Bắt 7 nghi phạm đại án tham nhũng hơn 53.000 tỷ đồng, 9.800 dự án chống lũ bị ‘sờ gáy’
Ít nhất 9.855 dự án kiểm soát lũ lụt trị giá hơn 545 tỷ peso (hơn 9 tỷ USD) đang bị điều tra.
Chính quyền Philippines đã bắt giữ 7 nghi phạm và đang truy nã một số người khác trong một vụ bê bối tham nhũng lớn liên quan đến các dự án kiểm soát lũ lụt, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. cho biết hôm thứ Hai (24/11), khi ông cố gắng xoa dịu sự phẫn nộ của công chúng trước những sai phạm trắng trợn có liên quan đến các thành viên quyền lực của Quốc hội.
Tham nhũng nghiêm trọng đã bị đổ lỗi cho các dự án kiểm soát lũ lụt kém chất lượng tại quốc gia Đông Nam Á vốn thường xuyên phải hứng chịu bão lũ và thời tiết cực đoan. Hai vị Tổng thống Philippines, bao gồm cả Ferdinand Marcos Sr. - người cha quá cố của ông Ferdinand Marcos Jr. , từng bị lật đổ trong các cuộc cách mạng hòa bình do bị cáo buộc tham nhũng và quản lý yếu kém.
Nhóm nghi phạm đầu tiên gồm hơn chục người, bao gồm Zaldy Co, cựu thành viên Hạ viện và các kỹ sư công trình công cộng của Chính phủ, đã bị Sandiganbayan, một tòa án chống tham nhũng đặc biệt truy tố.
Những nghi phạm này thuộc vụ kiện đầu tiên trong số hàng chục vụ kiện tham nhũng và hối lộ hình sự mà Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. hứa sẽ truy tố các Thượng nghị sĩ, thành viên Hạ viện và chủ sở hữu công ty xây dựng giàu có có liên quan trước Giáng sinh (25/12) năm nay.
Vụ tham nhũng đầu tiên liên quan đến những sai phạm trong các dự án kiểm soát lũ lụt tại tỉnh Oriental Mindoro (một tỉnh ở phía Đông của đảo Mindoro, thuộc vùng Mimaropa, Philippines), bao gồm một con đê sông trị giá 289 triệu peso (hơn 4,9 triệu USD, tức gần 129,4 tỷ đồng).
Công trình thủy lợi này do Sunwest Corp., một công ty xây dựng mà các quan chức Philippines cho biết thuộc sở hữu của gia đình cựu nghị sĩ Hạ viện Zaldy Co thực hiện.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. cho biết 1 nghi phạm đã bị bắt và 6 người khác đã ra trình diện cảnh sát vào cuối tuần qua. Nghi phạm bị bắt được tìm thấy trong một ngôi nhà ở ngoại ô thành phố Quezon, thuộc khu vực thủ đô Manila, nơi một số người cố gắng giúp che giấu nghi phạm cũng bị bắt, ông nói.
“Lời khuyên của tôi dành cho những nghi phạm còn lại là hãy ra trình diện, đừng chờ bị truy đuổi”, ông Marcos viết trên Facebook vào sáng thứ Hai (24/11). “Điều này sẽ tiếp tục, chúng tôi sẽ không dừng lại”.
Bộ trưởng Nội vụ Jonvic Remulla cho biết vị trí của Co, người được cho là đang ở bên ngoài lãnh thổ Philippines, hiện chưa xác định, nhưng 3 nghi phạm khác có thể sớm ra trình diện tại các đại sứ quán Philippines ở Mỹ, New Zealand và Jordan để được dẫn độ về nước.
“Dù các người ở đâu trên thế giới, chúng tôi sẽ tìm ra các người”, ông Remulla nói trong một cuộc họp báo, nơi hình ảnh nghi phạm bị bắt mặc áo cam đã được trình chiếu.
Các nhân chứng đã làm chứng tại các phiên điều trần của Thượng viện và trong một ủy ban điều tra độc lập do Marcos thành lập rằng một số cựu Thượng nghị sĩ, Thượng nghị sĩ đương nhiệm và thành viên Hạ viện đã “đút túi” những khoản hối lộ khổng lồ từ các công ty xây dựng được ưu ái, những công ty đã nắm giữ các hợp đồng kiểm soát lũ lụt béo bở trong nhiều năm.
Một số quan chức và kỹ sư của Sở Công chính và Đường cao tốc đã làm chứng dưới lời tuyên thệ tại các phiên điều trần của Thượng viện rằng họ đã giúp dàn xếp các thỏa thuận tham nhũng và nhận được số tiền lớn để làm như vậy.
Lối sống xa hoa, nhiều dinh thự bề thế, vali chứa đầy tiền mặt, cùng dàn siêu xe sang trọng và máy bay riêng của các nghi phạm tham nhũng hàng đầu đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn. Một cuộc biểu tình dự kiến vào ngày 30/11 sắp tới đã nhận được sự hậu thuẫn của nhà thờ Công giáo La Mã.
Một trong số những người liên quan đến đại án tham nhũng kể trên là đại biểu nhân dân Martin Romualdez, anh họ và cũng là đồng minh quan trọng của đương kim Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr., người đã phủ nhận mọi liên quan nhưng đã từ chức Chủ tịch Hạ viện.
Cựu Chủ tịch Thượng viện Chiz Escudero cũng bị cáo buộc nhận hối lộ và đã từ chức, nhưng chính trị gia kiêm luật sư này đã mạnh mẽ phủ nhận mọi hành vi sai trái.
Các trợ lý đã bảo vệ Tổng thống Marcos trước các cáo buộc liên quan đến sai phạm, cho rằng ông là người đầu tiên đưa ra cảnh báo về vấn đề này vào tháng 7 trong bài phát biểu thường niên về tình hình quốc gia trước Quốc hội Philippines.
Ít nhất 9.855 dự án kiểm soát lũ lụt trị giá hơn 545 tỷ peso (hơn 9,25 tỷ USD, tức gần 244.048 tỷ đồng), vốn lẽ ra phải được thực hiện từ khi ông Marcos Jr. nhậm chức Tổng thống Philippines vào giữa năm 2022, đang bị điều tra.
Tháng 9 năm nay, Bộ trưởng Bộ Tài chính Ralph Recto đã nói với các nhà lập pháp biết rằng số tiền khổng lồ dành cho các dự án kiểm soát lũ lụt của đảo quốc Đông Nam Á này đã bị thất thoát do tham nhũng kể từ năm 2023 có thể lên tới 118,5 tỷ peso (hơn 2 tỷ USD, tức gần 53.064 tỷ đồng) .
Các sai phạm có thể bắt đầu từ thời người tiền nhiệm của ông Ferdinand Marcos Jr. , Rodrigo Duterte và các dự án kiểm soát lũ lụt được thực hiện trong thời gian tại vị của cựu Tổng thống Philippines này cũng sẽ được điều tra, các quan chức cho biết.
Theo Jakarta Globe
