Bác sĩ Việt sẽ tự sản xuất tế bào chữa ung thư, chi phí giảm khoảng 20 lần so với ra nước ngoài điều trị
Đây là một trong những kỹ thuật khó bậc nhất trong lĩnh vực huyết học nhưng được đánh giá là bước đột phá lớn của y học hiện đại.
Ngày 17/9, Hội nghị Truyền máu - Ghép - Liệu pháp tế bào Việt - Pháp mở rộng lần thứ 8 cùng Hội nghị Ghép tế bào gốc tủy xương và máu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 30 tiếp tục diễn ra tại TP. HCM và kéo dài đến hết ngày 20/9. Một trong những thông tin nổi bật được công bố tại sự kiện là việc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. HCM chuẩn bị tiến tới tự sản xuất tế bào CAR-T để điều trị ung thư máu.
Theo Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. HCM, bệnh nhân đầu tiên tiếp cận liệu pháp tế bào này là một bé gái 12 tuổi mắc bạch cầu cấp dòng lympho B, thuộc nhóm ung thư máu ác tính. Trước đó, bé đã trải qua hóa trị nhưng bệnh tái phát nhanh, sau đó được ghép tủy nửa thuận hợp từ bố, tuy nhiên chỉ một thời gian ngắn bệnh lại tái diễn. Khi được phối hợp đưa sang Đài Loan (Trung Quốc) để truyền tế bào miễn dịch, bé trở về nước tiếp tục điều trị duy trì hàng tháng và đến nay đã sống khỏe mạnh hơn một năm.
Liệu pháp tế bào CAR-T hoạt động theo cơ chế thu thập tế bào T từ chính bệnh nhân, sau đó đưa đến phòng thí nghiệm để chỉnh sửa gene. Các chuyên gia sẽ gắn thêm một protein đặc biệt gọi là CAR (chimeric antigen receptor) lên bề mặt tế bào T. Nhờ đó, các tế bào CAR-T có khả năng nhận diện và tấn công trực tiếp tế bào ung thư. Sau khi được nhân nuôi, chúng được đưa trở lại cơ thể bệnh nhân thông qua truyền dịch. Khi phát hiện tế bào ung thư, CAR-T sẽ kích hoạt cơ chế tiêu diệt mạnh mẽ.
TS.BS.CK2 Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. HCM, ước tính, nếu tự sản xuất được tế bào CAR-T tại Việt Nam thì chi phí điều trị có thể giảm xuống khoảng 20 lần so với ra nước ngoài điều trị (xuống còn dưới 500 triệu đồng/ca bệnh).
Ông nhấn mạnh, đây là một trong những kỹ thuật khó bậc nhất trong lĩnh vực huyết học nhưng được đánh giá là bước đột phá lớn của y học hiện đại, giúp tiêu diệt tế bào ung thư, giảm nguy cơ tái phát, kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.
Thực tế, nhiều nghiên cứu quốc tế cũng khẳng định hiệu quả vượt trội của liệu pháp này. Tuy vậy, chi phí điều trị ở nước ngoài vẫn rất cao, có thể lên đến hàng chục tỷ đồng mỗi ca. Bé gái được đưa sang Đài Loan là do chi phí tại đây rẻ hơn so với nhiều quốc gia khác, song con số chi trả vẫn lên tới hàng tỷ đồng.
Để từng bước làm chủ công nghệ, Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. HCM đã đầu tư cơ sở vật chất, đồng thời cử bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên sang Đài Loan đào tạo chuyên sâu, kết hợp với chuyên gia quốc tế để chuẩn bị sản xuất CAR-T ngay trong nước. Hiện bệnh viện đang triển khai đề tài nghiên cứu cấp Sở và hướng tới đề tài cấp Bộ Y tế. Nếu thành công, chi phí sẽ giảm đáng kể, mở ra cơ hội cho nhiều bệnh nhân ung thư máu được tiếp cận kỹ thuật tiên tiến mà không cần ra nước ngoài.
Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP. HCM vốn là cơ sở chuyên khoa hạng một, tuyến cuối ở khu vực phía Nam, đồng thời là một trong những bệnh viện hàng đầu cả nước về huyết học và truyền máu. Đây cũng là trung tâm ghép tủy lớn nhất Việt Nam, đi đầu trong nhiều kỹ thuật khó, triển khai hầu hết các phương pháp hiện đại của thế giới như ghép tế bào gốc, hóa trị với phác đồ tiên tiến, liệu pháp miễn dịch và điều trị trúng đích.
