khoảng 2,5 nghìn tỷ yên (gần 425.440 tỷ đồng) trong cả năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2026.
Mazda và Subaru “dính đòn” nặng nhất
Mazda Motor Corp. và Subaru Corp. đều phụ thuộc nhiều vào thị trường Bắc Mỹ, là những hãng ô tô lớn của Nhật Bản bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Mỹ chiếm khoảng 30% doanh số toàn cầu của Mazda và phần lớn hàng xuất khẩu được vận chuyển trực tiếp từ Nhật. Hàng rào thuế khiến lợi nhuận nửa đầu năm của Mazda giảm 97,1 tỷ yên, khiến hãng này ghi nhận khoản lỗ ròng đầu tiên sau 5 năm.
Ông Jeffrey H. Guyton, Giám đốc tài chính (CFO) của Mazda cho biết việc giảm thuế vào tháng 9 đến muộn hơn dự kiến ban đầu vào tháng 8: “Sự chậm trễ này gây ảnh hưởng 10,3 tỷ yên trong quý II, điều này giải thích cho khoản lỗ của chúng tôi”.
Subaru, với 80% doanh số tại Mỹ, cũng chịu thiệt hại nặng. Mặc dù doanh số tăng nhờ ra mắt mẫu mới, nhưng 154,4 tỷ yên chi trả thuế đã xóa bỏ phần lớn lợi nhuận của công ty này. Tin rằng thuế quan có thể được áp dụng vĩnh viễn, Subaru đã khởi động sáng kiến cắt giảm chi phí 200 tỷ yên đến năm 2030 để duy trì lợi nhuận.
Vấn đề chip bán dẫn gây thêm bất ổn
Ngoài thuế quan, các hãng ô tô lớn của Nhật Bản còn đối mặt rủi ro chuỗi cung ứng sau khi Nexperia, nhà sản xuất bán dẫn Trung Quốc chịu hạn chế xuất khẩu từ Hà Lan, tạm dừng giao hàng. Sự gián đoạn này ảnh hưởng tới sản xuất tại nhiều hãng ô tô.
Honda phải giảm sản lượng tại Mexico và Mỹ vào cuối tháng 10 do thiếu hụt liên quan Nexperia. Công ty này đã hạ dự báo lợi nhuận cả năm tài chính 2025, ước tính tác động hoạt động là 150 tỷ yên.
Trong khi đó, Suzuki Motor Corp. ít bị ảnh hưởng bởi thuế vì không bán xe bốn bánh tại Mỹ, nhưng vẫn thận trọng về các vấn đề chip có thể xảy ra trong nửa cuối năm tài chính.
Toyota đứng vững giữa khủng hoảng
Toyota Motor Corp. nổi bật là hãng ô tô kiên cường nhất khi gánh chịu khoảng 900 tỷ yên chi phí liên quan thuế nhưng vẫn ghi nhận kết quả toàn cầu mạnh mẽ. Doanh số toàn cầu của hãng tăng 5% so với cùng kỳ, lập kỷ lục mới, chủ yếu nhờ tăng trưởng 9% doanh số xe hybrid và hiệu quả cắt giảm chi phí.
Ông Kenta Kon, Giám đốc tài chính Toyota cho biết: “Nhu cầu xe hybrid tại Mỹ vẫn mạnh, và chúng tôi kỳ vọng xu hướng này tiếp tục”.
Toyota cũng ghi nhận tăng trưởng doanh số 6% tại Trung Quốc, trái ngược với Honda và các hãng ô tô Nhật Bản khác gặp khó trong cạnh tranh với các thương hiệu nội địa.
Ông Seiji Sugiura, nhà phân tích cao cấp tại Tokai Tokyo Intelligence Laboratory, nhận xét: “Danh mục sản phẩm mạnh của Toyota giúp hãng này trở nên nổi bật. Sự phục hồi tại cả Trung Quốc và Bắc Mỹ là dấu hiệu đáng khích lệ”.
Xu hướng tỷ giá đem lại sự hỗ trợ hạn chế
Các hãng ô tô dự báo đồng yên ở mức 140–147 yên/USD, nhưng tỷ giá thực tế đạt 154 yên/USD, tạo ra phần đệm khiêm tốn cho doanh thu nước ngoài.
Tuy nhiên, ông Sugiura cảnh báo rằng tác động đầy đủ của thuế quan vẫn chưa được đánh giá hết:“Vẫn còn quá sớm để đánh giá tác động lâu dài. Kết quả của từng công ty phụ thuộc vào cách họ quản lý chi phí nhà cung cấp và gánh nặng thuế, điều này rất khác nhau giữa các hãng”.
Theo The Nation
